Catherine Pearson/ The New York Times
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), ailelere e-sigara kartuşlarını çocukların içindeki sıvıdan zehirlenmelerini önlemek için güvenli şekilde saklamaları konusunda uyarıda bulundu ve e-sigara maruziyetinin son yılda keskin şekilde arttığını belirtti. FDA tarafından geçen hafta yayınlanan bülten, Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) haziran raporunundaki verileri içeriyordu. Buna göre; Nisan 2020 ile mukayese edildiğinde Mart 2023’te ABD’de çoğu 5 yaş altı olmak üzere zehirlenmeyle mücadale merkezlerine bildirilen e-sigara ve sıvılarına maruziyette yüzde 32 artış oldu.
Evlerde ne kadar çoksa...
Philadelphia Çocuk Hastanesi’ne bağlı Zehirlenme Kontrol Merkezi Klinik Program Müdürü Anthony Jaworski, “Hanelerde bu ürünlerden daha fazla görüyoruz. Bu ürünler hanelerde ne kadar çoksa o kadar da çok çocuğun onlara erişimi oluyor” dedi. FDA aromalı e-sigaralara kısıtlama getirmişti, fakat yasadışı e-sigara akınıyla birlikte yasaktaki boşluk, meyveli ve şeker aromalı e-sigara ve sıvılarının Amerikan evlerinde girmeye devam edeceği, burada da Jaworski’nin “ayartıcı” koku ve paketleme olarak nitelendirdiği şeye karşı bunların meraklı küçük çocukların ellerine geçeceği anlamına geliyor. Birkaç damla sıvı nikotine maruz kalma, solunduğu, yutulduğu ya da derinden emildiği takdirde, küçük çocuklar için zararlı olabiliyor. Jaworski, “E-sigara sıvısının her mililitresi, bir iki ya da bazen beş sigaraya eşdeğer miktarda nikotin içerebilir” dedi.
Aileler neye dikkat etmeli?
Jaworski, maruziyetteki artışın alarm nedeni olmasına karşın, çocuklardaki vakaların ekserisinin “hafif” seyretme eğiliminde olduğunu aktardı. Son CDC raporuna göre; vakaların yüzde 8’i bir sağlık kuruluşunda tedavi edildi, yüzde 1’den azı ise hastaneye yatmayla sonuçlandı. Jaworski, yine de “önemsiz” semptomların bile çocuklar ve aileleri için tedirgin edici olabileceğini; kusma, deride solgunluk ve terleme gibi reaksiyonlar içerme eğilimi doğabileceğini söyledi. Jaworski’ye göre; “Semptomlar, genellikle ilk maruziyetten sonra yaklaşık 15-20 dakikada başlıyor.”
FDA daha ciddi etkilere karşı uyarıyor
FDA, inme, koma, solunum durması ve hatta ölüm gibi daha ciddi durumların meydana gelebileceği konusunda da uyarıda bulundu. Son haberlerde nikotin zehirlenmesine “aşırı reaksiyon” gösteren genç hastaları tedavi eden doktorların rahatsız edici anlatımları yer alıyordu. Jaworski, ailelerin bir ya da iki saatten fazla süren semptomları, ayrıca nikotinin beyne nüfuz ettiğini gösterebilen sersemlik, aşırı yorgunluk gibi her belirtiyi ciddiye alması gerektiğini söyledi.
Kazara maruziyetten nasıl sakınılır?
Uzmanlar ideal olarak ailelerin ve bakıcıların evlerde e-sigara bulundurmaması gerektiğini, fakat bulundururlarsa da riskleri azaltabileceklerini söyledi. Jaworski, “Çocuklara cazip görünen ve kokan aromalı ürünlerden sakının ve çocukların karşılarında onları kullanmamaya ya da doldurmamaya çalışın” dedi. Nationwide Çocuk Hastanesi Ohio Zehirlenme Merkezi Direktörü Natalie Rine, “Güvenli saklama konusunu söyleyip duruyoruz. O konuda farklı şeyler var: Kilitli kutular, kilitli dolaplar, çocukların kolayca alamayacakları şeyler” dedi.
Çocuklara dirençli paket olmalı
E-sigara saklama kaplarının çocuklara dirençli paketleri olmayı gerekiyor ve FDA ailelere ürün kapaklarının daha fazla çevrilemeyecek kadar döndürerek kilitlemelerini hatırlatıyor. Fakat Rine’ın zehirlenme kontrolündeki deneyimlerinden öğrendiğine göre tam olarak çocukları engelleyen saklama kabı gibi şeyler yok. "Güvensiz ürünleri kilitleyip saklamanın ve gözden uzak tutmanın önemini vurgulayan Rine, “Çocuklar bazen Houdini olabiliyor” dedi.
Evcil hayvanlara da zarar verebilir
FDA raporu, nikotin kartuşlarının sıvıya maruz kalan evcil hayvanlara da zarar verebileceğini belirtiyordu. Rapor, e-sigara ya da sıvısı damladığı takdirde, su ve sabunla silin diyordu. Aileler çocuklarına sadece yetişkinler için olan bir kartuşa asla dokunmamaları gerektiğini çocuklarına öğretmeli. Ergenler ve gençlerin sıvı nikotini kazara içmesi çok muhtemel olmamasına karşın, onlar da e-sigaradan zarar görüyor. Ulusal bir araştırma verisi, 2022’de lise öğrencilerinin yüzde 14’ünün e-sigara içtiğini bildirdiği ortaya çıkardı, e-sigara kullanan dört kişiden biri de her gün kullanıyor.
Aileler kontrol etmeli ve uyarmalı
Aileler çocuklarının eşyaları arasında e-sigara araç gerici kontrolü yapmalı ve ergenlerin beyinlerinin dürtü kontrolü, öğrenme ve duygudurumdan sorumlu kısımları için e-sigaralarının teşkil ettiği risklere dair kaygılarını çocuklarıyla paylaşmalı. Rine, “O kötü kokuya sahip olmadığından açıkça güvenli olacağına dair bir yanlış kanı var. Nikotinin tüm miktarları bağımlı kılacaktır ve bağımlılık süratle gelişecektir” dedi.
© 2023 The New York Times Company
