ABD Merkez Bankası (Fed) kızışan ekonomiyi durdurmak için faiz oranlarını yükseltti. En büyük ve en güvenli şirketlerden bazılarında, bu hamleler amaçlanan etkinin tam tersini yaratarak karlarını ve harcama güçlerini artırdı. Yüksek faiz oranlarından kazananlar, vadesi bu yüzyılda hiç olmadığı kadar ileride olan tahvillerle pandemi dönemindeki düşük faiz oranlarını sabitleyen üst düzey borç sahipleri oldu. Yüksek faizlerin borçlanma maliyetleri üzerinde çok az etkisi oluyor. Sadece yeniden finanse edildiklerinde tahvilleri etkiliyor, nakit ten ise daha fazla kazanıyorlar.
Fed'e göre bu dinamik, faiz artışlarının etkisini köreltiyor. Daha yüksek faiz oranları sayesinde daha fazla paraya sahip olduklarını gören şirketler temettülerini artırabilir, daha fazla yatırım yapabilir ve doğru personel için daha fazla ödeme yapmaya istekli olabilirler, bunların hepsi ekonomiyi destekler.
Dünyanın en değerli ikinci şirketi olan Microsoft'u ele alalım. Borçtan çok nakdi ve kısa vadeli yatırımları var, bu nedenle yüksek faiz oranları onu asla tehdit etmiyor. Ancak borçlanma maliyetlerini de sabitledi: Son çeyrekte bir yıl öncesine göre tam olarak aynı faizle, 492 milyon doları ödedi. Bununla birlikte, nakit ve kısa vadeli yatırımlarından önemli ölçüde daha fazla kazandı, yıllık oran yüzde 2,1'den yaklaşık yüzde 3,3'e yükseldi. Sadece bir çeyrekte 552 milyon dolardan 905 milyon dolar faiz kazandı. Microsoft'un deneyimi ekonominin geneline yansımış görünüyor. Şirketlerin net faiz ödemeleri, yani borçlara ödenen faizden mevduatlara ödenen faizin çıkarılması, faiz oranları yükseldikçe düştü, bu da genellikle olanın tersi.
Zayıf şirketler zarar görüyor
Elbette yüksek oranlardan kaynaklanan kurumsal sıkıntılar devam ediyor ve bu da piyasada bir bölünme yarattı. Düşük faiz oranlarını uzun süre sabitleyemeyen ya da değişken faizli banka kredileri ya da Fed faiz artırdıkça faizlerin yükseldiği benzer borçları kullanarak borçlanmayı tercih eden zayıf şirketler bu durumdan zarar görüyor. En zayıf kategoride olan şirketler, şu anda borçlarında ortalama olarak en kısa vadeye sahipler, bu da çok daha yüksek oranlarda daha sık yeniden finansmanla karşı karşıya oldukları anlamına geliyor. Faiz için harcanan daha fazla para, hissedarlar, çalışanlar ve yatırım için daha az para anlamına geliyor.
Buna rağmen zayıf şirketler bile nispeten daha az sıkıntı yaşadı. Temerrütler ve iflaslar arttı ama felaket boyutunda değil. Kaliforniyalı fon yöneticisi Pimco'nun başkanı Christian Stracke, şirketlerin kar marjlarını destekleyen yüksek enflasyondan faydalandığını ve bunun da yüksek faizlerle başa çıkmayı kolaylaştırdığını söyledi. Stracke, "Enflasyon sonrası reel faiz oranları yakın zamanda pozitife geçti. Faiz oranlarını şu anda olduğu yerde tutarsak ve ekonomide soğuma devam ederse, kaldıraçlı kredi piyasasında sıkıntı olmasa bile gerçek bir stres olacaktır" dedi.
Piyasayı büyüklüklerine göre ayırdığımızda, en büyük şirketlerin yüksek faizlerden en az etkilenen şirketler olduğunu görüyoruz. Société Générale'in araştırma müdürü Andrew Lapthorne'un hesaplamaları, S&P 1500 endeksindeki şirketlerin en büyük 10'unun ödediği faiz oranının en düşük seviyesinden ancak yükseldiğini ve hala pandemi öncesi zirvesinin altında olduğunu gösteriyor. Endeksteki şirketlerin en küçük yarısının ödediği faiz oranı on yıldan uzun bir sürenin en yüksek seviyesine çıkarken, ortadakiler kabaca pandemi öncesi oranlara geri döndü.
Ekonomiyi yavaşlatmak isteyen yetkililer, kırılgan şirketleri sıkıştırmak için daha da yüksek oranlar ya da tahvilleri yeniden finanse edildikçe düşük oranlara kilitlenen şirketleri vurmaya başlayacak kadar uzun süre oranları yüksek tutmak arasında bir seçimle karşı karşıyadır. Fed'in işini daha da zorlaştıran ise benzer bir durumun tüketicileri de desteklemiş olması. Düşük mortgage oranlarına kilitlenenler Microsoft gibi, tasarruflarından daha fazla kazanırken borçları için aynı ödemeyi yapıyorlar. Ancak standart mortgage kredisi almaya hak kazanamayanlar, ayarlanabilir faizli kredileri seçenler ya da şimdi borçlanmaya ihtiyaç duyanlar Fed'in faiz artışlarından zarar görüyor.
Elbette hiçbir şey sonsuza kadar sürmez. Faiz artışlarından kazananlar ve kaybedenler arasındaki eşitsizlik, en büyük hisse senetlerinin bu yıl açık ara en iyi performansı göstermesinin bir başka nedenini oluşturuyor. Ancak dinamiğe yönelik tehditler beliriyor: Zaman ve ekonomi. Fed faizleri ne kadar uzun süre yüksek tutarsa, en kaliteli ihraççıların bile tahvillerinin daha yüksek maliyetle yeniden finanse edilmesi gerekecektir. Eğer ekonomi sonunda kırılırsa, döngüsel şirketler keskin bir şekilde daha düşük nakit akışlarıyla karşı karşıya kaldıklarında düşük faiz oranlarını bile ödemekte zorlanacaklar. O zamana kadar, garip zamanlarda yaşıyoruz. Yükselen faizler ekonominin büyük bir bölümünü daha fakir değil daha zengin hissettiriyor.
