Thomas Gibbons-Neff / The New York Times
Rus ordusunun Cumartesi günü Ukrayna'nın doğusundaki Avdiyivka kentini ele geçirmesiyle birlikte cephe hattı önemli ölçüde değişti. Ukraynalı güçlerin geri çekilmesi ve Rus birliklerinin gelecekteki saldırılar için yeniden yapılanmasıyla savaşta Ukrayna için daha zorlu bir perde açıldı.
Ukrayna'nın, Rus destekli ayrılıkçıların ülkenin doğusunu kontrol etmek için hükümet güçleriyle savaştığı 2014'ten bu yana saldırı altında olan kentteki yenilgisi tehlikeli bir zamanda geldi. Rusya'nın geniş çaplı işgali üçüncü yılına girerken, Ukrayna güçlerinin cephanesi azaldı ve giderek artan bir asker sıkıntısıyla karşı karşıya kaldı.
Daha fazla toprak kaybı olabilir
Avdiyivka'dan geri çekilme sürecinde, şehrin dışındaki düz ve acımasız arazi Ukrayna için bu sorunları daha da ağırlaştırıyor. Hakim tepeler, büyük nehirler ya da Avdiyivka çevresinde on yıl boyunca inşa ettiği türden kapsamlı tahkimatlar olmadan, Ukrayna muhtemelen Rus birliklerini durdurmak için daha fazla toprak bırakmak zorunda kalacak.
Washington'daki Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nda Rusya uzmanı olarak görev yapan Michael Kofman bir telefon görüşmesinde Ukrayna için "Geri çekilecekleri sağlam bir ikincil hat yok" dedi ve şöyle devam etti: "Pek çok şey Rus güçlerinin ilerlemeye devam edip edemeyeceğine ya da momentumlarının tükenip tükenmeyeceğine bağlı"
Şu anda bile Rus birlikleri, Avdiyivka'ya saldırıları sırasında ağır kayıplar vermelerine rağmen, Ukrayna'nın aynı anda her yeri savunamayacağını umarak 965 kilometreden uzun cephe hattının çeşitli bölgelerine baskı uyguluyor.
Tehdit altındaki şehirler
Rusya'nın bundan sonra nereye ilerlemeye çalışacağı henüz bilinmiyor. Kuzeydoğudaki Kupiansk kenti, doğudaki Chasiv Yar kasabası ve güneydeki Robotyne köyü, Avdiyivka'nın kalıntılarının etrafına hala duman çökmüşken bile tehdit altında.
Son aylarda, Avdiyivka'nın yaklaşık 50 km batısındaki Pokrovsk gibi doğu Ukrayna şehir ve kasabalarının çevresinde derin tanksavar siperleri ortaya çıktı. Ancak çatışmaya daha yakın yerlerde, özellikle de Avdiyivka yakınlarında, Ukraynalı tugayların şehri kuşatan saldırıya benzer bir saldırıya dayanacak kaynaklara sahip olup olmadığı ya da Rus birliklerinin aylarca süren çatışmalardan sonra saldırmaya devam edip edemeyeceği belirsiz.
Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov Cumartesi günü Facebook'ta yaptığı bir paylaşımda, şehrin düşmesinden çıkarılan dersler arasında tahkimatların "inşa edilmesi ve güçlendirilmesi" ihtiyacının da yer aldığını açıkça ifade etti.
Rus ordusunun daha küçük olan Ukrayna ordusunu ezmek için kullandığı taktik, 2022'de Kiev, Kharkiv ve Kherson çevresindeki yenilgilerinden sonra en belirgin zaferlerini elde etmesini sağladı.
Ukrayna ordusu Rus kuvvetlere tek başına direnemez
Ancak yaklaşık iki yıl sonra, başta ABD olmak üzere Batılı müttefiklerin Ukrayna'ya askeri yardımı, Washington'daki siyasi çekişmeler nedeniyle yavaşladı ve Rusya'ya savaşta büyük bir koz verdi. Ukraynalı askerler, Ukrayna'nın kendi kendini patlatan insansız hava araçlarıyla bu açığı kapatmaya çalıştığını ancak Rus kuvvetleriyle herhangi bir eşitliğe ulaşmaktan çok uzak olduğunu söyledi.
ABD'li yetkililer, daha fazla yardımın hızla ulaştırılabilmesi halinde Ukrayna güçlerini desteklemek için çok geç olmadığını söyledi. Topçu birlikleri ve diğer mühimmatın sağlanması, zor durumdaki Rus güçlerinin hızla yeni bir hamle yapmasını engelleyebilir.
ABD yardımı gelmezse toprak kayıpları artar
Ancak yetkililer, ek desteğin olmaması halinde Rusya'nın Avdiyivka'daki askeri zaferine dayanarak Ukrayna birliklerini geri püskürtmeye devam edeceğini ve Kremlin'in temel savaş hedeflerinden biri olan Ukrayna'nın doğusundan daha fazla toprağı ele geçireceğini de sözlerine ekledi.
Savaş öncesi nüfusu yaklaşık 30 bin kişi olan Avdiyivka, Rus birlikleri sonbaharda büyük saldırılarına başladığında adeta bir kaleydi. Ukrayna birlikleri direnirken Kremlin'in askeri birlikleri binlerce kayıp verdi, tank ve diğer zırhlı araçlarında önemli kayıplar yaşadı.
Ukrayna kalesini kaybetti
Ancak yine de Rus kuvvetleri, piyadeleri daha küçük gruplar halinde saldırarak baskı yapmaya devam etti. Bu taktik değişikliği, artan sayıda insansız hava aracı, çok daha yüksek hacimde topçu ve hava saldırıları ile birleşince, Ukrayna'nın kuşatılmış güçlerini kırılma noktasına itti.
Merkezi Philadelphia'da bulunan Dış Politika Araştırma Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Rob Lee, "2023'teki en önemli olaylardan biri Rusya'nın çok sayıda gönüllü toplayabilmesiydi" dedi ve sözlerine şöyle devam etti: "İşin diğer tarafı ise bunun tam da Ukrayna'nın seferberlik sorunları yaşarken gerçekleşiyor olması"
Cephede yeteri kadar asker yok
Askeri analistlere göre Ukrayna'nın en iyi birliklerinden birinin kriz döneminde tükenmesi, Ukrayna saflarında giderek büyüyen bir soruna işaret ediyor: Cephede yeteri kadar asker bulunmuyor.
Kofman, "Ukrayna en iyi birliklerini gönderdi çünkü Avdiyivka'daki güç giderek tükeniyordu ve geri çekilmeleri gerekiyordu. Mühimmat eksikliğinin yanı sıra, Ukrayna'nın özellikle piyade konusunda ciddi insan gücü sorunları var" şeklinde konuştu.
© 2024 The New York Times Company
