Aaron Boxerman / New York Times
Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın işgal altındaki Batı Şeria'daki yerleşimlerle ilgili Trump dönemi politikasını tersine çevirmesi, analistlere göre Biden yönetiminin İsrail'e karşı artan hayal kırıklığını yansıtıyor, ancak ABD'nin müttefikinin Gazze Şeridi'ndeki askeri harekatına verdiği güçlü desteği azaltması veya İsrail'e rotasını değiştirmesi için baskı yapması pek olası değil.
Arjantin'e yaptığı bir ziyaret sırasında Blinken, yerleşimleri ‘uluslararası hukuka aykırı’ olarak nitelendirerek Trump yönetimi altında belirlenen politikadan bir kopuş ve ABD'nin onlarca yıllık pozisyonuna bir dönüş yaptı.
“Biden yönetimi İsrail’in davranışlarından bıktı”
İsrail Politika Forumu düşünce kuruluşunda çalışan Nimrod Novik, Biden yönetiminin İsrail hükümetinin Gazze ve ötesindeki davranışlarından giderek daha fazla bıktığını ve yetkililerin tartışmalı konular hakkında halkın önünde daha fazla konuştuğunu söyledi. Novik buna örnek olarak da ABD'nin, Filistinlilere yönelik yerleşimci şiddetinin arttığı bir dönemde Batı Şeria'da Filistinlilere saldırmakla suçlanan ve üçü yerleşimci olan dört İsrailliye mali yaptırım uygulama kararını gösterdi. Novik, Blinken'in sözlerini "çok yetersiz, çok geç" olarak nitelendirdi ve yönetimin hamlelerinin pratikte birbirinden kopuk olduğunu sözlerine ekledi. Ona göre mesaj var ancak genel stratejinin belirsiz olduğu taktiksel bir açıklama.
ABD İsrail’i kınamadan korudu
Amerika Birleşik Devletleri uzun zamandır İsrail'in en önemli uluslararası müttefiki. Hamas'ın öncülüğündeki 7 Ekim saldırılarından bu yana Washington, İsrail'in Gazze'deki şiddetli operasyonunu sürekli olarak destekledi. Biden yönetimi ayrıca, Gazze'deki sağlık yetkililerine göre ölü sayısı 30 bine yaklaşırken bile, BM Güvenlik Konseyi'nde ateşkes kararlarını bloke ederek İsrail'i uluslararası kınamadan korudu.
Blinken'in açıklamasının, İsrailli üst düzey bir bakan olan Bezalel Smotrich'in yakında 3 binden fazla yeni konut inşasında başlanacağını duyurmasıyla tetiklendiği anlaşılıyor. Konutların çoğu, üç Filistinli silahlı saldırganın bir İsrailliyi öldürdüğü ve birkaçını da yaraladığı Ma'ale Adumim'de yapılacak. Smotrich yeni yerleşim yerlerinin saldırıya uygun bir Siyonist yanı olduğunu söyledi.
İki devletli çözüm planını engelliyor
Biden yönetimi yetkilileri, 2.7 milyon Filistinlinin arasında yaklaşık 500 bin İsraillinin yaşadığı Batı Şeria'daki yerleşimlerin genişlemesini, ABD'nin uzun süredir devam eden iki devletli çözüm hedefinin önünde bir engel olarak defalarca kınadı. Son haftalarda Netanyahu, İsrail'in güvenliğini tehlikeye atacağını söylediği bir Filistin devletinin kurulmasını engellemek için yıllardır çalıştığını defalarca dile getirdi.
Blinken’ın açıklaması gecikmiş ve yetersiz
Filistinliler Batı Şeria'nın gelecekteki bağımsız devletlerinin ayrılmaz bir parçası olmasını umuyor ancak İsrail yerleşimleri yavaş yavaş bölgenin önemli bir kısmını ele geçirmiş durumda. Filistinli yetkililer Blinken'in açıklamasını gecikmiş ve yetersiz olarak nitelendirdi.
Filistin'in İngiltere Büyükelçisi Husam Zomlot, “Önceki yönetimin yasadışı bir eylemini tersine çevirmek üç buçuk yıldır gecikmişti. Tanrı aşkına, Blinken ve Başkan Biden'ın bu konuda - ve diğer pek çok konuda - bunca zaman neden elleri kolları bağlı oturduklarını anlamıyorum” dedi. Yine de Blinken'in açıklaması hakkında “Geç olması hiç olmamasından iyidir” diyen Zomlot, Filistinlilerin İsrail'in Batı Şeria'yı işgaline karşı küçük adımlar yerine gerçek eylemler beklediğini sözlerine ekledi.
Beklentiler gerçekleşmeyebilir
Ancak analistlere göre bu beklenti gerçekleşmeyebilir. Eski bir ABD'li diplomat olan Aaron David Miller, Biden yönetiminin Blinken'in açıklamasını ciddi maliyetler ve sonuçlarla takip etme olasılığının düşük olduğunu söyledi. Miller bölgesel arabulucuların yanı sıra ABD'li yetkililerin İsrail ve Hamas arasında ateşkes anlaşması sağlamaya çalıştığını, bunun da Başkan Joe Biden için ‘Netanyahu ile verdiği kamu savaşını’ tatsız hale getirdiğini söyledi.
Biden göreve gelirken Trump’ın İsrail'le ilgili bazı politikalarını tersine çevirme sözü vermiş olsa da, birçoğuna dokunmadı. ABD'nin Filistinlilerle irtibatını sağlayan ayrı bir Kudüs konsolosluğu Trump yönetimi tarafından kapatıldıktan sonra hiçbir zaman resmi olarak yeniden açılmadı; Washington'daki Filistin diplomatik misyonu hala kapalı ve Batı Şeria'nın bazı bölümlerini yöneten Filistin Yönetimi'ne yapılan mali yardımların çoğu, dönemin Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan yasa uyarınca donduruldu.
© 2024 The New York Times Company
