Türkiye’de yaklaşık 6 bin 950 bin özel muayene hekimi bulunuyor ve bunların yaklaşık 4 bini cerrahi branşta yer alıyor. Bu doktorlar başta ameliyat olmak üzere bazı medikal işlemlerde özel hastane hizmetlerinden ücret karşılığı hizmet alabiliyor. Örnek vermek gerekirse plastik cerrahlar muayenehanelerinde hastayı kabul ettikten sonra özel hastanede ameliyatı gerçekleştiriyordu. Ya da kadın doğum uzmanları haftalarca hastalarının takibini yaptıktan sonra doğum, özel hastanede oluyordu. Bu işlemlerde hastaneler sadece ameliyat ve yatak ücreti talep ediyordu.
Yeni yönetmelik dengeleri değiştirdi
Ancak Sağlık Bakanlığı 6 Ekim tarihinde bir yönetmelik yayınladı ve bu işlemlere yeni bir düzenleme getirdi. Buna göre muayenehane doktorlarının bu işlemleri yapabilmeleri için özel hastanelerle yıllık sözleşme imzalaması gerekiyor. Ancak bu noktada özel hastanelere de sözleşme imzalayabilmesi için bazı kriterler getirdi. Bunlardan ilki hastanelerin boş uzman hekim kadrosu olması gerekiyor.
2 kriter devreye giriyor
Eğer kadro yoksa burada devreye iki kriter giriyor. Bunlardan birincisi anlaşmalı hekim sayısı, hastanenin ruhsatında veya faaliyet izin belgesinde kayıtlı uzman hekim branşlarındaki toplam kadro sayısının yüzde 15’ini geçemeyecek. İkincisi de aynı branşta birden fazla hekimle sözleşme imzalanmak istenmesi durumunda ilgili branşın toplam kadro sayısının üçte birinden fazla uzman hekim ile sözleşme imzalanamayacak. Yapılan anlaşmaların da 6 Ocak 2023 tarihine kadar il sağlık müdürlüklerine teslim edilmesi gerekiyor.
"Sadece 500 doktor sözleşme imzalayabilecek"
İşte bu yeni düzenleme özel muayene hekimlerinin isyan etmesine neden oldu. Muayenehaneler Derneği İstanbul Anadolu Yakası Sorumlusu Dr. Murat Emanetoğlu “7 bin doktordan ancak 500’ü bu sözleşmeyi imzalayabilir” diyerek durumu şöyle açıklıyor: Özel hastanelerde kadın doğum, kulak burun boğaz, plastik cerrahi gibi branşlarda zaten kadrolar dolu. Bu şartlar altında binlerce doktor hastalarına bu tür hizmet sağlayamaz duruma gelecek. Yaptığımız hesaplamalara göre yaklaşık 500 doktor sözleşme imzalayabilecek.
“Milyon dolar duyduk”
Dr. Emanetoğlu ortaya çıkan bu tablonun ‘hekimler kadrosu borsası’ yarattığını söylüyor ve bunu şöyle açıklıyor: İnisiyatif tamamen özel hastanelere geçmiş durumda, çok uçuk taleplerde bulunabiliyorlar. Eskiden özel hastanelerin kendi belirlediği bir tarife olurdu ve hastane de hekim de birbirinin kazancına karışamazdı. Örneğin bir işlemde muayenehane hekimi verdiği hizmet karşılığı ortaya çıkan meblağın yüzde 75’ini alırken özel hastanenin oranı yüzde 25 olurdu. Şimdi tam tersi isteniyor hatta yıllık sözleşmede milyon dolar talep eden hastaneler olduğunu da duymaya başladık. Bu resmen hekim kadrosu borsası oluşturdu.
“Açık artırma gibi”
Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Derneği Başkan Yardımcısı Dr. Serhan Tuncer’e de oluşan borsayı ve 1 milyon dolara varan sözleşme bedellerini sorduğumuzda “Bu ücretleri duyuyoruz ancak bunu kanıtlayacak bir belge yok elimizde. Yönetmeliğe göre hastaneler hiçbir şey talep edemez aslında. Ancak şu an özel hastanelerin çok sayıda hekim arasından istediği 1-2’sini seçme özgürlüğü olduğundan adeta açık artırma gibi ucu bucağı olmayan ücretler talep ediliyor. Hekimin ise muayenehanesini kapatmak ya da kendini bir yıllığına o hastaneye bağlamaktan başka şansı kalmıyor” cevabını veriyor.
"Plastik cerrahi daha fazla etkilenecek"
Ayrıca plastik cerrahların bu durumdan daha fazla etkileneceğini ifade ediyor: Plastik cerrahide hekim sayısı diğer cerrahi branşlara göre daha azdır ancak büyük kısmı serbest çalıştığı için muayenehane hekimi sayısı fazla. Yönetmelikle birlikte ortalama 10 plastik cerrahtan yalnızca 1’i sözleşme yapabilecek.
"Hastalar da mağdur olacak"
Türk Tabipler Birliği (TTB) Merkez Konseyi Üyesi Dr. Nursel Şahin "Düzenlemeden en çok plastik cerrahlar ile kadın doğum ve KBB uzmanları etkilenecek. Ancak hastanelerde norm kadrolarının düşük olması sebebiyle en çok plastik cerrahlar etkileniyor. Boş kadrosu olan hastane hemen hemen yok. Olanlarda da kadro az olunca pratik olarak sözleşme yapmak mümkün değil” diyor. Şahin ikincil olarak etkilenecek branşları ise şöyle açıklıyor: Dahili branş uzmanları da etkilenecek. Örneğin bir hastanın tansiyonu kontrol edilemez olduğunda hastaneye yatış için hekimin sözleşme yapmış olması gerekecek. Hastalar da mağdur olacak. 9 ay takibini yaptığı, hamile bir hastasının sezaryenini yapamayacak muayenehane hekimi. Hekimler vakalarına göre, hastalar ise alışkanlık veya ücret gibi sebeplerle hastane seçebiliyordu önceden. Yönetmelikle hekimin hastalarına etkin tedavi sunması da engelleniyor.
Bin 200’den fazla dava açıldı
Hekimler ise yönetmeliğin hem Anayasa hem 1219 sayılı Tababet Kanunu hem de Hususi Hastaneler Kanunu’na aykırı olduğunu söylüyor. Bu sebeple 43 branş derneği, sendikalar, tabip odaları ve hekimlerin bireysel olarak açtıklarıyla birlikte Danıştay’da bin 200’den fazla dava görülüyor. Yönetmelikle hem hekimin meslek bağımsızlığının hem de hastanın seçim hakkının elinden alındığını söyleyen hekimler, anlaşma yapma zorunluluğunun birçok muayenehanenin kapanmasına sebep olacağını belirtiyor.
