Allison Hope / The New York Times
New York’taki Kinsey Enstitüsü’nden kıdemli araştırma görevlisi Helen E. Fisher 2005’te “aşkın devrelerini” saptamak için 100 kişinin beyin MR’ını inceledi. Biyolojik antropologa göre beynin ventral tegmental alan adı verilen açlık ve susuzlukla ilişkili bölgesi aşık olduğunuzda aktive oluyor ve aşkı bir duygu değil dürtü haline getiriyor. Bu biyolojik işlev de aşktan vazgeçmeyi susuz hissetmemeye çalışmak kadar zor hale getiriyor.
Örnek vakalardan biri Houston’da iş danışmanlığı yapan 40 yaşındaki Kisha Mays. Eski erkek arkadaşını hapisteyken bile sevmeye devam ettiğini söyleyen Mays yıllar boyunca defalarca ayrılıp tekrar bir araya geldiklerini anlatıyor. En son Ekim 2021’de sevgilisi serbest bırakılmış ama bundan iki ay sonra ayrılmışlar.
Mays şimdi sadece “iyileşmek, yeniden inşa etmek ve yeniden güvenmeyi öğrenmek” ile meşgul. Reiki’nin, ruhsal şifa arayışlarının ve sevgilisinin tüm eşyalarını atmanın işe yaradığını söylüyor.
Fisher, Mays’in yaklaşımını onaylıyor: İyileşme sürecini bir bağımlılık gibi ele almanızı ve size o kişiyi hatırlatan mektupları, notları ve hatıraları çöpe atmanızı öneriyor. Buna iletişimi sürdürmemek ve ortak arkadaşlarınıza o kişinin nasıl olduğunu sormamak da dahil. Çünkü aksi halde “sadece bir hayaleti büyütmüş oluyorsunuz”.
Yeni terk edilmiş 17 kişi üzerinde beyin tarayıcıları kullanan Fisher, beynin sözünü ettiği bölgesindeki aktiviteler tespit etti.
İki yöntem
Missouri-St Üniversitesi’nde ayrılıkların beyin üzerindeki etkileri üzerine çalışan Doçent Sandra Langeslag de insanların kendilerini daha az aşık hissetmeye çalışıp çalışamayacaklarını görmek için iki araştırma yürüttü. Peki işe yarayan stratejiler neler?
Öncelikle unutmak istediğiniz kişi hakkında olumsuz şeyler düşünmek işinize yarayabilir. Bunun bir dezavantajı var mıdır? Langeslag’a göre “Olumsuz düşünceler aşk duygunuzu azaltabilir ama sizi daha iyi hissettirmez. Hatta daha kötü bile hissettirebilir.”
İkinci bir seçenekse dikkatinizi başka yöne çevirmek, unutmak istediğiniz kişi haricinde sizi mutlu eden şeyleri düşünmek. Ancak araştırmaya göre bu yöntemi seçen insanları daha mutlu hissetseler de aşk duyguları azalmadı.
Langeslag’in çözümü çift yumruk: O kişi hakkında olumsuz şeyler düşünmek ve ardından bir doz dikkat dağıtmak.
Langeslag’ın yürüttüğü araştırmalar insanların sevgilerini iradi olarak azaltabildiklerini ancak tamamen ortadan kaldıramadıklarını ortaya koydu. Deneylere katılanların kendi ifadelerinden derlenen verilere göre incinmiş duyguların tamiri için ortalama süre altı ay gerek ancak iyileşme süresi ilişkinin ne kadar sürdüğü de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı.
© 2022 The New York Times Company
