Cora Engelbrecht - Nimet Kıraç / The New York Times
Yemekli salon kreşe dönmüş, çocuklar bağışlanan oyuncakların kutuları arasında koşuşuyor. Güzellik salonu artık tek berberin çalıştığı bir dükkan.
Öğleden sonra oğlan çocukları güney Türkiye açıklarındaki Gemini yolcu gemisinin geniş güvertesinde koşturuyor. Aileler çay içiyor, Türkiye’nin büyük bir kesimini ve Suriye’nin batısını yıkan depremlerin enkazında kaybettikleri insanları düşünüyorlar.
30 yaşındaki hemşire Başak Atay “Garip bir rüyada gibiyiz” diyor. Ailesiyle birlikte birkaç gündür 163 metrelik lüks gemide kalıyor. Gemini şu anda deprem ve artçıları yüzünden evini terk etmek zorunda kalan yaklaşık 1.7 milyon insanın çok küçük bir bölümüne barınma hizmeti veriyor.
Depremlerde aile fertlerini ve arkadaşlarını kaybeden Atay “Böyle bir zamanda kendimi demirlemiş bir yolcu gemisinde bulacağım aklımın ucundan bile geçmezdi” diyor.
Normalde Türkiye’den Yunan adalarına turist taşıyan gemi şimdi depremin ağır darbe vurduğu Hatay’ın İskenderun limanında binden fazla kişiye ev sahipliği yapıyor. Hatay belediye başkanına göre 6 Şubat’taki ilk depremden bu yana en az 650 bin kişi bölgeden ayrıldı. Gemini’dekiler kalan azınlık gruba dahil.
Deprem öncesi konut sorunuyla boğuşan hükümet evsiz kalanlara yardımcı olmak için farklı ve düzensiz acil çözümlere başvuruyor. Gemini de o çözümlerden biri. Hatay kıyı şeridindeki en az beş gemi binlerce kişiye hizmet veriyor. Yakın bir limandaki bir askeri gemi hastaneye dönüştürüldü. İlk depremden bu yana doktorlar burada bir doğum dahil birçok ameliyat yaptı. Vapurlar ailelere barınma ve İstanbul, Mersin gibi kentlere ulaşma imkanı sunuyor. Mersin’de son üç haftada nüfus yaklaşık yüzde 21 arttı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 400 kamaralı Gemini’yi aralık ayında Karadeniz’de Filyos açıklarında görev yapan personelin geçici konaklaması için kiralamıştı. Deprem olunca gemi hayatta kalanların yararına kullanılmak üzere İskenderun limanına gönderildi. Yerel yetkililer kamaraların engelli, yaşlı, hamile veya küçük çocuğu olan kişilere tahsisi için gelen taleplere yanıt verdi.
"Bu pistte eskiden insanlar dans ederdi"
Birçok yolcu gibi Atay da ilk kez lüks bir gemiye binmiş. “İnsanların bu gemide kim bilir ne mutlu hatıraları vardır” diyor. Alt güvertenin ışık vuran ahşap zemininde zamanında dans eden insanları hayal ediyor. “Bizimse belimiz bükük.”
Gemini’ye binmeden önce sekiz kişilik ailesi farklı geçici barınaklarda kalmış. Arabada, çadırda, otelde sabahlamışlar. Bu süreçte limana 20 dakika uzaklıktaki özel hastanenin acil servisinde hemşireliğe devam etmiş.
İskenderun yakınında gerçekleşen ve yine yıkıma yol açan 6.6 büyüklüğündeki artçının ertesi günü gemiye geldiklerini anlatan Atay o gece ilk kez aralıksız uyuduğunu “Sanki ayaklarım yerden kesilmişti” diyerek anlatıyor.
6 numaralı güvertede 72 yaşındaki Ayşe Açıkgöz beyaz deri koltuğa oturmuş, 15 torunu için kışlık bir şeyler örüyor. Torunları hala çadırda. Bir kat yukarıda bir düzine insan televizyonda deprem haberlerini izliyor. Geminin baş kısmında birkaç erkek tespih çekerek tavla oynayanları izliyor.
Öğle yemeği vaktinde Ege Restoran’da sıraya girenler plastik tabaklarda mercimek, ciğer ve pilav alıyor. Çocukların iştahlı gözleri dilimlenmiş portakallarda ve Kemalpaşa tatlılarında.
33 yaşındaki Ayşe Şimşek “Sıcak yemek var, hem de her gün yeni çeşit çıkıyor” diyor.
Adı Miray oldu
34 yaşındaki Gül Şeker ise hamileliğinin son günlerini İskenderun’daki konteyner kentte geçirmiş. Bir komşusu gelip gemi için başvurmasını söylemiş. Birkaç saat içinde kocası ve oğluyla birlikte Gemini’ye ulaşmış. Birkaç gün sonra da doğum vakti gelmiş.
Yüksek tansiyon hastası olan Şeker “Öleceğim sandım. Veda etmek için kocamı aradım” diye anlatıyor yedinci kattaki kamarasından engin maviliğe bakarken. Sonra gemideki resepsiyon görevlisi yakındaki askeri gemide kurulan hastaneye götürülmesini sağlamış. Neticede İskenderun’daki bir devlet hastanesinde doğum yapmış.
Bebeğe geminin ait olduğu şirketin adı verilmiş: Gemini’nin duvarlarında soluk mavi renkte Miray yazılı.
© 2023 The New York Times Company
