Sheera Frenkel / The New York Times
Filistinli şair Mosab Abu Toha, 19 Kasım'da Gazze Şeridi'nin merkez otoyolundaki İsrail askeri kontrol noktasından geçtikten birkaç dakika sonra kalabalıktan ayrılması istendi. Kucağında taşıdığı 3 yaşındaki oğlunu yere bıraktı ve askeri bir cipin önüne oturdu.
Yarım saat görevlilerce sonra Ebu Toha adının söylendiğini duydu. Ardından gözleri bağlandı ve sorgulanmak üzere götürüldü.
Hamas'la hiçbir bağı olmadığını ve Gazze'den Mısır'a gitmeye çalıştığını söyleyen 31 yaşındaki genç, "Ne olduğu ya da birdenbire tam yasal adımı nasıl bilebildikleri hakkında hiçbir fikrim yoktu" dedi.
Yüz tanıyan kameralara yakalandı
İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan üç İsrailli istihbarat yetkilisine göre, Ebu Toha'nın yüz tanıma teknolojisine sahip kameraların menziline girdiği ortaya çıktı. Yüzü tarandıktan ve kimliği tespit edildikten sonra, bir yapay zeka programının şairin İsrail'in arananlar listesinde olduğunu tespit ettiğini söylediler.
Ebu Toha, geçen yılın sonlarında Gazze'de başlatılan ve daha önce açıklanmayan bir İsrail yüz tanıma programı tarafından seçilen yüzlerce Filistinliden biri. İsrailli istihbarat görevlileri, askeri yetkililer ve askerlere göre, bu geniş kapsamlı ve deneysel çalışma, Filistinlilerin yüzlerini bilgileri ya da rızaları olmadan toplayıp kataloglayarak kitlesel gözetim yapmak için kullanılıyor.
İstihbarat yetkilileri bu teknolojinin ilk olarak Gazze'de 7 Ekim'deki sınır ötesi baskınlar sırasında Hamas tarafından rehin alınan İsraillileri aramak için kullanıldığını söyledi. İsrail Gazze'de kara harekatına başladıktan sonra Hamas ya da diğer gruplarla bağlantısı olanları yok etmek için bu programa giderek daha fazla başvurmaya başladı. Bir yetkili, teknolojinin zaman zaman yanlışlıkla sivilleri aranan Hamas üyeleri olarak işaretlediğini söyledi.
Google Fotoğraflar bile kullanılıyor
Dört istihbarat yetkilisi, yüz tanıma programının özel bir İsrail şirketi olan Corsight'ın teknolojisine dayandığını söyledi. Yetkililer ayrıca Google Fotoğrafları da kullandığını söylediler. Bu teknolojiler bir araya geldiğinde İsrail'in kalabalıklardan ve grenli drone görüntülerinden yüzleri seçmesini sağlıyor.
Program hakkında bilgi sahibi olan üç kişi, İsrail'in zaman ve kaynaklarını kötüye kullandığı yönündeki endişeleri nedeniyle konuştuklarını söyledi.
İsrail ordu sözcüsü Gazze'deki faaliyetler hakkında yorum yapmaktan kaçındı ancak ordunun "gerekli güvenlik ve istihbarat operasyonlarını yürüttüğünü, bu arada olaya karışmamış nüfusa en az zarar vermek için önemli çabalar sarf ettiğini" söyledi.
Yapay zeka ile birlikte tüm dünyaya yayıldı
Yüz tanıma teknolojisi son yıllarda giderek daha sofistike hale gelen yapay zeka sistemleri sayesinde tüm dünyaya yayıldı. Bazı ülkeler bu teknolojiyi hava yolculuğunu kolaylaştırmak için kullanırken, Çin ve Rusya bu teknolojiyi azınlık gruplara karşı ve muhalefeti bastırmak için kullandı. İsrail'in Gazze'de yüz tanıma teknolojisini kullanması, bu teknolojinin bir savaşta uygulanması olarak öne çıkıyor.
Uluslararası Af Örgütü'nde araştırmacı olan Matt Mahmoudi, İsrail'in yüz tanıma teknolojisini kullanmasının endişe verici olduğunu çünkü bunun Filistinlilerin tamamen insanlıktan çıkarılmasına yol açabileceğini ve onların birey olarak görülmediğini söyledi. Mahmoudi, teknoloji hata yapsa da İsrail askerlerinin bir kişiyi yasa dışı bir grubun parçası olarak tanımladığında teknolojiyi sorgulama ihtimalinin düşük olduğunu da sözlerine ekledi.
İsrail Gazze'de daha fazlasını yapıyor
Uluslararası Af Örgütü'nün geçen yıl yayınladığı bir rapora göre İsrail daha önce Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te yüz tanıma sistemini kullanmıştı ancak Gazze'deki uygulama daha da ileri gidiyor.
Uluslararası Af Örgütü'nün raporuna göre Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te İsrailliler Mavi Kurt adı verilen bir yüz tanıma sistemine sahip. El Halil gibi Batı Şeria şehirlerindeki kontrol noktalarında Filistinliler geçişlerine izin verilmeden önce yüksek çözünürlüklü kameralarla taranıyor. Rapora göre askerler ayrıca Filistinlilerin yüzlerini taramak ve bir veri tabanına eklemek için akıllı telefon uygulamaları kullanıyor.
İsrail'in 2005 yılında çekildiği Gazze'de yüz tanıma teknolojisi mevcut değildi. İsrailli istihbarat yetkilileri, Gazze'de Hamas'ın izlenmesinin telefon hatlarının dinlenmesi, Filistinli mahkumların sorgulanması, drone görüntülerinin toplanması, özel sosyal medya hesaplarına erişim ve telekomünikasyon sistemlerinin hacklenmesi yoluyla yapıldığını söyledi.
İnternetteki videolar da taranıyor
7 Ekim'den sonra İsrail istihbarat görevlileri, İsrail sınırlarını ihlal eden Hamas mensupları hakkında bilgi edinmek için bu gözetime başvurdu. Bir subay, birimin ayrıca güvenlik kameralarından alınan saldırı görüntülerinin yanı sıra Hamas tarafından sosyal medyaya yüklenen videoları da taradığını söyledi. Yetkili, birime saldırıya katılan Hamas üyelerinin bir "ölüm listesini" oluşturmalarının söylendiğini belirtti.
Üç İsrailli istihbarat görevlisi, Corsight'ın daha sonra Gazze'de bir yüz tanıma programı oluşturmak için getirildiğini söyledi.
Merkezi Tel Aviv'de bulunan şirket, web sitesinde teknolojisinin doğru tanıma için bir yüzün yüzde 50'sinden de azının görünür olmasınının yeterli olduğunu söylüyor. Corsight'ın başkanı Robert Watts, bu ay LinkedIn'de yüz tanıma teknolojisinin "zorlu açılarda (dronlardan bile), karanlıkta ve düşük kalitede çalışabileceğini paylaştı.
Google'ı fotoğraf araması için kullanıyorlar
Üç istihbarat görevlisi, Corsight'ın teknolojisini tamamlamak için İsrailli görevlilerin Google'ın ücretsiz fotoğraf paylaşma ve depolama hizmeti olan Google Fotoğrafları kullandığını söyledi. Google Fotoğraflar'a bilinen kişilerden oluşan bir veri tabanı yükleyen İsrailli görevliler, bu hizmetin fotoğraf arama işlevini kullanarak kişilerin kimliklerini tespit edebiliyorlardı.
Bir subay, Google'ın yüzleri eşleştirme ve yüzlerinin sadece küçük bir kısmı görünen insanları bile tanımlama yeteneğinin diğer teknolojilerden daha üstün olduğunu söyledi. Subaylar, ordunun Corsight'ı özelleştirilebilir olduğu için kullanmaya devam ettiğini söyledi.
Google: Kimlik bilgileri paylaşmıyoruz
Bir Google sözcüsü, Google Fotoğraflar'ın ücretsiz bir tüketici ürünü olduğunu ve "fotoğraflardaki bilinmeyen kişilerin kimliklerini sağlamadığını" söyledi.
Gazze'deki yüz tanıma programı İsrail'in askeri saldırılarını genişletmesiyle birlikte büyüdü. Gazze'ye giren İsrail askerlerine bu teknolojiyle donatılmış kameralar verildi. Askerler ayrıca Filistinlilerin yoğun çatışmaların yaşandığı bölgelerden kaçmak için kullandıkları ana yollar boyunca yüzleri tarayan kameralarla kontrol noktaları kurdu.
İsrailli istihbarat yetkilileri, programın amacının İsrailli rehinelerin yanı sıra sorgulanmak üzere gözaltına alınabilecek Hamas mensuplarını aramak olduğunu söyledi.
Kimlerin durdurulacağına ilişkin yönergelerin kasıtlı olarak geniş tutulduğu belirtildi. Filistinli mahkumlardan kendi topluluklarından Hamas'ın bir parçası olduğuna inandıkları kişilerin isimlerini vermeleri isteniyordu. İsrail daha sonra daha fazla istihbarat sağlayacağı umuduyla bu kişileri arıyordu.
Hamas ajanı
İsrail istihbarat yetkilileri, Filistinli şair Abu Toha'nın, ailesiyle birlikte yaşadığı Gazze'nin kuzeyindeki Beit Lahia kasabasından biri tarafından Hamas ajanı olarak adlandırıldığını söyledi. Yetkililer, dosyasında Hamas'la bağlantısını açıklayan özel bir istihbarat bulunmadığını söyledi.
Ebu Toha, hiçbir açıklama yapılmadan Gazze'ye geri gönderilmeden önce iki gün boyunca bir İsrail gözaltı merkezinde dövüldüğünü ve sorgulandığını söyledi. Yaşadıklarını, yazarlarından biri olduğu The New Yorker'da kaleme aldı. Serbest bırakılmasını The New Yorker ve diğer yayınlarda çalışan gazetecilerin yürüttüğü kampanyaya bağladı.
Serbest bırakıldıktan sonra İsrail askerlerinin kendisine sorgusunun bir hata olduğunu söylediğini belirtti.
İsrail ordusu o dönemde yaptığı açıklamada Ebu Toha'nın "Gazze Şeridi'ndeki bazı siviller ile terör örgütleri arasında bir dizi etkileşim olduğunu gösteren istihbarat" nedeniyle sorguya alındığını söyledi.
©️ 2024 The New York Times Company
