Raymond Zhong / New York Times
Bilim insanlarının Çarşamba günü yaptığı açıklamaya göre bu yaz yaşanan şiddetli sıcak hava, geçmiş yıllara kıyasla çok daha fazla ölüme yol açtı.
Yeni analiz, gerçek ölüm kayıtlarına değil, tarihsel ölüm oranı eğilimlerine dayanıyor. Araştırmacılar, 854 Avrupa şehir ve kasabasına baktılar ve bu yaz sıcağı nedeniyle toplamda 24 bin 400 kişinin öldüğünü tahmin ettiler.
Bulgular, endişe verici bir modeli yansıtıyor: Yükselen sıcaklıklar, toplumların ve toplulukların uyum sağlayabileceğinden daha hızlı şekilde insan sağlığı üzerindeki riskleri artırıyor.
Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu’nda iklim ve coğrafi modelleme alanında yardımcı doçent olan ve analize katkıda bulunan Malcolm Mistry, neredeyse tüm sıcağa bağlı ölümlerin önlenebilir olduğunu söyledi ve Avrupa’da, yani en hızlı ısınan kıtada, hükümetler vatandaşlarını korumak için adımlar attı.
Mistry "Dolayısıyla her yaz bu kadar çok insanın hâlâ ölüyor olması, “küresel ısınmaya ayak uyduramadığımızı gösteriyor” dedi.
Aşırı sıcaklar Avrupa'nın dengesini bozdu
Boğucu yazların ardı ardına geldiği Avrupa’da aşırı sıcaklık kıtayı dönüştürüyor. Orman yangınları kötüleşiyor. Şehirler yeniden inşa biçimlerini sorguluyor. Şirketler işçileri güvende tutmakta zorlanıyor.
2022’de, o zamana kadarki en sıcak yazında, bilim insanlarının tahminine göre 61 binden fazla insan sıcaktan öldü. Araştırmacılara göre bu ölümlerin yarısından fazlası; sera gazı emisyonları, ormansızlaşma ve diğer insan faaliyetlerinin yol açtığı küresel ısınma olmasaydı gerçekleşmeyebilirdi.
Henüz hakemli bir dergide yayımlanmamış olan yeni analizin arkasındaki bilim insanları, amaçlarının bu yazın sıcaklığa bağlı ölümlerine ilişkin “erken tahminler” sağlamak olduğunu söylediler. Bilim insanları, 50 binden fazla sakini olan ve yeterince uzun ölüm kaydı bulunan Avrupa şehir ve kasabalarını inceledi. Bu bölgeler, Avrupa nüfusunun %30’unu oluşturuyor.
Araştırmacılar, iklim modellerini kullanarak Haziran’dan Ağustos’a kadar bu bölgelerin, gezegeni ısıtan emisyonların olmadığı varsayımsal bir dünyada ortalama 2,2 santigrat derece daha serin olacağını öngördüler.
Daha sonra geçmiş ölüm oranlarından yola çıkan bilim insanları, bu alternatif ve daha serin dünyada söz konusu aylarda bu şehirlerde yalnızca 8 bin kişinin sıcaktan öleceğini, oysa gerçek dünyada muhtemelen 24 bin 400 kişinin öldüğünü tahmin ettiler.
Aşırı sıcakların en ölümcül olduğu Avrupa şehirleri
Araştırmacılar, şehir nüfusuna göre ayarlama yapıldığında en fazla sıcağa bağlı ölümün yaşandığı Avrupa başkentlerinin Roma, Yunanistan’ın Atina’sı ve Romanya’nın Bükreş’i olduğunu buldu. Ancak ölümlerin iklim değişikliğine atfedilebilen oranı açısından en yüksek sıralamaya sahip başkentler Stockholm, Madrid ve Slovakya’nın Bratislava’sıydı.
İsveç’in başkenti bu listenin başında görünmesi şaşırtıcı olabilir. Imperial College London’da iklim bilimci olan ve yeni analize katkıda bulunan Garyfallos Konstantinoudis, “Eskiden Kuzey Avrupa’da sıcağa bağlı ölümler çok azdı, hatta hiç yoktu” dedi.
Ancak küresel ısınma şimdi kuzey ülkelerinde yaz sıcaklıklarını insan sağlığına zarar verebilecek seviyelere çıkarmaya başladı. Güney Avrupa’ya kıyasla hâlâ çok daha az insan ölüyor, fakat öldüklerinde bu durumun doğrudan iklim değişikliğinin sonucu olduğunu biliyorlar.
© 2025 The New York Times Company
