Kanada'nın yeni lideri ilk günden dikenli yola girdi

Vjosa Isai / New York Times

Kanada, ABD Başkanı Donald Trump'ın seçilip ekonomisine ve egemenliğine saldırmaya başlamasından bu yana en yakın müttefiki ABD ile ilişkileri olağanüstü bir krize sürüklendiği için ciddi bir istikrarsızlık dönemi yaşıyor.

Carney, Kanada'ya yönelik bir dizi gümrük vergisi ve ülkeyi tamamen ele geçirme arzusu da dahil olmak üzere bir dizi tehdit savuran Trump ile müzakere etmeye çalışacak ve aynı zamanda federal seçim kampanyasına doğrudan girecek.

Parlamentoda bir koltuğu bulunmuyor ve partisi Avam Kamarası'ndaki koltukların sadece azınlığını kontrol ediyor, bu da muhtemelen Mayıs ayına kadar gerçekleşecek bir federal seçim çağrısı yapmaktan başka seçeneği olmadığı anlamına geliyor.

Pazar günü 60 yaşına basacak olan Carney, yaklaşık on yıl boyunca Kanada'yı yöneten Justin Trudeau'nun yerini alıyor. Pazar günü partinin yaklaşık 152 bin üyesi tarafından oyların %86'sını alarak Liberal Parti lideri olarak seçildi.

Trudeau, 2008 küresel mali krizi sırasında Kanada Merkez Bankası Başkanı olarak çalıştı ve daha sonra 2013'ten Brexit geçiş sürecine kadar İngiltere Merkez Bankası Başkanı olarak görev yaptı - bu göreve getirilen ilk ve şu ana kadar tek yabancı.

Merkez bankacısı olmadan önce 10 yıldan fazla bir süre Goldman Sachs'ta çalıştı. İngiltere Merkez Bankası'ndan ayrıldığından bu yana şirket yönetim kurullarında üst düzey görevlerde bulundu ve yeşil yatırımların küresel çapta önemli bir savunucusu olarak öne çıktı.

Carney, Trump'a karşı sert bir tutum sergilemeye devam etmeyi planladığını ve aynı zamanda başkanla bir ticaret anlaşmasına varmaya çalıştığını açıkça belirtti. Kanada, ABD ihracatına karşı iki tur misilleme tarifesi uyguladı ve daha fazlasını yapmaya hazır olduğunu söyledi.

"Gümrük vergilerimiz sürecek"

Pazar günü Ottawa'da parti liderliği görevini kabul ederken partililere “Hükümetim, Amerikalılar bize saygı gösterene ve serbest ve adil ticaret konusunda inandırıcı, güvenilir taahhütlerde bulunana kadar gümrük vergilerimizi devam ettirecek” dedi.

Carney, ABD ile ilişkileri fazlasıyla yıpranmış olan Kanada için yeni dostlar aradığının bir işareti olarak da ilk yurtdışı ziyaretlerini Londra ve Paris'e yapacak.

Trump'ın eyalet olma tehditleri ve gümrük tarifelerinin Kanada için yarattığı karmaşık sorunlarla uğraşmak başka bir şey için çok az zaman bırakacak, ancak Carney merkezci olduğunu gösteren politika vaatlerinde bulundu.

Kanada'nın ülke ekonomisini canlandırmaya yardımcı olabilecek yatırımları çekmesi için iş deneyiminden yararlanırken, vergileri azaltma sözü verdi.

Trudeau'yu istifaya götüren nedenler hala masada

Carney'nin dikkatini, Trudeau'nun istifasına neden olan yüksek hayat pahalılığı ve rekor göçün etkileri gibi acil iç meselelere de çevirmesi gerekecek.

Ancak Trump tarafından uygulamaya konulan bir dizi gümrük vergisi önleminin ekonomik yansımaları Carney'nin görevdeki ilk günlerine damgasını vuracak.

Trump'ın tehdit ettiği gibi daha fazla Kanada malına yeni ek vergiler getirmesini engellemeye çalışması gerekecek. Ekonomistler, ABD yönetimi tarafından Kanada'ya karşı alınan mevcut önlemlerin yanı sıra bundan sonra ne olacağına dair belirsizlikten kaynaklanan yatırımlardaki yavaşlamanın Kanada ekonomisine zarar vereceğini ve ekonomiyi durgunluğa itebileceğini beklediklerini söylüyorlar.

Bir de yaklaşan seçimler var. Carney'nin daha önce hiç siyasi bir göreve aday olmamasına rağmen bu iş için en uygun kişi olduğunu sadece kendisiyle genel olarak aynı fikirde olan bir grup parti üyesine değil tüm seçmenlere kanıtlaması gerekecek.

Federal seçimlerde, partisinin kamuoyu yoklamalarında güçlü bir liderlik elde etmesine ve 2024'te Liberallerin neredeyse iki katı bağış toplamasına yardımcı olan Muhafazakar lider Pierre Poilievre ile karşı karşıya gelecek.

Ancak Trump'ın Beyaz Saray'a gelişi siyasi manzarayı alt üst etti.

Siyasi analistlere göre, hayatı boyunca etkili slogan atmayı bilen bir siyasetçi olan 45 yaşındaki Poilievre, bir yandan Kanada'daki Trump yanlısı muhafazakarları küstürmeden diğer yandan da kendisini Washington'a karşı en güçlü aday olarak konumlandırmak için mesajlarını değiştirmeye çalışıyor.

Ancak Trump'ın yükselişi ve Kanada'ya karşı tutumu, son derece sevimsiz hale gelen Trudeau'nun istifası ile birleşince Muhafazakârların liderliği neredeyse buharlaşarak dikkat çekici bir şekilde tersine döndü.

Son zamanlarda yapılan birçok kamuoyu yoklaması, Carney'nin liderliğinde Liberallerin bir zafer kazanma şansı olduğunu gösterdi.

Finans dünyasındaki geniş niteliklerine bakıldığında, Carney'nin bir yönetim kurulu odasında ya da para politikası toplantısında mesajını iletebilme yeteneğine dair çok az şüphe var. Merkez bankacılığı görevlerinde sık sık anlattığı ve zaman zaman haber medyasını küçümsediği görüldü.

Ancak etkili bir kampanya yürütebilmek için ortak bir dokunuş ve farklı bir etkileşim düzeyi bulması gerekecek.

Ottawa'daki Carleton Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Fen Hampson'a göre Carney'nin önündeki zorluk, bir konuşmayla bir salona enerji verme, bireysel destekçilere önemli olduklarını ve seslerini duyurduklarını hissettirme ve haber medyasıyla iletişim kurmanın bir yolunu bulma noktasında ustalaşmak olacak.

Hampson, “Hayatını bankacı olarak geçirmiş biri için bu memnuniyet verici beceriler otomatik olarak gelmiyor. Carney'in zayıf karnı iletişim ve politika becerilerinin henüz tam olarak gelişmemiş olması” ifadelerini kullandı.