Çin'den ABD'ye karşı yeni hamle: Nvidia'ya anti-tekel soruşturması başlattı

Meaghan Tobin / New York Times

Çin’in rekabet düzenleyicisi Pazartesi günü, Amerika’nın önde gelen çip üreticisi Nvidia’nın ülkenin tekel yasasını ihlal ettiğini açıkladı. Bu, Pekin ile Washington arasındaki gerilimin son işaretlerinden biri.

Açıklama, Çin’in Aralık ayında Nvidia’ya karşı başlattığı bir soruşturmanın sonucu olarak geldi. Çinli yetkililer Pazartesi günü soruşturmayı sürdüreceklerini belirtti.

Bessent: Zamanlama kötü oldu

Pazar Düzenleme Genel İdaresi, kararını Pekin ile Washington arasındaki artan ticaret gerilimlerini çözmek için Madrid’de bir araya gelen müzakereciler görüşürken açıkladı. Hazine Bakanı Scott Bessent Pazartesi günü İspanya’da yaptığı açıklamada “Bu görüşmelerin yapıldığı gün Nvidia soruşturmasının kötü zamanlamasını konuştuk” dedi.

Düzenleyici karar öncesindeki günlerde tırmanan misillemelerde, ABD 23 Çinli firmayı ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle Amerikan teknolojisi ve diğer ihracatları satın alması yasaklanan şirketler listesine ekledi.

2020’de Çin, Nvidia’nın İsrail’de kurulan bilgisayar ağ ekipmanları üreticisi Mellanox Technologies’i satın almasını onaylamıştı. Ancak Çinli düzenleyici, Pazartesi günü Nvidia’nın bu satın alma sırasında yaptığı taahhütleri ihlal ettiğini, rekabet karşıtı uygulamaları önleme ve Çin’e tedariki sürdürme konularında verdiği sözleri tutmadığını söyledi.

Çin'in asıl hedefi ABD'ye bağımlılığını azaltmak

Wilmer Hale hukuk firmasının Pekin ofisi sorumlusu Lester Ross “Bu, Çin hükümetinin elindeki düzenleyici araçları ve diplomatik müzakereleri kullanarak gelişmiş yarı iletkenlere erişimini artırma, yabancı rakiplerini geride bırakma ve nihayetinde bağımlılığını azaltma yönündeki daha geniş çabasının bir parçasıdır” dedi.

Ross’a göre yetkililerin Çin’de bir şirketin iş yapmasını zorlaştırmak için kullanabileceği çeşitli mekanizmalar var. Örneğin, Çinli şirketlere başka yerden alım yapmaları gerektiğini açıkça göstermek gibi.

Çin hükümeti, eskiden nadir olarak görülen bir hamleyle yabancı şirketlere karşı tekel soruşturmaları noktasında daha fazla istekli görünüyor. Rekabet düzenleyicisinin başındaki Luo Wen, Çin’in küresel tekel normlarını etkileyeceğine dair söz verdi ve ileri teknoloji endüstrilerindeki yabancı satın almalara yönelik denetimi artıracağını söyledi.

Çinli düzenleyiciler bugüne kadar yabancı teknoloji şirketlerinin işlemlerine karşı yalnızca birkaç soruşturma açtı. Bu davalar yıllarca sürebiliyor ve sonuçsuz kalabiliyor. Hükümetin Nvidia’dan hangi yaptırımları talep edeceği ise belirsiz.

Nvidia çiplerine yönelik küresel talep şirketi dünyanın en değerli şirketlerinden biri yaptı. Ancak firma kendini, yapay zekâ üstünlüğü için ABD ile Çin arasındaki sert rekabetin ortasında buldu. Nvidia CEO’su Jensen Huang, Çin ile iş yapabilme yeteneğini şirketin yapay zekâ çiplerindeki liderliğini sürdürme çabaları için kritik görüyor.

Nvidia üzerindeki inceleme, dünya genelinde şirketlerin gelişmiş yapay zekâ sistemleri için giderek artan şekilde Nvidia çiplerine bağımlı hale gelmesiyle geldi.

Bu yıl Huang, Başkan Donald Trump’ı Nvidia’nın Çin’e belirli çipleri satmasına izin vermeye ikna etti. Ancak bu karar, teknolojinin Çin’in kendi gelişimini destekleyeceğini savunan eleştirmenlerden tepki çekti.

Ve Temmuz ayında Çin’in internet düzenleyicisi, Nvidia’yı, Çin pazarı için geliştirilen bir çipiyle ilgili güvenlik risklerini açıklaması için çağırdı. Düzenleyici, bu çiplerde arka kapı bulunduğunu, bu çiplerin uzaktan kapatılabileceğini veya bir kullanıcının konumunu izlemek için kullanılabileceğini savunuyor.