Farnaz Fassihi / The New York Times
Birleşmiş Milletler (BM) dünya çapında gıda, enerji ve para akışını alt üst eden; üç boyutlu bir kriz olarak nitelendirdiği Ukrayna'daki savaşın küresel yıkıcı küresel etkilerin ayrıntılarını sundu.
Endişe verici etkiler yaratıyor
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Şu anda birçok gelişmekte olan ülkenin ekonomisini mahvedebilecek bir fırtınayla karşı karşıyayız" diye konuştu. BM savaşın etkilerine ilişkin ilk resmi raporunda Ukrayna'daki işgalin, halihazırda Covid-19 krizi ve iklim değişikliği tarafından zarar gören küresel ekonomi üzerinde endişe verici kademeli etkiler yarattığını söyledi.
Ülkeler borçlarını ödeyemeyebilir
Raporda üçte biri yoksulluk içinde yaşayan 1.7 milyara yakın insanın artık gıda, enerji ve finans kesintileri ile karşı karşıya olduğu belirtildi. Rapora göre enerji fiyatlarının son aylarda doğal gazda yüzde 50'ye varan oranlarda artması, enflasyonun yükselmesi ve gelişimin durmasıyla birlikte birçok ülke borçlarını ödeyememe riski içinde.
BM raporunda "Bunlar insanların sağlıklı beslenemediği, nüfuslarının gıda ve enerji ihtiyaçlarını karşılamak için ithalatın zorunlu olduğu, hükümetlerin borç yükleri ve azalan kaynaklar yüzünden küresel finansal koşullarla başa çıkma kabiliyetinin sınırlandığı ülkeler" denildi.
107 ülke etkilendi
107 ülkenin krizin üç boyutundan en az birine ciddi şekilde maruz kaldığı ve bu ülkelerden 69'unun sorunların tamamını yaşadığı belirtildi. Rapora göre Ukrayna ve Rusya dünyadaki buğday ve arpanın yaklaşık yüzde 30'unu sağlıyor. Savaş, emtia fiyatlarını rekor seviyelere çıkardı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre gıda fiyatları geçen yılın bu zamanından yüzde 34 daha yüksekken, ham petrol fiyatları yaklaşık yüzde 60 arttı.
Rapor "Gelişmekte olan ülkelerdeki savunmasız nüfuslar bu fiyat dalgalanmalarına özellikle maruz kalıyor. Gıda fiyatlarındaki artış toplumsal huzursuzluğu zincirleme şekilde etkileyebilir” dedi.
Serbest ticaret vurgusu
Ancak raporda seri hamleler, siyasi irade ve mevcut kaynaklar birleştiğinde darbenin yumuşayabileceği söylendi. Ülkelerin gıda kaynaklarını stoklamamasını, küçük çiftçilere yardım etmelerini, navlun maliyetlerini sabit tutmalarını ve ihracat üzerindeki kısıtlamaları kaldırmasını tavsiye ediyor.
Rapor, hükümetleri stratejik yakıt rezervlerini küresel pazara sunmaya ve yakıt için buğday kullanımını azaltmaya çağırdı.
© 2022 The New York Times Company
