27 Temmuz 2024, Cumartesi Gazete Oksijen
Haber Giriş: 10.06.2024 23:58 | Son Güncelleme: 11.06.2024 01:10

ABD'nin ateşkes tasarısı BMGK'da kabul edildi: Üç aşamalı plan nasıl işleyecek?

BM Güvenlik Konseyi Pazartesi günü diplomatların Rusya'yı engellememesi yönünde ikna etmesinin ardından Gazze Şeridi için ABD destekli bir ateşkes planını kabul etti. Üç aşamadan oluşan ateşkesi İsrail kabul ederken, şimdi gözler Hamas'ın ateşkes teklifine vereceği yanıtta
ABD'nin ateşkes tasarısı BMGK'da kabul edildi: Üç aşamalı plan nasıl işleyecek?

Farnaz Fassihi / The New York Times

Konseyin 15 üyesinden 14'ü lehte oy kullanırken, veto yetkisine sahip olan Rusya çekimser kaldı. Konsey, kararı kabul ederek, daha önce üç ateşkes kararını veto etmiş olan Washington'a karşı diplomatik bir zafer kazanmış oldu.

Üç aşamalı plan

Karar; acil ateşkes, İsrail hapishanelerinde tutulan Filistinlilere karşılık tüm rehinelerin serbest bırakılması, yerlerinden edilen Gazzeli sivillerin evlerine dönmesi ve İsrail güçlerinin Gazze'den tamamen çekilmesiyle başlayan üç aşamalı bir plan ortaya koydu.

İkinci aşama, her iki tarafın da mutabakatıyla kalıcı bir ateşkes çağrısında bulunurken, üçüncü aşama Gazze için çok yıllı bir yeniden inşa planı ve ölen rehinelerin geri verilmesinden oluşacak.

Kararda, "Teklif, müzakerelerin birinci aşama için altı haftadan uzun sürmesi halinde, müzakereler devam ettiği sürece ateşkesin de devam edeceğini belirtiyor" denildi. Ayrıca Gazze Şeridi'nde demografik ya da bölgesel değişikliklere yönelik her türlü girişim, Gazze'nin topraklarını küçültecek her türlü eylem de dâhil olmak üzere reddedildi.

Amerika'nın Birleşmiş Milletler Misyonu, Başkan Joe Biden'ın 31 Mayıs'ta İsrail'in bir ateşkes anlaşması sunduğunu açıklamasından sonraki günlerde karar tasarısını hazırlamaya ve üzerinde müzakere etmeye başladı. ABD misyonu sözcüsü Nate Evans'a göre karar tasarısı Biden'ın belirlediği çerçeveyi takip ediyor.

Sıra Hamas'ta

Evans, "Bu anlaşma, rehinelerin serbest bırakılmasıyla ateşkesi nasıl sağlayacağımızı gösteriyor" dedi ve şöyle devam etti: "İsrail anlaşmayı kabul etti. Şimdi sıra Hamas'ın bunu yapmasında"

İsrailli yetkililer ateşkes planını açıkça desteklemedi ve Hamas'ın kabul etmesi halinde anlaşmaya uyup uymayacaklarını da belirtmedi. Biden'ın açıklamasından bir gün sonra İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi, kalıcı bir ateşkesi "başlangıç" olarak nitelendirerek öneriyi baltalayan bir açıklama yaptı.

İsrail geri adım atmıyor

Diplomatlar, müzakereler sırasında ABD'nin Güvenlik Konseyi üyelerinden İsrail'in anlaşmaya katıldığına dair söz almasını istediğini ve İsrail'in anlaşmayı kabul ettiğine dair metne açık bir dil eklemeyi reddettiğini söyledi.

Karar taslağında sadece İsrail'in ABD'nin önerisini kabul ettiği belirtiliyor ancak Hamas'a anlaşmayı kabul etmesi için "çağrı" yapılıyor. Rusya, Çin ve Güvenlik Konseyi'nin tek Arap üyesi Cezayir, arka planda yapılan görüşmelerde metnin İsrail lehine çok orantısız göründüğünü söylemişti.

Savaşın sekiz ay önce başlamasından bu yana Güvenlik Konseyi, çatışmayı sona erdirmenin ve uluslararası barış ve istikrarı koruma görevini yerine getirmenin bir yolunu bulma konusunda çıkmaza girmiş durumda.

ABD üç kararı veto etmişti

Amerika Birleşik Devletleri ateşkes çağrısında bulunan üç kararı veto etti. Mart ayında ABD'nin çekimser kalmasının ardından konsey, insani ateşkes çağrısında bulunan ve Ramazan ayında Gazze'ye daha fazla yardım girmesine izin verilmesini öngören bir kararı kabul etti.

Taraflardan hiçbiri bu karara uymadı.

©️ 2024 The New York Times Company