Mujib Mashal / New York Times
Hindistan ve Pakistan'ın ikisi de Pazar günü zafer ilan etti. Geçen ay Hindistan'ın Keşmir tarafında gerçekleşen ölümcül bir terör saldırısıyla alevlenen ve nükleer güç sahibi iki ülkenin tam ölçekli bir savaşa sürüklenebileceği endişelerini artıran hızla tırmanan bir çatışmanın ardından ateşkes yaptılar.
Hindistan, 22 Nisan’daki saldırının sorumlusu olarak Pakistan’ın terörist gruplara barınak sağlama geçmişini göstererek sınır ötesine hava saldırıları düzenledi. Pakistan da karşılık verdi. Çatışmalar hızla tırmandı; her iki ülke de son 50 yılda olmadığı kadar derinlere saldırılar düzenledi.
Cumartesi günü Başkan Donald Trump, iki tarafın Amerikan arabulucuların yardımıyla ateşkeste anlaştığını açıkladı. Pazar günü, hassas ateşkesin ilk tam gününde saldırıların durması üzerine tarafları kutladı.
Medya karartmaları ve aşırı dezenformasyon ortamında zararın tam olarak ortaya çıkması haftalar hatta aylar alacak olsa da, çatışmaların nasıl geliştiğine dair şu ana kadar bilinenler şöyle:
İlk saldırılar
Çarşamba günü şafak öncesi ilk hava saldırılarında Hindistan, onlarca yıldır ilk kez düşman topraklarının derinliklerine kadar ilerleyerek terörist gruplarla ilişkilendirilen tesislerin yakınına kadar saldırı düzenledi ve bu sayede zafer ilan edebildi.
Ancak saldırının temiz ve nokta atışı değil, iki hava kuvveti arasında uzayan bir çatışma olduğu kısa sürede anlaşıldı — her iki tarafın jetleri karşı karşıya geldi, sınır çizgisi ise geçilmedi. Hindistan, bu çatışmalarda en gelişmiş savaş uçaklarından en az ikisini kaybetti.
Kayıplar konusundaki bilgiler çelişkiliydi. Hindistan savunma bakanı parlamentoya verdiği bilgilendirmede “100 teröristin” öldürüldüğünü söyledi. Pakistan ise Hindistan’ın ilk saldırısında yaklaşık 30 kişinin öldüğünü açıkladı.
Savaş tırmanıyor
İkinci gün, diplomatik çabalar yoğunlaşırken, Hindistan gece boyunca Pakistan’ın 12 sınır şehri ve kasabasındaki askeri hedefleri vurma girişimini püskürttüğünü söyledi. Bunun karşılığında, uzmanların genellikle çatışmayı tırmandıracağını belirttiği türden bir hamle yaptı: Pakistan’ın Lahor kentindeki hassas askeri hedefleri, özellikle hava savunma sistemlerini vurdu.
Avustralya Hindistan Enstitüsü’nden strateji ve savunma analisti Kim Heriot-Darragh “Böyle bir hamle oldukça serttir ve Pakistan kuvvetlerini endişelendirir; çünkü başka bağlamlarda, hava savunmalarını devre dışı bırakmak daha ciddi bir eylem için ön hazırlık olarak değerlendirilir” dedi ve ekledi: “Uçakların hedefe ulaşabilmesi için bir koridor açmak adına savunmalar yok edilir”
Diplomatlar ve analistler Perşembe sabahı yaşananların tam olarak nasıl geliştiği konusunda emin değil, ancak açık olan şu ki olaylarda büyük bir değişiklik yaşandı. Pakistan’ın İHA’lar ve füzelerle Hindistan’ın askeri noktalarını vurmayı mı amaçladığı, yoksa sadece bir gözdağı ve savunma sistemlerini test mi ettiği hâlâ net değil.
Pakistan’ın şaşırtıcı bulunan resmi açıklaması — ikinci gece hiçbir şey yapmadığını tamamen inkâr etmesi — yaşananlara dair iki olasılık bıraktı: Ya bu sadece dikkat dağıtmadan önce gelen bir yoklama saldırısıydı ya da başarısız bir misillemeydi.
Ancak Hindistan, bu fırsatı değerlendirerek Pakistan’daki kilit askeri hedefleri vurdu ve bu noktada tüm dengeler değişti. Pakistan misilleme sözü verdi. Tırmanmanın durdurulabileceği tek yol ise her zaman olduğu gibi dış bir gücün devreye girip iki tarafa “artık yeter” demesiydi.
Stratejik noktalar üzerindeki gerilim
Cuma ve Cumartesi gecesi olaylar hızla daha büyük bir hava savaşına dönüştü, ancak kara birlikleri henüz harekete geçmemişti.
Pakistan, bu kez Hindistan tarafının da doğruladığı şekilde, birçok Hindistan şehrindeki askeri üsleri hedef alan geniş kapsamlı bir İHA ve füze saldırısı başlattı. Bu saldırılar, bazı üslerin ve ekipmanların hasar gördüğü, güvenlik personelinin kaybedildiği yönünde net delillerle sonuçlandı.
Aynı şekilde Hindistan da Pakistan tarafında hasar yarattı; hava üslerini ve daha fazla savunma sistemini vurdu, ayrıca Pakistan’ın kritik stratejik karargâhlarından birine yakın bir yeri hedef aldı.
Şimdi ne olacak?
Kayıplar sayılırken ve hasar değerlendirilmekteyken, bu çatışmalarla dolu dört gün bu bölgedeki çatışma anlayışını kökten değiştirmiş olabilir: Savaşın son aşamalarına kadar mesafeli saldırılarla yürütülen ancak yine de tırmanmaya ve ölçüsüzlüğe yol açan bir şekle dönüşüyor olabilir.
Yeni nesil teknolojilerin, özellikle ucuz İHA’ların bolluğu, ilk bakışta daha hassas hedefleme ve daha az insan kaybı getirecek gibi görünse de, Hindistan-Pakistan arasında yaşanan son çatışmada bu teknolojiler yine de nükleer silahların masaya gelmesine neden olabilecek bir tırmanma döngüsünü tetikledi.
© 2025 The New York Times Company
