Rebecca Robbins / New York Times
ABD ile Avrupa Birliği arasında varılan yeni ticaret anlaşması kapsamında, Avrupa’dan ithal edilen ilaçlara %15 gümrük vergisi getiriliyor. Bu karar, ilaç fiyatlarını ve sağlık sigortası primlerini artırabilirken; özellikle Botox, Ozempic ve Keytruda gibi popüler ilaçları üreten Avrupa merkezli firmaları yakından etkileyecek.
ABD ile Avrupa Birliği arasında varılan ticaret anlaşması kapsamında, Avrupa’dan ithal edilen ilaçlara %15 oranında gümrük vergisi getirileceği açıklandı.
Bu gelişme, Botox, kanser ilacı Keytruda ve Ozempic gibi popüler kilo verme ilaçları da dahil olmak üzere birçok markalı ilacın üretim merkezi olan Avrupa’daki ilaç sanayiini doğrudan etkileyecek.
Getirilen vergi oranı, ABD Başkanı Donald Trump’ın tehdit ettiği %200’e varan oranlara kıyasla daha düşük olsa da, ilaç endüstrisi açısından milyarlarca dolarlık ek maliyet anlamına geliyor.
Uzmanlara göre, bu durum bazı ilaçların fiyatlarının artmasına, dolayısıyla Amerikan halkı için cepten yapılan harcamaların ve sağlık sigortası primlerinin yükselmesine yol açabilir.
Beyaz Saray ve Avrupa Komisyonu yetkililerinin verdiği bilgiye göre, %15’lik vergi oranı kesinleşmiş durumda ve Trump’ın başka bölgelerden gelen ilaçlara uygulamayı planladığı ulusal güvenlik kaynaklı vergilerden etkilenmeyecek. Her iki vergi türünün de önümüzdeki ay eş zamanlı olarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Avrupa, küresel ilaç tedarik zincirinin kalbinde
İlaç endüstrisi, üretimin farklı aşamalarının dünya genelinde farklı ülkelerde yapıldığı karmaşık bir tedarik zincirine dayanıyor. Avrupa ise, patent koruması altında olan, yüksek fiyatlı ve yüksek kârlı markalı ilaçların üretiminde küresel ağın en önemli halkalarından biri olarak öne çıkıyor.
Avrupa’dan ABD’ye en çok ihraç edilen ürünler arasında birinci sırada ilaçlar yer alıyor. AB yetkilileri son aylarda, bu vergilerin firmaları yatırımlarını geri çekmeye yöneltebileceği, bunun da istihdam, fabrika faaliyetleri ve vergi gelirleri açısından ciddi kayıplar yaratabileceği uyarısında bulunuyordu.
İrlanda, çok uluslu ilaç devlerinin vergi avantajları nedeniyle üretim merkezi olarak tercih ettiği ülkelerin başında geliyor. Sadece geçen yıl, İrlanda’dan ABD’ye yapılan ilaç ihracatı 50 milyar doları buldu.
U.S. Pharmacopeia’nın verilerine göre, ABD’de tüketilen markalı ilaçların aktif bileşenlerinin %43’ü Avrupa’da üretiliyor. Bu oran, diğer tüm bölgeleri geride bırakıyor. Avrupa, aynı zamanda ABD’de kullanılan jenerik ilaçların da %18’inin etkin maddesini sağlıyor.
Bazı ilaçlara muafiyet getirildi
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa’da üretilen bazı jenerik ilaçların yeni gümrük vergilerinden muaf tutulacağını açıkladı. Ancak, hangi ilaçların kapsam dışında kalacağına dair Beyaz Saray ve Avrupa Komisyonu’ndan henüz bir açıklama yapılmadı.
Marjı düşük olan jenerik ilaçlara uygulanacak gümrük vergilerinin, halihazırda yaşanan ilaç tedarik sorunlarını daha da derinleştirebileceği belirtiliyor. Ancak uzmanlar, yüksek kâr marjlarına sahip markalı ilaçlarda ciddi bir arz sıkıntısı beklemiyor.
Yeni vergilerin, ABD’ye ilaç ya da etkin madde ithal eden firmalar tarafından ödeneceği ve bu firmaların maliyetin bir kısmını devlet sigortaları ve özel sağlık sigortaları üzerinden tüketicilere yansıtmasının muhtemel olduğu ifade ediliyor.
Sigortalı hastalar için, ilaç fiyatlarının belli bir kısmını doğrudan ödeme yükümlülüğü olan sistemlerde cepten harcamaların artması söz konusu olabilir. Ancak bazı sözleşmeler ve cezai yaptırımlar, üreticilerin fiyat artışlarında temkinli davranmasını sağlayabilir.
Primlerde artış olacak
New York, Oregon ve Maryland eyaletlerinde faaliyet gösteren bazı sağlık sigortası şirketleri, gümrük vergilerinin etkisiyle gelecek yıl için daha yüksek prim artışları talep ettiklerini düzenleyicilere bildirdi.
İlaç sektörü, söz konusu vergilere karşı aylardır yoğun bir lobi faaliyeti yürütüyor.
ABD’nin en büyük ilaç lobisi PhRMA, yaptığı açıklamada, “Bu ürünlerin iç üretimini artırmak için tarifeler çözüm değil,” diyerek endişelerini dile getirmişti.
Trump: Üretim ABD'ye dönmeli
Trump yönetimi, Nisan ayında ilaç ve etkin madde ithalatının ABD’nin ulusal güvenliğini tehdit edip etmediğini araştırmak üzere Section 232 olarak bilinen yasal yetki kapsamında bir inceleme başlatmıştı. Trump, daha önce otomotiv sektörü gibi alanlarda bu yasaya dayanarak yüksek oranlı gümrük vergileri uygulamıştı.
Avrupa’dan gelen ilaçların Section 232 kapsamında muaf tutulması, şimdi gözleri diğer iki büyük üretici bölgeye Hindistan ve Çin’e çevirmiş durumda.
Her iki ülke de jenerik ilaç üretiminde önemli rol oynarken, Hindistan şu sıralar ABD ile olası vergilerden muaf kalmak için bir ticaret anlaşması üzerinde müzakere yürütüyor.
© 2025 The New York Times Company
Kaynak: Gazete Oksijen
