Francheska Melendez ve Kathleen Massara / The New York Times
Reina Sofía Müzesi'ndeki güvenlik görevlilerinin Pablo Picasso'nun 1937 tarihli savaş karşıtı başyapıtı Guernica'nın fotoğrafını çekmeye cüret eden ziyaretçilere "Çekmeyin!" diye bağırdığı günler geride kaldı. Onlar artık çarşamba günü selfie çeken bir çifte ve telefonunun kamerasına utangaç bir şekilde gülümseyerek saçını düzelten bir kadına yaptıkları gibi bağırmak yerine sesli rehberler hakkında ipuçları veriyorlar.
Reina Sofía Instagram çağına katıldı
Müze, uzun zamandır Guernica için uyguladığı fotoğraf yasağını bu ay kaldırarak gecikmeli de olsa Instagram çağına katıldı. Ancak 205.10 numaralı odada, 25 metrelik yağlı boya tablonun zarar görebileceği endişesiyle flaş, tripod ve selfie çubuğu kullanımı hâlâ yasak. Reina Sofia sözcüsü gönderdiği e-postada "Guernica'nın fotoğraflarının çekilmesine izin vermek, tabloyu halka daha yakın hale getirerek ve diğer müzelerde uzun zamandır yaptığı gibi tabloyu izleme deneyimini geliştirmeyi amaçlıyor" dedi. Teknolojideki ilerlemelere atıfta bulunan sözcü "Araçların gelişmiş olması ve çalışmayı tehlikeye atmaması, bu noktada yasağı haklı çıkarmadı" dedi.
"Daha güçlü bir bağ oluşturmanın yolu"
Müze Çarşamba günü kapılarını açtıktan on dakika sonra, yaklaşık bir düzine insan Guernica'nın önünde toplandı. Birçoğu farklı bir perspektif için uzaklaşmadan önce esere yakın durdu. Hollanda'nın Rotterdam şehrinden gelen Ronny de Jong, İspanya İç Savaşı'nın dehşetini tasvir eden ve Paris'teki 1937 Dünya Fuarı'nda görenleri rahatsız eden siyah-beyaz kübist bir tablo olan eseri incelemek için yaklaşık 45 dakika geçirdi. De Jong, müze ziyaretlerini fotoğraflarla hatırlamayı sevdiğini ve İspanya'nın 20. yüzyıl öncesi en önemli sanat eserlerinin çoğuna ev sahipliği yapan yakındaki Prado müzesinin fotoğrafları tamamen yasaklamasından biraz rahatsız olduğunu söyledi. De Jong "Gizlice bazı resimler çektim ve kimse zarar görmedi" dedi. Müzeye İtalya'nın Rimini kentinden gelen Flavia Morelli, yasağın kaldırılmasını "Bence bu, farklı kültür ve sanat seviyelerinden insanlar arasında daha güçlü bir bağ oluşturmanın bir yolu" diyerek övdü.
"Yasağın temelinde ziyaretçi kaybetme korkusu var"
Reina Sofia, tablonun fotoğrafını çekme yasağının kökenini açıklamadı ancak müzeler uzun zamandır sanat eserlerini en iyi şekilde nasıl koruyacakları ve halkla ilgili kalmaya çalışırken kaynakları nasıl yönetecekleri konusunda mücadele ediyor. Örneğin, ziyaretçiler İtalya'daki Sistine Şapeli'nin içinde fotoğraf çekemiyor. Müzelerdeki bazı özel sergilerde telif hakkı veya ödünç verme kaygıları nedeniyle fotoğraf ve film çekimi yasak. Katılımcı Müze kitabının yazarı Nina Simon, müzelerdeki fotoğraf yasağının temelinde çevrimiçi olarak görebilen eserlerin ziyaret edilmeyeceği korkusu olduğunu söyledi.
Simon'a göre bu endişe azalmış olsa da, eserlerin dikkati dağılan ziyaretçiler tarafından zarar görebileceği ve fotoğraflarının müze programını temelden değiştirebileceği korkusu hala devam ediyor. Simon mevcut durumu "Müzenin mükemmel Instagram hayatınızın arka planı haline gelmesi ya da müzenin harika Instagram anları yaratmak için sergilerin tasarımını değiştirmesi gibi bir endişe ortaya çıkıyor. Bu da bir şekilde ucuzlama olarak görülebilir" diyerek özetledi.
Daha önce saldırıya uğradı
Reina Sofia'yı ziyaret eden ziyaretçilerle Guernica arasında sesli muhafızlar ve eserle aynı uzunlukta bir güvenlik şeridi yer alıyor. Ancak Picasso'nun İspanya'da General Francisco Franco iktidardayken New York'taki Modern Sanat Müzesi'ne ödünç verdiği tabloya erişim her zaman bu kadar kısıtlı değildi. Tony Shafrazi (Yıllar sonra başarılı bir sanat simsarı oldu) 1974 yılında MoMA'da sergilenen tablonun üzerine kırmızı boyalı harflerle Yalanları Öldürün (Kill Lies All) yazdı. Tablonun yüzeyi verniklenmiş olduğu için boya kolaylıkla çıkarılabildi ve 1981 yılında İspanya'ya iade edildi.
"Müzeler dinozorlara dönüştü"
Müze deneyimlerine odaklanan Brilliant Idea Studio'nun yöneticisi Seema Rao, müzelerin Guernica gibi eserleri görmek için dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçilerin taleplerine ayak uydurmayı öğrenmeleri gerektiğini dikkat çekti. Müzelerin dinozorlara dönüştüğünü söyleyen Rao "Zamanın çok gerisinde kaldılar. Toplumun bir parçası olabilmek için bu politikaları güncellemek zorundalar" dedi.
© 2023 The New York Times Company
