Mustafa Kemal Atatürk’ün Sivas Kongresi için kaldığı okul binasındaki odanın eşyalarının bir genç kızın çeyizinden oluştuğu ve o iki yastığa iğne ve altın nakış iplikle şiir yazıldığı bilgisi yıllardır aklının bir çekmecesinde dururdu,” diyor Sunay Akın. İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan yeni kitabında; merak ve araştırma hevesiyle çıktığı yolda, bu toprakları değiştirmiş, zenginleştirmiş, isimleri bilinmese de yaptıkları makus talihleri dönüştürmüş gizli kahramanları anlatıyor. Şiirli Yastık’ın nasıl oluştu? İnsanlık tarihinin çok önemli bir salgın hastalık döneminden geçiyoruz. Ortalıkta dünyanın geleceği, Covid-19 ya da aşılar hakkında üretilen çeşitli teoriler dolaşıyor. Oysa çoğumuz, kimliğini taşıdığımız Türkiye Cumhuriyeti’ni dünyaya ilan eden TBMM’nin, kurulduğu 1920 yılında salgın hastalıklarla mücadele ettiğini, o yıllarda ülkede salgın hastalık oranının neredeyse yüzde elli olduğunu, Dr. Arif İsmet Bey’in İstanbul’dan getirdiği bakterilerle Ankara’da aşılar üretildiğini, bu aşılarla kolera, tifo, verem gibi hastalıkların önlendiğini bilmiyoruz. İşgal yıllarında sadece emperyalistlerin ordularıyla değil, salgın hastalıklarla da savaştık. Bu nedenle, umutsuzluk, karamsarlık şu salgın hastalık döneminde taşıdığımız kimlikle örtüşmeyen kavramlar. Şiirli Yastık İstanbul’un işgalinde bağımsızlık için direnen tıbbiyelilerle başlıyor ve orada kalmayıp birbirinden ilginç insan öyküleriyle devam ediyor. Öteki kitaplarımda olduğu gibi Şiirli Yastık da, hisse senetlerine karşı hayatın gerçek zenginliği olan hissi senetlere değer kazandırma çabamın bir eseri. İnsan olma tarihi
İnsan hikâyelerini çarpıcı öykülerle birleştirerek keyifli bir okuma sunuyorsunuz. Okurken bir suçluluk duygusu oluşuyor, ben bu isimleri nasıl daha önce duymadım diye! Tarihimizi inşa eden karakterleri neden keyifle okuyamıyoruz? Ben sarayların, kimi politikacıların iktidara gelmek ya da orada kalmak için tutunduğu hamaset ve husumetin yerine, insanın insan olma tarihinin peşindeyim. Tarihçi değil, edebiyatçıyım. Tarihin karanlığında kalmış nice insanın kitaplarımda yazdığım öyküleriyle toplum tarafından tanınması beni mutlu ediyor. Galiba bir şairin görebileceği ayrıntı, incelik ve duyarlıkla yazılarımı işlemiş olmam onları öne çıkarıyor. Burada da ‘Sunay Akın kurgusu’ söz konusu olan. Anadolu’nun kurtuluş mücadelesinde isimlerini bildiğimiz ama hikâyelerini bilmediğimiz karakterlerin de öykülerini bir araya getirmişsiniz. Ruanda’ya kelle koltukta şifa götüren doktor Celalettin Algan, ülkesinden 6-7 Eylül olaylarının ardından göç eden efsane psikiyatrist ve kaleci Krino Kafato, olimpiyatlarda ülkemizi temsil eden ilk kadın sporcumuz Halet Çambel... Anadolu 100 yıl önce emperyalizmin dize getirildiği yerdir. Bu yüzden Şiirli Yastık, İstanbul’un işgal edildiği gün, Haydarpaşa Garı’nın merdivenlerinden başlıyor. Haydarpaşa Garı Anadolu’nun gardırobudur. İstanbul zenginliğini Anadolu kültürüne borçlu olduğunu bilir, el üstünde tutar. Bu yüzden Anadolu’dan trenle gelenler Haydarpaşa kapısında merdiven çıkarak değil, merdivenin basamaklarından inerek adım atarlar İstanbul’a. Ağrı Dağı’nın eteklerinden kalkıp yürüyerek Büyük Taarruz’un yapılacağı Afyon’a gelen Dr. Mehmet Derviş’ten, Afrika’da 21 yıl salgın hastalıklarla karşı direnen Dr. Celalettin Algan’a kadar kitapta yer verdiğim öykülerin ortak yanı, bilginin ışığını karanlığa taşıyan insanlardan oluşmaları. Bilginin ışığı aydınlıkta durana verilmez, karanlığa mahkum edilen insana taşınmalıdır. Celalettin Algan Trabzonludur ve kentin meydanındaki parkın girişinde büstü vardı. O büst kaldırıldı! Bebek evleri ile şehir mimarisi kültürü arasında önemli bir bağ kuruyorsunuz. Bunu açalım. Minyatürünü yapamadığımız için mi gerçek boyutlu mimaride tökezliyoruz? Oyuncak Müzesi’ni biraz da bu gözle mi gezmek gerek?
Müzeler toplumların hafızasıdır. Ve hiçbir müze, bir oyuncak müzesi kadar uygarlığın tarihini bir çatı altında toplayamaz. İstanbul Oyuncak Müzesi modadan mimariye, sanayi devriminden uzayın fethine kadar pek çok bilgiyi barındırıyor koleksiyonunda. Hem de, müze değeri taşıyan, her biri kendi alanında ilk ve eşsiz olan örneklerle. İlk oyuncak fabrikaları Sanayi Devrimi’nden sonra Almanya’da kuruldu. O dönem tüm dünyaya oyuncaklar Almanya’dan gönderiliyordu. Almanya oyuncak sanayinin üzerinde yükseldi. 2. Dünya Savaşı’ndan yenik ayrılan Japonya’da da ilk oyuncak üretiminin öne çıktığını görüyoruz. 1950’lerden sonra dünya oyuncak pazarını Japonlar ele geçirdiler. Ve Çin, 1980’lerde oyuncak sanayiinde lider oldu. İlerleme ve oyuncak üretimi arasında araştırılması gereken bir paralellik vardır. Bizim gibi kötü yönetilen, üretimde ve ekonomide geri kalmış ülkeler bu gerçeği görmekten ne yazık ki acizdirler. Şiirli Yastık’ta bebek evleri ve kent planlaması arasında somut örnekler ve de belgelerle bağlantı kuruyor, bir toplumun oyuncağa bakış açısının meydanlarının planlanmasında kendini ele verdiğini anlatıyorum. Bununla da kalmıyor, bebek evi kültürüyle otomobil tasarımlarının da ortak yönünü gözler önüne seriyorum. 
