22 Aralık 2024, Pazar Gazete Oksijen
Haber Giriş: 13.08.2024 00:00 | Son Güncelleme: 13.08.2024 00:10

Aşırı sıcaklar Avrupa'da 47 bin can aldı: İklim değişikliğine uyum çalışmaları krizin büyümesini önledi

Nature Medicine dergisinde yayınlanan yeni bir rapora göre, dünyanın en sıcak yılı olarak kayıtlara geçen 2023'te 47 binden fazla Avrupalı sıcağa bağlı nedenlerle hayatını kaybetti. Ancak bu sayı çok daha yüksek olabilirdi
Aşırı sıcaklar Avrupa'da 47 bin can aldı: İklim değişikliğine uyum çalışmaları krizin büyümesini önledi

Austyn Gaffney / The New York Times

Yeni bir çalışmaya göre, son 20 yılda aşırı sıcaklara karşı uyum önlemleri alınmasaydı, 21'inci yüzyılın başında aynı sıcaklıkları yaşayan Avrupalılar için ölüm oranı yüzde 80 daha yüksek olabilirdi. Yaşları 80'in üzerinde olan insanlar için bu oran iki katına çıkabilirdi.

Önlemler arasında sağlık hizmetlerindeki gelişmeler, daha yaygın iklimlendirme ve aşırı sıcaklıklarda insanları içeride tutan ve su içmelerini sağlayan gelişmiş kamu farkındalığı yer alıyor.

İklim değişikliği bir hastalık gibi ele alınmalı

Çalışmanın başyazarı ve kar amacı gütmeyen bir araştırma merkezi olan Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü'nde doktora sonrası araştırmacı olan Elisa Gallo, "İklim değişikliğini bir sağlık sorunu olarak ele almamız gerekiyor. Hala her yıl sıcaktan kaynaklanan binlerce ölüm yaşıyoruz, bu yüzden hala çok çalışmalıyız ve daha hızlı olmalıyız"

Aşırı sıcaklardan kaynaklanan ölümleri saymak, kısmen ölüm belgelerinin her zaman sıcaklığın rolünü yansıtmaması nedeniyle göründüğü kadar kolay değil. Çalışmada, Avrupa Birliği'nin istatistik ofisi Eurostat tarafından sağlanan ve yaklaşık 543 milyon Avrupalıyı temsil eden 35 ülkeden kamuya açık ölüm kayıtları kullanıldı.

Araştırmacılar, ölümlerin ne kadarının sıcaklığa bağlanabileceğini tahmin etmek için 2023 haftalık sıcaklık kayıtlarının yanı sıra ölümleri analiz etmek için epidemiyolojik bir model kullandılar.

Gezegen ısındıkça daha zorlu bir yarışa gireceğiz

Çalışmada yer almayan Duke Üniversitesi Sıcaklık Politikası İnovasyon Merkezi'nde Jordan Clark, "İnsan vücudunun dayanabileceği sınırlara hızla yaklaşıyoruz" dedi ve şöyle devam etti: "Gezegen ısınmaya devam ettikçe zamana daha zorlu bir yarış içinde olacağız" dedi.

Ancak Clark, "Sonsuza kadar uyum sağlayamayız" demeyi de ihmal etmedi.

Küresel sıcaklıklar arttıkça sıcak hava dalgaları daha şiddetli ve uzun süreli hale geliyor. Clark, dünyanın fosil yakıtlara olan bağımlılığını sona erdirmesinin iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynayacağını söyledi.

Aşırı sıcaklar insanların tutumunu zoraki değiştirdi

Gallo, son 20 yılın insanları sıcaklığa tepki olarak davranışlarını değiştirmeye ittiğini söyledi. Kentsel planlamanın iyileştirilmesi, yeşil alanların artırılması, yenilenebilir enerji ve toplu taşımaya daha fazla yatırım yapılması ve sera gazı emisyonlarının azaltılması gibi politika düzeyindeki diğer değişikliklerin tümü bu süreçte adaptasyona katkıda bulunabilir.

Barselona Enstitüsü'nde iklim ve sağlık alanında araştırma profesörü ve çalışmanın ortak yazarlarından Joan Ballester, "Adaptasyon (uyum) daha az ölüme yol açtı" dedi. Ballester, adaptasyon teriminin çok geniş anlamda kullanıldığını da sözlerine ekledi. 

Kilit kelime 'adaptasyon'

Ancak araştırmacılara göre belirli adaptasyon önlemlerini veya politikalarını belirlemek ölüm oranını tahmin etmekten daha da zor.

Gallo, gelecekteki çalışmalarda adaptasyonlara ve ülkeler arasındaki farklılıklara daha fazla odaklanmayı umduğunu söyledi. Çalışmada sıcaklığa bağlı en yüksek ölüm oranlarının Bulgaristan, İspanya, Kıbrıs, Portekiz ve İtalya gibi geceleri de yüksek sıcaklıklara maruz kalan ülkelerde meydana geldiği kaydedildi. 

Roma'daki Lazio Bölgesel Sağlık Servisi'nde çevre halk sağlığı araştırmacısı olan Francesca de'Donato, "Gerçekte ne yapıldığına dair değerlendirmeler üzerine, adaptasyonun evrimini değerlendiren daha fazla çalışmaya sahip olmak gerçekten önemli" dedi.

İtalya ne yapıyor?

Avrupa'daki en eski adaptasyon biçimlerinden biri, İtalya gibi bazı ülkelerin 2003 yılında kıta genelinde 70 binden fazla kişinin ölümüne neden olan olağanüstü sıcak bir yazın ardından benimsediği bir uyarı sistemiydi. Ülkenin sıcaklık adaptasyon planı, Dünya Sağlık Örgütü'nün rehberliğine dayalı olarak 2004 yılından beri yürürlükte.

Sistem, tıbbi ve sosyal hizmet sağlayıcılarını, bir uyarının yürürlükte olduğu birkaç günde bir en fazla risk altında olan kişileri kontrol etmeye yönlendiriyor. Kayıtlar, kronik bir hastalık, yaş, sosyoekonomik durum ya da yalnız yaşayıp yaşamama gibi faktörlere bağlı olarak kimlerin sıcağa karşı daha savunmasız olduğunu gösteriyor.

Barcelona Enstitüsü tarafından oluşturulan Forecaster Health adlı yeni bir web sitesi, cinsiyet ve yaşa göre en savunmasız olabilecek alt grupları izole eden bir uyarı sistemi sunuyor. Gallo, gelecekte bu uyarıların kalp hastalığı gibi farklı hastalıkları da odağına alacağını kaydetti.

Uzun süreli sıcak hava dalgası daha ölümcül

De'Donato'nun İtalya'da bulunduğu bölge, Haziran sonundan bu yana sıcak hava dalgası altında. De'Donato, uzun süreli sıcak hava dalgalarının insan sağlığı üzerinde çok daha olumsuz etkilere sahip olduğuna dikkat çekti.

Duke Üniversitesi Sıcaklık Politikası İnovasyon Merkezi Direktörü Ashley Ward, "Avrupa, sıcaklık yönetimi ve erken uyarı sistemleri gibi bu tür faaliyetlerin çoğunda ABD'den gerçekten ileride" dedi ve ekledi: "Sorun uzmanların çözüm geliştirme hızına göre aşırı sıcaklık probleminin çok daha hızlı ilerleme kaydetmesi"

© 2024 The New York Times Company