Jeanna Smialek / The New York Times
Fed yetkililerinin bugünkü toplantılarında faiz oranlarını değiştirmeyerek, borçlanma maliyetlerinin ekonomiyi aşağı çekecek ve enflasyonu kontrol altına alacak kadar yüksek olup olmadığını değerlendirmek için kendilerine daha fazla zaman kazandırmaları bekleniyor.
Faiz kararından çok söylenecekler önemli
Ancak yatırımcılar muhtemelen politika yapıcıların bugün ne yaptıklarından çok gelecek hakkında ne söylediklerine odaklanacak. Wall Street, Fed politika yapıcılarının yıl sonundan önce yeni bir faiz artışı yapıp yapmayacaklarını ya da hızlı enflasyonla mücadelede bir sonraki aşamaya yaklaşıp yaklaşmadıklarını yakından izleyecek.
Fed ekonominin çarkını yavaşlatmayı hedefliyor
Merkez bankacıları faiz oranlarını son 22 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5.25-5.5 aralığına yükseltti. Fed yetkilileri aldıkları kararlarlai bir ev satın almak ya da bir işi büyütmek için borçlanmayı daha pahalı hale getirerek, ekonomi genelinde talebi yavaşlatmaya çalışıyor, şirketlerin müşteri kaybetmeden daha fazla ücret almasını zorlaştırıyor ve fiyat artışlarını yavaşlatıyorlar.
Fed faiz artırımında isteksiz
Yetkililer Haziran ayında açıkladıkları son üç aylık ekonomik tahminlerinde 2023 yılı bitmeden bir faiz artışı daha yapabileceklerini öngörmüşlerdi. Yetkililer, enflasyon anlamlı bir şekilde düşmeye başlasa da bu olasılığı yaz boyunca canlı tuttu. Ancak kilit politika yapıcılar son haftalarda yeni bir hamle yapma konusunda daha az istekli görünüyor.
Fed Başkanı Jerome Powell Haziran ayında daha fazla faiz artışının "olası" olduğunu savunmuştu. Daha yakın bir zamanda, Ağustos ayında yakından izlenen bir konuşma sırasında Powell, politika yapıcıların "uygun olması halinde" faiz oranlarını artırabileceğini söyledi.
Fed en net sinyali bu toplantıda verebilir
Fed yetkilileri bu hafta gerçekleştirecekleri toplantının ardından ekonomik projeksiyonları açıklayacak ve çoğu politika yapıcının hala son bir faiz artışının gerekli olduğunu düşünüp düşünmediğine dair yeni bir bakış açısı sunacak. Revize edilen tahminler, Fed'in açıklaması ve toplantı sonrasında Powell ile yapılacak basın toplantısı birlikte ele alındığında, merkez bankasının faiz artışlarının sonuna ne kadar yakın olduğunu düşündüğü ve enflasyonu tamamen kontrol altına almaya çalışmanın bir sonraki aşamasının nasıl görünebileceği konusunda şimdiye kadarki en net sinyali verebilir.
J.P. Morgan'ın baş ABD ekonomisti Michael Feroli konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu sözleri kaydetti: "Son birkaç haftadır birçok Fed yetkilisi şöyle diyor: Olmamız gereken yere yakınız, hatta orada bile olabiliriz" Feroli'ye göre politika yapıcıların yeni bir faiz hamlesi öngörme ihtimali oldukça yüksek ve mevcut faiz oranını yeterli görme olasılığı daha düşük.
Faizler bir süre daha yüksek seyredebilir
Ancak Fed faiz oranlarının zirveye ulaştığı sinyalini verse bile, yetkililer faiz oranlarının bir süre daha yüksek kalacağı konusunda net. Politika yapıcılar, faiz oranlarını yüksek seviyede tutmanın ekonomik büyüme üzerinde baskı yaratmaya devam edeceğini ve ekonomiyi kademeli olarak soğutacağını düşünüyor.
Enflasyonla mücadele henüz kazanılmadı
Feroli, yetkililerin bir sonraki aşama (faizlerin düşeceği aşama) hakkında henüz çok kararlı bir şekilde konuşmaya başlamasını beklemiyor. Feroli, "Enflasyonla savaşı henüz kazanmadılar, bu yüzden biraz erken olur" dedi.
Bununla birlikte, ekonomik tahminler bazı ipuçları sunabilir. Fed yetkilileri bu toplantıdan sonra 2024, 2025 ve 2026 yıllarındaki faiz oranlarına ilişkin projeksiyonlarını açıklayacak. Haziran ayında, 2024 projeksiyonları yetkililerin gelecek yıl borçlanma maliyetlerini dört kez düşürmeyi beklediklerini gösteriyordu. Asıl soru, bu indirimlerin yıl içinde ne zaman yapılacağı ve yetkililerin faiz oranlarını düşürme konusunda kendilerini rahat hissetmeleri için ne bekledikleri.
Ekonominin hızlanması riski
Politika yapıcılar, ekonomiyi soğutma işlerini daha da zorlaştıracak büyük bir piyasa tepkisinden kaçınmayı umarak bugünkü toplantıda bu noktalara çok az açıklık getirebilir. Eğer piyasalar Fed kaynaklı finansal ve ekonomik sıkışıklığın daha erken geleceğini öngörmeye başladığında hisse senetleri yükselişe geçerse, bu durum şirketlerin ve hane halklarının borç almasını daha ucuz ve kolay hale getirebilir. Bu da Fed'in yavaşlatmaya çalıştığı ekonomiyi hızlandırabilir.
Büyüme şimdiden Fed'in yüksek faizlerine karşı şaşırtıcı derecede dirençli durumda. Tüketiciler ve şirketler, Ekim ayı başında federal öğrenci kredisi geri ödemelerinin yeniden başlaması ve bu ayın sonundan sonra hükümetin kapanma olasılığı da dahil olmak üzere görünümdeki birçok ekonomik riske rağmen sağlıklı bir şekilde harcama yapmaya devam etti. Pandemiden kalan hanehalkı tasarrufları, sağlam ücret artışına sahip güçlü bir işgücü piyasası, altyapı ve yeşil enerji yatırımlarını teşvik etmeyi amaçlayan çeşitli hükümet politikaları bu ivmeyi beslemeye yardımcı olabilir.
Direnç Fed'i revizyona götürebilir
Goldman Sachs ekonomistleri, bu direncin Fed'in ekonomik tahminlerinde yeni bir revizyona neden olabileceğini söyledi: Yetkililer, ekonomi üzerinde baskı oluşturmak için faiz oranlarının ne kadar yüksek olması gerektiğine işaret eden nötr oran tahminlerini yukarı çekebilir. Bu durum, politikanın bugün ekonomiyi dizginlerken, bunu yetkililerin beklediği kadar yoğun bir şekilde yapmadığını gösterebilir.
Ekonominin gücünü koruması, politika yapıcıların enflasyondaki son yavaşlama konusunda fazla heyecanlı görünmesini de engelleyebilir. Tüketici fiyat endeksindeki yükseliş, pandemi kesintilerinin azalması ve arzı azalan malların fiyatlarının düşmesi veya daha yavaş artması nedeniyle geçtiğimiz yıl önemli ölçüde azaldı.
Fed'in tercih ettiği ve tüketici fiyat endeksine kıyasla daha gecikmeli olarak açıklanan enflasyon göstergesinin, gıda ve akaryakıt fiyatlarının enflasyon eğilimi hakkında daha net bir fikir vermesi için arındırılmasıyla Ağustos'ta aylık bazda yavaş bir artış göstermesi bekleniyor.
© 2023 The New York Times Company
