ABD'de başkanı seçebilen milyarderler: 46 kişinin ismi bir yıl sonra ortaya çıktı

Ken Bensinger-David A. Fahrenthold / New York Times

Donald Trump, iktidara geçiş sürecine katkı sağlayan bağışçıların listesini kamuoyuna açıklayacağını duyurmasının üzerinden bir yıl geçtikten sonra, 46 kişilik tam listeyi yayınladı. Listede, milyarderler Jeff Yass ve Paul Singer’in yanı sıra, günümüzde yönetimde görev yapan bazı isimler de yer alıyor.

Geçiş ekibi, toplamda 14 milyon doların biraz üzerinde bağış topladığını açıkladı; ancak her bir bağışçının ne kadar katkı yaptığı belirtilmedi. Toplam harcamanın ise 13,7 milyon dolar olduğu bildirildi.

Danielle Alvarez, Trump geçiş ekibinin sözcüsü, yaptığı açıklamada şunları söyledi:

'Başkan Trump, destekçilerine ve bağışçılarına büyük değer veriyor; ancak geçmişteki politikacılardan farklı olarak, kimse tarafından satın alınmış değildir ve ülkenin çıkarına uygun hareket eder. Bunun aksini öne süren iddialar tamamen yanlıştır'

Öne çıkan isimler ve görevler

Listede öne çıkan isimler arasında Linda McMahon ve Howard Lutnick bulunuyor. Her iki isim de geçiş sürecinin eş başkanları olarak görev yaptıktan sonra, sırasıyla Eğitim Bakanı ve Ticaret Bakanı olarak atandı.

Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Adalet Bakanlığı’nda üçüncü sıradaki yetkili Stanley Woodward Jr. da bağışçılar arasında yer aldı. Ayrıca, Ağustos ayında ABD’nin Güney Ohio Başsavcısı olarak yemin eden Dominick Gerace II de listede bulunuyor.

Kimliği belirsiz bağışçılar

Listedeki en az üç kişi, Washington’da lobicilik yapan kişilerle aynı isimleri taşısa da, kimlikleri doğrulanamadı. Bu kişilerin yanıt vermemesi ve listenin adres, meslek ya da memleket bilgisi içermemesi, diğer bağışçıların kimliklerinin de doğrulanmasını zorlaştırdı.

Trump yönetimi, şimdiye kadar geçiş sürecinin finansmanı hakkında hiçbir bilgi açıklamamıştı. Geçiş süreci, bir başkanlık seçiminden sonra hükümet kontrolünü devralmaya hazırlık çalışmalarını kapsayan yoğun bir projedir.

Federal anlaşma imzalanmadı

Geçen yılın sonlarında, Trump geçiş ekibi, bağışçıların isimlerini ve bağış miktarlarını 30 gün içinde açıklamasını gerektiren ve 7 milyon dolardan fazla federal fon ve idari destek sağlayacak bir anlaşmayı imzalamayı reddetti.

Önceki yönetimler, 2016’daki Trump yönetimi dahil, bu anlaşmayı imzalamış ve böylece bağış başına 5.000 dolarlık sınır ile yabancı katkı yasağı gibi yükümlülüklere tabi olmuştu. Anlaşmayı imzalamayarak, Trump’ın ikinci geçiş ekibi bu kısıtlamaları aşmış ve büyük bağışları kabul edebilmişti.

Sebep: Vergi ve bağımsızlık

Tam bir yıl önce, şu anda Trump’ın başdanışmanı olarak görev yapan Susie Wiles, GSA anlaşmasını imzalamama kararını “vergilerden tasarruf” olarak nitelendirmişti. O dönemde ayrıca bağışçıların isimlerinin açıklanacağı ve yabancı kişilerin katkı sağlamayacağı taahhüt edilmişti.

Trump, ilk başkanlık geçişinde 6,5 milyon dolar toplamış ve tüm bağışlar 5.000 dolarlık sınırın altında kalmıştı. 2021’de Başkan Joe Biden, geçişi için 22,1 milyon dolar bağış topladığını açıklamıştı.

Şeffaflık eleştirileri

Bağımsız denetim grupları, Trump’ın geçiş sürecindeki şeffaflık eksikliğine dikkat çekmişti. Kimin bağış yaptığı ve ne kadar katkıda bulunduğu açıklanmadığı için, olası çıkar çatışmaları veya “pay-for-play” (çıkar karşılığı atama) düzenlemeleri hakkında kamuoyunun bilgi edinmesi neredeyse imkânsızdı.

Max Stier, federal yönetim için en iyi uygulamaları teşvik eden kar amacı gütmeyen bağımsız kuruluş Partnership for Public Service başkanı, konu hakkında şunları söyledi:

“Vergilerden tasarruf ettiklerini iddia ettiler, ama aslında hükümeti kimlerin satın aldığını gizliyorlardı.”

Geçen hafta, kuruluş Trump geçiş süreciyle ilgili bir rapor yayınladı. Rapor, sürecin “yerleşik normlardan önemli ölçüde sapma” gösterdiğini belirtiyor ve geçişin geç başladığını, politika geliştirme ve personel alımı için ağırlıklı olarak Heritage Foundation ve America First Policy Institute gibi dış düşünce kuruluşlarına dayandığını kaydediyor.

Rapor, Kongre’yi bağışçıların belirli bir eşik üzerindeki katkılarını açıklamasını ve geçişin harcamalarını şeffaf bir şekilde raporlamasını zorunlu kılacak yasalar çıkarmaya çağırıyor.

Geçiş organizasyonunun yapısı tam olarak ne?

Geçiş organizasyonu, resmi adıyla Trump Vance 2025 Transition Florida’da kuruldu ve IRS’e göre vergi muafiyeti olan bir tür kar amacı gütmeyen kuruluş olarak kayıtlı. Bu nedenle vergi ödemiyor ancak bağışçılara vergi indirimi sağlayamıyor.

Yasa gereği, kuruluş yıllık raporunu IRS’e sunmak zorunda; bu raporda toplanan miktar ve harcamalar gösteriliyor. Ancak bağışçıların isimlerini açıklamak zorunda değil. Rapor, talep üzerine kamuya sunuluyor.

İnşaat projesinde yer alan bile var

Üç bağışçı, Trump’ın yemin töreni fonuna da katkı sağlamıştı. McMahon ve Singer her biri 1 milyon dolar, TD Ameritrade’in kurucusunun eşi Marlene Ricketts ise 1,1 milyon dolar bağışladı. Trump, yemin töreni için toplam 250,4 milyon dolar toplamıştı; bu miktar ilk yemin töreninin iki katından fazla.

Lutnick ailesi de 300 milyon dolarlık Beyaz Saray inşaat projesine bağışçı olarak yer aldı.