Kim Barker, Oleksandra Mykolyshyn / New York Times
Füzeler bu kez, savaşın büyük ölçüde es geçtiği, cephe hattından oldukça uzak olan batı Ukrayna şehrine düştü ve şok etkisi yarattı. Bu bölgede sokağa çıkma yasağı bile uygulanmıyor. Belediye başkanı ilk patlamayı duyduğunda, bunun gök gürültüsü olduğunu düşündü.
Ama seyir füzelerinin hedefi ve zamanı daha da şaşırtıcıydı. Ukrayna’daki savaşı bitirmek için Alaska’da ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in görüşmesinden altı gün sonra, en çok kahve makineleriyle tanınan Amerikalı çokuluslu bir şirketin işlettiği bir fabrikaya isabet etti.
“Bir noktaya iki isabet mi?” diye soran Mukaçevo Belediye Başkanı Andriy Baloha şöyle devam etti: “Hayır, hata yapmadılar. Tam olarak nereyi vurduklarını biliyorlardı”
Leyen Rusya'yı AB'yi bilerek hedef almakla suçladı
Bir hafta sonra, iki füze Kiev merkezine isabet ederek Avrupa Birliği’nin ve bir kültür kuruluşu olan British Council’in ofislerine zarar verdi. Rusya, genellikle yabancı diplomatik misyonların yoğunlaştığı bu bölgeyi hedef almaktan kaçınıyordu. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Moskova’yı Avrupa Birliği’ni bilerek hedef almakla suçladı.
Putin barış için baskıyı reddedecek kadar kendini güçlü görüyor
Analistler ve hükümet yetkilileri, Amerikan ve Avrupa varlıklarının vurulmasının bir 'meydan okuma' niteliğinde olduğuna dikkat çekti: Putin, barış için baskıyı reddedecek kadar kendini güçlü hissediyor, savaşı istediği gibi sürdürme kararlılığında ve bu süreçte Batı’ya acı çektirmeye hazır.
Trump, Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasında doğrudan barış görüşmeleri çağrısı yapıyor. Avrupalı ülkeler ise, savaş sonrası Ukrayna’yı yeni bir Rus işgalinden koruyacak güvenlik garantileri üzerine tartışıyor. Kremlin ise müzakereleri “erken” ve Batı güvenlik garantilerini “kabul edilemez” olarak reddediyor.
Zelenski ise “Rusya artık barışı isteyen dünyadaki herkese saldırıyor” ifadelerini kullanıyor.
Rusya, perşembe günü Kiev’e yüzlerce insansız hava aracı ve füze fırlattı. Bu, Trump’ın Putin’le görüşmesinden sonra en ölümcül sivil saldırı oldu ve en az 25 kişinin ölümüne yol açtı. Ölümlerden hiçbiri diplomatik binalarda olmadı.
"Rusya'nın hedefi sadece Ukrayna değil"
Ukrayna parlamentosunun dış ilişkiler komitesi başkanı Oleksandr Merezhko “Putin çok temkinlidir ve yaptığı her şeyin belli bir amacı vardır” dedi ve ekledi: "Batı hedeflerine saldırmak, onun kendine güven duyduğunun ve savaşı sadece Ukrayna’ya karşı değil, aynı zamanda Batı’ya karşı da yürüttüğünün açık bir sinyalidir”.
Amerikan şirketlerinin yarısından fazlası, Ukrayna’daki Rus saldırılarında zarar gördü. Bunlar arasında bir McDonald’s şubesi, Boeing tarafından kullanılan bir bina ve Philip Morris fabrikası bulunuyor.
21 Ağustos’ta Mukaçevo’da vurulan Flex Ltd. fabrikası, bölgedeki en büyük işveren.
Şirket yetkilileri ve Ukraynalı yetkililer, fabrikada silahlarla ilgili hiçbir şey üretilmediğini, ancak bazı tüketici ürünlerinde kullanılan teknolojinin askeri amaçlarla dönüştürülebileceğini söyledi. Flex sözcüsü, New York Times’a konuşmayı reddetti.
Rusya Savunma Bakanlığı, Mukaçevo’daki saldırıların “Ukrayna askeri-sanayi kompleksine ait işletmeleri” hedef aldığını söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise NBC News’e yaptığı ilk açıklamada Flex fabrikasına yapılan saldırıdan “haberi olmadığını” öne sürdü, Rusya’nın “sivil tesisleri hedef almadığını” iddia etti.
Flex fabrikasının büyüklüğü yaklaşık 10 futbol sahasına eşdeğer. İşgal öncesinde 5 bin 400, saldırı sırasında ise yaklaşık 3 bin kişiyi istihdam ediyordu. Şirketin merkezi Austin'de bulunuyor ve Singapur ve Nasdaq borsasında işlem görüyor. Belediye Başkanı Baloha’ya göre 25 yıl önce batı Ukrayna’da vergi teşvikleri nedeniyle faaliyet göstermeye başladı.
Şirket, diğer işletmeler için tüketici ürünleri üretiyor: Philips için lambalar, Nokia için telefonlar, Xerox için kartuşlar. Baloha’ya göre fabrikanın şu anki ana sözleşmesi, Nespresso için kahve makineleri yapmak.
Ukrayna Başbakanı Yulia Svyrydenko, sosyal medyada Rusya’nın Ukrayna’yı kahve makinelerinden “özgürleştirmeye” karar verdiğini esprili bir dille yazdı.
Mukaçevo, Ukrayna’nın batısında, Karpat Dağları’nın ötesindeki küçük bir bölge olan Transkarpatya’da yer alıyor. Cephe hattından yüzlerce kilometre uzakta olan bölge, bugüne kadar büyük ölçüde Rus saldırılarından korunmuştu. Bunda Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya gibi NATO ülkeleriyle sınır komşusu olmasının da etkisi olabilir. İHA’lar burada nadiren görülüyordu.
Flex’in önemine dair işaretler her yerde: Kiril alfabesiyle yazılmış yol kenarı tabelaları arasında, fabrikanın “Flextronics” yazılı eski adını Latin harfleriyle yazan tabelalar öne çıkıyor. Baloha'ya göre geçen yıl Flex, 8 milyon dolardan fazla vergi ödeyerek Transkarpatya’nın en büyük vergi mükellefi oldu.
21 Ağustos sabahı saat 04:30’da hava saldırısı alarmı çaldı. Şehrin büyük kısmı bunu dikkate almadı, ancak fabrikadaki gece vardiyasında çalışan 600 işçi barınağa yöneldi.
İlk füze yedi dakika sonra isabet ederek bölgenin güvenlik algısını parçaladı.
25 yaşındaki kamyon şoförü Anton Slava “Polis memurları bile yakında duruyordu ama kimse tepki vermedi, kimse ne olduğunu anlamadı. Araç sarsıldı, patlama dalgasını hissedebiliyordunuz” dedi.
Slava, Flex fabrikasının yakınındaki bir köprüden işine giderken, ikinci füzeyi vurmayı başaramayan önleyici füzelerin havada yükselen kırmızı noktalarını gördü. Onlar başarısız oldu ve füze fabrikaya isabet etti.
© 2025 The New York Times Company
