Sachi Kitajima Mulkey / New York Times
Avrupa’yı etkisi altına alan rekor kıran bir sıcak hava dalgası, bazı nükleer santrallerin soğutma için kullandığı nehir sularını ısıtarak, operatörlerin iki ayrı tesiste en az üç reaktörü kapatmasına neden oldu.
Pazar gecesi geç saatlerde, işletmeciler, güney Fransa’daki Golfech Nükleer Santrali’ndeki iki reaktörden birini, Garonne Nehri'nin sıcaklığının 28 santigrat dereceyi (yaklaşık 82 Fahrenheit derece) aşabileceği yönündeki tahminlerin ardından kapattı.
İsviçre’nin kuzey sınırına yakın Aare Nehri kıyısındaki Beznau Nükleer Santrali de benzer şekilde hareket ederek, Salı günü bir reaktörünü, Çarşamba günü ise diğerini kapattı.
Her iki santral de reaktörlerini güvenli sıcaklıkta tutmak için nehir suyuyla soğutacak şekilde tasarlandı. Bu su daha sonra daha yüksek sıcaklıkta geri pompalanıyor. Her iki ülkedeki düzenlemeler, aşağı akıştaki çevreyi korumak amacıyla, nehir suları çok ısındığında enerji üretiminin azaltılmasını zorunlu kılıyor.
Beznau santralinin işletmecisi Axpo, “Zaten sıcak olan nehir suyunun yazın aşırı sıcak dönemlerinde daha fazla ısınmasının önlenmesi gerekiyor; böylece bölgenin tabiatı üzerinde ilave baskı oluşmaz” dedi. Axpo, yaptığı açıklamada, 25 santigrat derece sınırının art arda birkaç gün boyunca aşıldığını teyit etti.
Fransa'nın güneydoğusundaki Bugey santralindeki bir nehirle soğutulan başka bir nükleer reaktör de enerji üretimini azaltmış durumda. Avrupa genelinde sıcaklıklar bu hafta boyunca düzenli olarak 38 santigrat derecenin üzerine çıktı, ancak meteorologlara göre hafta sonuna doğru bir serinleme bekleniyor.
İklim değişikliği hesap edilmedi
ABD ve Avrupa’daki çoğu reaktör 1960'lardan 1980'lere kadar inşa edildiğinde, iklim değişikliği hesaba katılmamıştı. Küresel sıcaklıkların artmasıyla birlikte, sıcak hava nedeniyle önleyici santral kapatmaları giderek daha sık hale geldi.
Enerji kayıpları genellikle düşük düzeyde olsa da, Fransa'da hükümet harcamalarını denetleyen ve düzenleyen idari bir mahkeme olan Cour des Comptes’un 2024 tarihli raporuna göre, iklim kaynaklı kapatmalar nedeniyle kaybedilen elektrik miktarının 2050’ye kadar üç ila dört katına çıkabileceği öngörülüyor.
Nükleer enerji, Fransa’nın en büyük enerji kaynağı olma özelliğine sahip ve ülkenin 18 nükleer santrali toplam elektrik ihtiyacının yaklaşık üçte ikisini sağlıyor. İsviçre’de ise nükleer enerji, tüketilen toplam enerjinin yaklaşık üçte birini oluşturuyor.
Bu hafta Fransa ve İsviçre’de gerçekleşen kapatmaların enerji üretimi üzerinde ciddi bir etkisi olması beklenmiyor.
Axpo açıklamasında, “İsviçre elektrik şebekesi istikrarını korumaktadır. Özellikle hidroelektrik santraller olmak üzere diğer üretim kapasiteleri, Beznau Nükleer Santrali'nin geçici kapatılmasını telafi edebilecek durumda” denildi. Yerel kaynaklar, Fransız şebeke operatörünün de enerji talebini karşılamak için yeterli arzın mevcut olduğunu bildirdiğini aktardı.
Ancak 2022 yılında, bir sıcak hava dalgası ve üretim kapasitesindeki düşüşün birleşimiyle, Fransa'nın nükleer düzenleyici kurumu, su tahliyesi sonrası nehirde izin verilen maksimum sıcaklıkla ilgili kuralları geçici olarak gevşetmişti. Benzer şekilde, İsviçre'de Beznau santrali o yılın yüksek sıcaklıklarında çalışmaya devam etmişti.
İsviçre Federal Enerji Ofisi’nden bir temsilci, “Bu, tesisin su sıcaklığı nedeniyle ilk kez kapatılmak zorunda kaldığı durumdur. 2022 yılında, Aare Nehri’ndeki aşırı sıcak suya rağmen, elektrik arzı durumu kapatmaya izin vermediği için santral elektrik üretmeye devam etti” şeklinde konuştu.
İsviçre enerji ofisi, üretimde geçici azalmaların “son yıllarda birkaç kez” meydana geldiğini de ekledi.
Tüm nükleer santraller su alır ve geri bırakır, ancak bu miktar tesis tasarımına bağlı olarak değişir.
Birçok bitki ve hayvan, insan faaliyetlerinin doğal su kütlelerinin sıcaklığını değiştirdiği “termal kirlilik”e karşı hassas durumda. Daha sıcak su, daha az oksijen tutar ve alg patlamalarına karşı daha hassas hale gelir. Santraller aniden çalışmaya başladığında ya da durduğunda, sıcaklık değişiminden dolayı balıklar ölebilir.
Yaban hayatı üzerindeki etkiler, sıcak hava dalgalarının nükleer santraller için oluşturduğu tek risk değil. Eğer alınan su başlangıçta çok sıcaksa, reaktörleri yeterince soğutamayabilir ve bu durum santralin çalışmasını güvensiz hale getirir. 2012 yılında, Connecticut eyaletindeki Waterford kentinde bulunan bir nükleer santral, çevredeki körfezin çok sıcak hale gelmesi nedeniyle kapatılmıştı.
Avrupa Nükleer Derneği Bilim Kurulu üyesi Marcus Amme’ye göre, İsviçre’deki tüm nükleer santrallerin, ülkenin nükleer düzenleme kurumu tarafından talep edilen, maksimum 40 santigrat derece hava sıcaklığına dayanabileceklerini belgeleyen güvenlik sertifikaları bulunuyor.
© 2025 The New York Times Company
