Vimal Patel, Miriam Jordan, Halina Bennet / New York Times
ABD'deki çeşitli üniversitelerden ve medya kuruluşlarından gelen bilgilere göre, son günlerde en az 147 uluslararası öğrencinin ABD'de kalma hakkı aniden sona erdirildi. Karar, öğrenciler arasında endişeye, üniversitelerde ise belirsizlik ortamına yol açtı.
İptaller, Harvard ve Stanford gibi özel üniversitelerden Teksas Üniversitesi (Austin) ve Minnesota State Üniversitesi (Mankato) gibi kamu kurumlarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. California Üniversitesi sistemindeki çeşitli kampüslerde de onlarca benzer vaka bildirildi.
Açıklama yapılmadan vize statüsü iptal edildi
New York Times’a konuşan göçmenlik avukatları, geçtiğimiz hafta sonundan bu yana, vizelerinin veya statülerinin gerekçesiz şekilde iptal edildiğini bildiren öğrencilerden telefon ve e-posta almaya başladıklarını söyledi.
Her zaman geçerli olan adli sabıka gibi nedenlerin dışında; geçmişte hız sınırını aşmak, alkollü araç kullanmak gibi küçük yasal ihlallerin ve politik etkinliklere katılımın bu süreçte gerekçe olarak gösterildiği iddia ediliyor. Bazı öğrencilerin Filistin yanlısı faaliyetlere katılımı nedeniyle gözaltına alındığı belirtilirken, bazı durumlarda yıllar öncesine dayanan küçük suç kayıtlarının da gerekçe olarak kullanıldığı aktarıldı.
“Alışılmış devlet uygulamalarına tamamen aykırı”
Göç ve yükseköğretim alanında 570'ten fazla üniversiteyi temsil eden Presidents’ Alliance CEO’su Miriam Feldblum, “Bu durum, hükümetin tüm alışılmış uygulamalarını altüst ediyor. Öğrencilerin statüleri, neredeyse hiçbir açıklama yapılmadan ve kurumların ya da öğrencilerin itiraz etme imkânı olmadan iptal ediliyor” dedi.
Geçtiğimiz ay Dışişleri Bakanı Marco Rubio, vize başvurusunda bulunan kişilerin sosyal medya paylaşımlarının incelenmesi talimatını verdi. Amaç, ABD’yi veya İsrail’i eleştirenlerin ülkeye girişini engellemekti.
Filistin yanlısı öğrenciler hedefte
Columbia Üniversitesi’nde yüksek lisans eğitimi almış olan Mahmoud Khalil, kampüsteki Filistin yanlısı protestolara katıldığı gerekçesiyle geçtiğimiz ay New York’taki evinde gözaltına alındı ve Louisiana’ya gönderildi. Benzer şekilde, Tufts Üniversitesi öğrencisi olan Türk vatandaşı Rumeysa Öztürk de sokakta arkadaşlarıyla buluşmaya giderken ICE (ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza) ajanları tarafından gözaltına alındı. Öztürk’ün Filistin yanlısı bir makale kaleme aldığı biliniyor.
Bu olaylar, Trump yönetiminin göçmen sayısını azaltma ve üniversitelerde “antisemitizmle mücadele” gerekçesiyle ifade özgürlüğünü sınırlama yönündeki genel politikalarıyla uyumlu bir çizgide ilerliyor.
Vize olmadan hukuki koruma yok
ABD, yalnızca 2024 yılı içinde 400 binden fazla öğrenci vizesi verdi. Ancak son olaylarda hedef alınan bazı öğrencilerin suçları sadece hız sınırını aşmak veya geçmişte alkollü araç kullanmak gibi hafif ihlallerden ibaret. Avukatlara göre, bu tür suçlar normal şartlarda sınır dışı gerekçesi sayılmıyor.
Bir öğrencinin vizesi iptal edildiğinde, hukuki koruması da sona eriyor. Bu durumda ya ülkeyi terk etmesi ya da gözaltı ve sınır dışı süreciyle karşı karşıya kalması gerekiyor. Bazı öğrencilerin, ICE ajanları tarafından gözaltına alınma endişesiyle ülkeyi gönüllü olarak terk ettiği belirtiliyor.
Etkilenen öğrenciler arasında önümüzdeki ay doktora tezini savunacak yüksek lisans öğrencileri, lisans öğrencileri ve mezun olduktan sonra çalışma izniyle ABD’de kalan kişiler bulunuyor.
Dava süreçleri başladı
Göçmenlik avukatı Fuji Whittenburg, “20 yıllık meslek hayatımda buna benzer bir durum görmedim. Gözaltı ya da sabıka kaydı bile olmayan bir polis temasının yeterli olması inanılmaz” dedi. Whittenburg, 10 yıl önce ABD’de okurken alkollü araç kullandığı için ceza alan ve bu bilgiyi yeni vize başvurusunda şeffaf şekilde paylaşan bir öğrencisinin vizesinin bu gerekçeyle iptal edildiğini belirtti.
Pazartesi günü, California Üniversitesi Rektörü Michael Drake’e gönderilen bir mektupta, üniversitenin bu öğrencilerle dayanışma göstermesi ve onların yasal haklarını savunması gerektiği belirtildi. Mektupta, sınır dışı edilen ya da gözaltına alınan öğrencilerin programlarına uzaktan devam edebilmesi, burs ve maaşlarının kesilmemesi ve hukuki süreçlerde destek sağlanması istendi.
Bazı öğrenciler vize iptallerine karşı dava açtı. Pasadena’daki avukat Stacy Tolchin, geçtiğimiz hafta sonu Los Angeles’ta iki dava açtıklarını ve bu hafta daha fazlasının sırada olduğunu söyledi.
Bu davalardan birinde Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU), Dartmouth College’da bilgisayar bilimi üzerine doktora yapan Çinli öğrenci Xiaotian Liu’yu temsil ediyor. Liu’nun suç işlemediği veya herhangi bir protestoya katılmadığı belirtiliyor. Davaya göre, üniversite Liu’ya gönderdiği e-postada, “bu prosedürün standart dışı ve olağan olmadığını” ifade etti.
© 2025 The New York Times Company
