Gazze'de ateşkes için görüşmeler sürecek

Julian E. Barnes - James C. McKinley Jr. / The New York Times

Üst düzey İsrailli ve Hamaslı yetkililerin arabulucularla görüşmek üzere Kahire'ye gelmelerinin ardından dört gün süren görüşmeler Pazar günü herhangi bir ilerleme sağlanamadan sona erdi.

Biden yönetiminin tüm diplomatik çabalarına rağmen iki taraf, İsrail'in Gazze'nin Mısır sınırı boyunca askeri varlığını sürdürme talepleri de dahil olmak üzere birçok kritik konuda birbirinden uzak duruyor. Hem Hamas hem de Katar ve ABD ile birlikte görüşmelerde arabuluculuk yapan Mısır bu taleplere karşı çıkıyor.

Hassas müzakereler konusunda isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir ABD'li yetkili, Kahire'deki üst düzey görüşmelerin yapıcı geçtiğini ve önümüzdeki günlerde görüşmelerin devam edeceğini söyledi. Hamas yetkilileri her zamanki gibi İsrailli ve ABD'li yetkililerle yapılan toplantılara katılmadı.

Kahire'deki müzakereciler ABD'nin geçen hafta Katar'ın başkenti Doha'da sunduğu ve iki taraf arasındaki temel farklılıkları gidermeyi amaçlayan öneriyi geliştirmeye çalışıyorlardı. Görüşmelerle ilgili bilgi sahibi kişiler, yeni teklifin Başkan Joe Biden tarafından Mayıs ayında ana hatları çizilen daha önceki çerçeve üzerine inşa edildiğini ve Hamas ile İsrail arasındaki farklılıkları çözmeyi amaçlayan çeşitli değişiklikler içerdiğini söyledi.

Altı haftalık ateşkes

Teklife göre ilk aşamada altı haftalık bir ateşkes ve İsrail tarafından alıkonulan Filistinlilere karşılık rehinelerin serbest bırakılması öngörülüyor. Ayrıca Kuzey Gazze'de yerlerinden edilen insanlar, birçoğu harabe halinde olan evlerine geri dönebilecekler. Bu süre zarfında İsrail güçleri Gazze'de nüfusun yoğun olduğu bölgelerden çekilecek.

İkinci aşamada kalıcı bir ateşkes öngörülürken, üçüncü aşamada Gazze için uzun soluklu bir yeniden inşa planı ve ölen rehinelerden kalanların iadesi yer alıyor.

Perşembe günü İsrailli yetkililer Amerika Birleşik Devletleri ve Mısır'dan yetkililerle bir araya geldi. Cuma günü ABD ve Mısırlı ekipler görüşmeler öncesinde strateji belirlemek üzere ikili istişarede bulundu.

Mısırlı ve Katarlı müzakereciler daha sonra Hamas ile bir araya gelerek yeni öneriyi paragraf paragraf ele aldılar. Hamas müzakerecileri anlaşmazlık noktalarının altını çizdi ve bunlar Pazar günü Mısırlı, Katarlı, ABD'li ve İsrailli müzakerecilere iletildi.

Teknik düzeydeki görüşmelerin bu hafta Kahire'de devam etmesi ve uygulanabilecek bir anlaşmaya varılması hedefleniyor.

ABD'li yetkililer, kamuoyu önünde müzakere etmenin meseleleri daha da karmaşık hale getireceğini savunarak anlaşmazlık noktalarını ayrıntılı bir şekilde belirtmekten kaçındı.

Ancak bir başka ABD'li yetkiliye göre geriye kalan en zor konulardan biri İsrail güçlerinin Mısır sınırının Gazze tarafında kalıp kalmayacağı ve kalacaksa kaç kişi kalacağı.

İsrailli yetkililer son günlerde taleplerini azaltarak daha az sayıda kontrol noktasında bulunmayı kabul ettiler. Ancak hem Mısır hem de İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini isteyen Hamas, Gazze'nin güney sınırında herhangi bir İsrail askeri varlığını kabul etmiyor.