Keith Bradsher
Çin ekonomisi, cuma açıklanan resmi istatistiklere göre, temmuzda belirgin şekilde yavaşladı. Bu durum, ticarette artan küresel gerilimlerin ortasında Çin’in karşı karşıya olduğu sorunlar yumağını gözler önüne serdi.
Hükümet, yavaşlamayı kısmen ABD ile yürütülen ticaret savaşına bağlasa da, Çin ekonomisi hâlâ dört yıl süren emlak değerlerindeki çöküşün etkilerini yaşıyor. Dahası, birçok ülkenin Çin’in büyük ve hâlâ artmakta olan ihracatına gümrük tarifeleri uygulamaya başlamasıyla, yetkililer son dönemde fabrikalarının üretimini yavaşlatmak için bilinçli adımlar attı.
Temmuz ayında sanayi üretimi, perakende satışlar ve yatırımlar ivme kaybederek ekonomistlerin beklentilerinin altında kaldı. Milyonlarca gencin üniversiteden mezun olup iş aramaya başlamasıyla işsizlik oranı yükseldi. Çin hükümetinin geçen hafta ihracatın hâlâ güçlü şekilde arttığını ve ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifelerinin şimdilik pek etkili olmadığını açıklamasının ardından, fabrika üretiminde yaşanan durgunluk özellikle şaşırtıcı oldu.
Çin Ulusal İstatistik Bürosu Sözcüsü ve Başekonomisti Fu Linghui, düzenlediği basın toplantısında, tarifeler ve diğer etkenlere dikkat çekti.
Fu, “Temmuz ayında uluslararası ortam karmaşık ve zorluydu. Ticari korumacılığın ve tek taraflılığın etkileri devam etti” dedi. Ayrıca, seller ve sıcak hava dalgaları gibi aşırı hava olaylarının “kısa vadeli etkisini” de vurguladı.
Şirketler fiyat kırma yarışına girdi
Ekonomideki yavaşlamanın bir kısmı, hükümet politikalarının beklenen bir sonucu gibi görünüyor. Birçok şirket, fazla stoklarını eritmeye çalışırken yoğun bir şekilde fiyat kırma yarışına girdi. Çin hükümeti ise buna, kapasitesinin yarısı ya da daha azıyla çalışan otomobil veya güneş paneli fabrikaları gibi sanayi kollarına yapılacak yeni yatırımları caydırmaya başlayarak karşılık verdi.
Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, fabrikalar, ofis binaları ve diğer sabit varlıklara yapılan yatırımlar temmuzda daha da yavaşladı ve yılın ilk yedi ayında, 2024’ün aynı dönemine kıyasla neredeyse hiç artmadı.
Son birkaç yılda ekonomiyi büyük ölçüde taşıyan sanayi üretimi, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,7 arttı. Ancak bu, hazirandaki yüzde 6,8’lik artışa kıyasla daha zayıf bir tempoya işaret ediyor.
Fu, ABD’nin korumacı politikalarını suçlasa da, Çin’in ihracatı temmuzda geçen yıla kıyasla yüzde 7,2 arttı. ABD’ye yeniden ihracat yapan Güneydoğu Asya ve Afrika’ya yönelik Çin ihracatı ise özellikle güçlü seyretti.
ABD’ye doğrudan yapılan ihracat düşüş gösterdi, ancak yine de Çin’in ABD’den yaptığı ithalatın üç katından fazlaydı.
Konut fiyatları düşüyor
Orta sınıfın birikimlerinin büyük bölümünü silip süpüren Çin’deki konut piyasası çöküşü, birçok haneyi otomobil satın alma, restorana gitme veya başka harcamalarda bulunma konusunda isteksiz hale getirdi. Geçen kış ve ilkbaharın başlarında, hükümetin emlak sektörünü istikrara kavuşturabileceğine dair sinyaller vermesinin ardından konut fiyatları dengelenmişti. Ancak son dört aydır, somut önlemler gelmediği için fiyatlar yeniden düşmeye başladı.
Perakende satışlar, temmuzda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 arttı. Bu oran beklentilerin oldukça altında kaldı ve hazirandaki yüzde 4,8’lik artışın da gerisinde oldu.
Danışmanlık şirketi Capital Economics’ten ekonomist Zichun Huang, yayımladığı notta, hükümetin son günlerde haneleri desteklemeye yönelik bazı adımlar attığını, ancak bunların henüz büyük bir fark yaratacak ölçüde kapsamlı olmadığını belirtti.
Zichun, “Doğum ve tüketici kredisi sübvansiyonları gibi son önlemler doğru yönde adımlar olsa da, hane halkı harcamalarını anlamlı ölçüde artırmaları pek olası değil” diye yazdı.
© 2025 The New York Times Company
Kaynak: Gazete Oksijen
