Clarissa Brincat / The New York Times
Bilkent Üniversitesi psikoloji bölümünde öğretim görevlisi Kaan Kerman, hayvan davranışları üzerine ders verirken ilginç bir gözlem yaptı. Kerman’a göre, köpek sahipleri evcil hayvanlarının davranışlarını rahatça yorumlarken, kedi sahipleri genellikle şaşkın kalıyordu. Kediler, köpeklere kıyasla daha az incelenmişti; çünkü çoğu zaman evde kalmayı tercih ediyorlardı.
Kerman, “Kedileri laboratuvara getirmek istiyorsanız, başarılı olmanız zor” dedi.
Kerman ve ekibi, ev sahiplerinden evlerinin içinde çekim yapma izni istediklerinde çoğu olumlu yanıt verdi. Sıkça duyulan cevaplardan biri Kerman’a göre şöyleydi: “Bize kedilerimiz hakkında biraz bilgi verirseniz sorun yok.” Ancak bu çalışmanın bulguları, kedilerine bakan erkekler için beklenmedik olabilir.
Ethology dergisinde yayımlanan çalışmada, araştırmacılar kedilerin erkek bakıcıları ilk gördüklerinde daha sık miyavladığını tespit etti. Araştırmacılar, bunun sebebinin erkeklerin “kedilerinin ihtiyaçlarını fark etmek ve yanıtlamak için daha açık sesli uyarılara ihtiyaç duyması” olabileceğini öne sürdü. Yani bazı kediler, erkeklerin her zaman dinlemediğini fark ederek davranışlarını buna göre ayarlıyor gibi görünüyor.
Gönüllüler, kedilerinin birincil bakıcısı olarak evlerine döndüklerinde ilk birkaç dakikayı doğal davranarak kaydetti. Araştırmacılar, çok kedili evlerde bakıcıya yaklaşan ilk kediye odaklanarak, 31 gönüllüden alınan görüntülerin ilk 100 saniyesini analiz etti.
Kedinin cinsiyeti, yaşı, cinsi veya evdeki kedi sayısı gibi değişkenler incelendiğinde, yalnızca bir faktör seslenme sıklığı ile ilişkili bulundu: bakıcının cinsiyeti. Ortalama olarak, kediler erkeklerle ilk 100 saniyede 4,3 kez miyavlarken, kadınlarla 1,8 kez miyavladı. Araştırmacılar ayrıca trilleme, cıvıldama, tıslama veya mırlama gibi diğer sesleri de kaydetti.
Araştırmacılar, bu farkın iletişim tarzlarından kaynaklanabileceğini düşünüyor. Önceki çalışmalar, kadın bakıcıların kedilerine daha fazla konuştuğunu ve kedilerin sesli ipuçlarını erkeklerden daha iyi yorumlayabileceğini göstermişti.
Washington Üniversitesi’nden evrim biyoloğu Jonathan Losos, hipotezin mantıklı olabileceğini belirtti, ancak diğer olası açıklamaların da göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı. Losos, “Yazarlar diyor ki biz erkekler beceriksiziz, kedileri görmezden geliyoruz ve onların dikkatini çekmek için daha çok miyavlamaları gerekiyor. Bu doğru olabilir,” dedi. Ancak örneklemin küçük olduğunu ve farklı deneysel koşulların sonucu etkileyebileceğini de ekledi.
Purdue Üniversitesi’nden kedi davranış uzmanı Mikel Delgado ise daha şüpheciydi. Delgado, “Bunu tüm kediler için geçerli bir bulgu olarak yorumlamak doğru değil,” dedi. Çalışmada kedilerin yalnız bırakılma süresi, aç olup olmadıkları veya sahiplerin çalışma sırasında kedilerle ne kadar konuştukları gibi önemli faktörler dikkate alınmamıştı.
Kerman ve ekibi, katılımcıların hepsinin Türkiye’de yaşadığını ve kültürel faktörlerin bulguları etkileyebileceğini kabul etti. Kerman, Türkiye’de erkeklerin sözlü iletişimde daha az bulunmasının, kedilerin yanıt almak için daha sık miyavlamasına neden olabileceğini söyledi.
Kerman, “Çalışmayı dünyanın başka yerlerinde de tekrarlamak istiyoruz” dedi.
Bu tür araştırmalar, kedilerin refahı açısından büyük önem taşıyor; çünkü kediler genellikle sorunlarını gizlemekte ustadır. İnsanlar kedilerinin ne anlatmak istediğini daha iyi anladıkça, onlara daha iyi bakabilir.
Losos, “Keşke konuşabilseler" diyen kedi sahiplerine karşılık olarak, “Konuşuyorlar, sadece ne demek istediklerini çözmemiz gerekiyor” dedi.
© 2025 The New York Times Company
