Seda Yılmaz
[email protected]
Hiç şüphesiz moda sergileri müzelere yarıyor. Londra’daki Victoria and Albert Müzesi, 2015’te yarım milyona yakın ziyaretçi çeken Alexander McQueen sergisinin ardından, 2019’da yeni bir rekor gördü. Christian Dior sergisi, 590 bin ziyaretçiyle köklü sanat mabedinin gelmiş geçmiş en çok gezilen sergisi oldu. Modanın mıknatıs etkisi bu denli belirginken, 12 Aralık’ta başlayan Bags: Inside Out başlıklı serginin tarihe ve popüler kültüre mal olmuş çantaları konu edinmesi yerinde bir hamle. Dünyanın çeşit çeşit ülkesinden, 16. yüzyıldan günümüze 300’e yakın çantanın bulunduğu sergide, modanın bu el üstünde tutulan aksesuarının yüklendiği farklı anlamların izi sürülüyor. Kültür, dönem, yaşam tarzı, sınıfsal aidiyet gibi pek çok değişkene göre ortaya çıkan bu anlamlara bakarak toplumsal çıkarımlar yapabilmek mümkün. Çantanın ne zaman icat edildiğine dair bir bilgi yok elimizde ama Antik Mısır’daki mezarlarda bile bulunması, insanların yüzyıllardır öyle veya böyle çanta kullandıklarını gösteriyor. Toplumsal cinsiyetlendirilmiş bir nesneye dönüşerek kadınsı bir aksesuar addedilmesiyse, modada cinsiyetler arasındaki ayrımın kadına ve erkeğe biçilen roller dahilinde keskinleştiği 18. yüzyılın sonlarına denk geliyor. Friends dizisinin bir bölümünde, deri omuz çantası kullanan Joey’nin feminen davranmaya başlaması, o zamandan doksanlara dek değişen pek de bir şey olmadığının kanıtı. Kadın olmak da en az çanta taşımak kadar küçümseniyor işte.
Serginin küratörü Lucia Savi, çantanın kadınsı kabul edilmesi konusundaki kanıyı değiştirmek için erkek çantaları da seçtiğini söylüyor. Gelin görün ki bu bayağı yaygın bir kanı. Penn State Üniversitesi’nin iki yıl önce yaptığı bir araştırmada, erkeklerin feminen görünmemek adına alışveriş yaptıklarında bez çanta takmaktan kaçındıkları ortaya çıkmıştı. Sergi, işlev ve fayda, statü ve kimlik, tasarım ve üretim olmak üzere üç bölüme ayrılıyor. Bunların arasında, Christian Dior modaevinin Prenses Diana’ya atfen Lady Dior adını verdiği model, Hermès’in ismini Grace Kelly’den alan Kelly çantası ve daha nicelerinin bulunduğu statü ve kimlik bölümünün epey ilgi çekeceği kesin. Doksanların sonunda patlayan, benim tabirimle çantaların çantası olan It Bag furyasının üyeleri Fendi Baguette ve Chloé Paddington da yine burada. Her çantanın, popüler kültürden politik meselelere kadar pek çok konuda üstlendiği bir anlamı var. Bags: Inside Out sergisi, bu anlamlara büyüteç tutuyor. Eşitsizlik virüsü yayılıyor
