Elisabetta Povoledo, Jason Horowitz / New York Times
Katolik dünyası, 88 yaşındaki Papa Francis'in akciğer enfeksiyonu ve bazı ciddi rahatsızlıkları nedeniyle Roma'daki hastaneye kaldırılmasının belirsizliğini yaşıyor. Vatikan yaptığı açıklamada, pazartesi iki akut solunum atağı geçiren Papa'nın durumunun stabil olduğunu bildirdi. Açıklamada Papa'nın başka bir solunum atağı geçirmediği, ateşinin olmadığı ve gün boyunca dua ve dinlenme arasında gidip geldiği ifade edildi. Vatikan açıklamasına, Francis'in “solunum fizyoterapisi ile işbirliği yaptığını” ve gece boyunca noninvaziv mekanik ventilasyon kullanacağını ekledi. Papa bronş spazmının ardından iki atak geçirmişti. Hafta sonu ise durumu iyileşme göstermişti.
İşte iki haftadan uzun bir süredir hastanede olan Papa'nın durumu ve ölmesi halinde işlerin nasıl ilerleyeceği hakkında bilinenler.
Francis'in durumu
Francis, 14 Şubat'ta Roma'daki Policlinico Agostino Gemelli Hastanesi'ne, her iki akciğerinde de zatürreye dönüşen solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle yatırıldı. Hastanede kaldığı süre boyunca başka komplikasyonlar da ortaya çıktı. 22 Şubat'ta bir solunum krizi geçirdi ve yüksek miktarda oksijen takviyesi yapıldı. Bir gün sonra Vatikan, kontrol altına almayı başardıkları “hafif böbrek yetmezliği” yaşadığını duyurdu. Vatikan'a göre “hafif iyileşme” belirtileri gösterdiği birkaç günün ardından Francis cuma günü daha kısa ama endişe verici bir solunum krizi daha geçirdi. Bunu pazartesi günü iki akut solunum krizi takip etti. Hastalığı çeşitli ilaçlarla tedavi ediliyor ve doktorları bu ilaçları ayarlamanın zor olduğunu belirtiyor.
Yaşı ve akciğer hastalığı geçmişi göz önüne alındığında, doktorlar prognozu konusunda temkinli davrandılar ve tehlikenin geçmediğini söylediler.
Ölümünün ardından ne olacak?
Francis'in akıbeti belirsiz ancak kesin olan şey; ölümü sonrasında gerçekleşecek olan asırlık ritüeller. Dikkatle koreografisi yapılan bu tören, en dramatik değişim anını yaşayan kiliseye düzen sağlıyor.
Bir papanın ölümü, Vatikan'ın sağlık departmanı başkanı ve Vatikan'ın fiili yöneticisi haline gelen Kutsal Roma Kilisesi'nin kardinal odacısı tarafından derhal onaylanır. Papa'nın naaşına beyaz bir cüppe giydirilir ve Papa'nın özel şapeline getirilir.
İtalyanca camerlengo olarak adlandırılan kardinal odabaşılığı görevini şu anda 77 yaşındaki İrlanda kökenli Amerikalı Kardinal Kevin Joseph Farrell yürütüyor. O ve diğer yetkililer, Papa'nın aile üyeleriyle birlikte tören için şapelde toplanırlar. Cenaze ahşaptan yapılmış ve çinko ile kaplanmış bir tabuta yerleştirilir. Papa'ya kırmızı giysi giydirilir, gönyesi ve palyumu yanına konur.
Törenden sonra camerlengo, doktor raporunu da ekleyerek Papa'nın ölümünü doğrulayan bir belge hazırlar. Papa'nın özel evraklarını güvence altına alır ve Francis'in papalığı boyunca yaşadığı, Vatikan'ı ziyaret eden kardinallerin kullandığı misafirhane olan Casa Santa Marta'nın ikinci katının büyük bir bölümünü kapsayan dairelerini mühürler.
Ayrıca Papa'nın belgeleri mühürlemek için kullandığı balıkçı yüzüğünün, sahteciliği önlemek için törensel bir çekiçle imha edilmesini sağlar.
Törenleri yeniden düzenledi
Francis kiliseye gösterişsiz bir tarz getirdi. Ayrıntılı kıyafetleri ve süslü papalık dairelerini reddetti. Planları bunu sonuna kadar sürdürerek cenaze törenindeki şatafat ve törenin bir kısmını azalttı. Francis, 2024 yılında cenaze törenlerini yeniden yazarken, birkaç unsuru basitleştirdi. 13. yüzyıldan bu yana papaların naaşları yükseltilmiş bir kaide üzerine yerleştirilerek halka gösteriliyor. John Paul 2005 yılında öldüğünde, naaşı ilk olarak kardinaller, piskoposlar ve kilise hiyerarşisinin diğer üyelerinin yanı sıra önde gelen İtalyan yetkililer için özel bir görüntüleme için birkaç saat içinde Apostolik Saray'a getirildi.
Francis bu tür bir ayini ortadan kaldırdı. Bunun yerine, geçmişte binlerce kişinin papalara saygılarını sunmak için akın ettiği Aziz Petrus Bazilikası'nda doğrudan halka açık bir ayin gerçekleştirilecek. Ancak naaşı, yükseltilmiş bir kaide üzerinde olmayacak, tabutun içinde kalacak. Kilise tarihçisi Agostino Paravicini Bagliani, “Francis yüceltme yerine alçakgönüllülüğü vurgulamaya karar verdi” dedi.
Kardinaller Kurulu, Papa'nın naaşının Camerlengo'nun önderliğindeki bir tören alayıyla Aziz Petrus Bazilikası'na getirileceği gün ve saat ile ayinin ne zaman başlayacağına karar verir.
Cenaze töreni
Papa'nın cenaze töreni ve gömülmesinin ölümünden dört ila altı gün sonra gerçekleşmesi ve Roma'daki çeşitli kiliselerde yapılacak cenaze törenlerinin dokuz gün sürmesi bekleniyor. Geçmiş papalar biri selvi, biri çinko ve biri de karaağaçtan olmak üzere iç içe geçmiş üç tabuta konurdu. Ancak Francis'in kural değişikliğinin bir parçası olarak, ahşaptan yapılmış ve çinko kaplı tek bir tabutla gömülmesine karar verdi.
Tabut cenazeden bir gece önce kapatılır. Papa'nın yüzü beyaz ipek bir peçeyle örtülür ve papalığı sırasında basılan madeni paraların bulunduğu bir çanta ve hayatının ve papalığının ayrıntılarını kısaca listeleyen bir “rogito” içeren kutu ile gömülür. Tabut kapatılmadan önce rogito yüksek sesle okunur.
Yeni kurallar Papa'nın Aziz Petrus Bazilikası dışında bir kiliseye gömülmesine de izin veriyor. Francis, bunun yerine çok sevdiği ve Meryem Ana'nın ikonu önünde dua etmek için sık sık ziyaret ettiği bir kilise olan Aziz Mary Major Bazilikası'na gömülmeyi istedi.
Konklav
Papa'nın ölümünden sonraki 15 ila 20 gün içinde Kardinaller Meclisi'nin dekanı 91 yaşındaki Kardinal Giovanni Battista Re, Francis'in halefini seçmek üzere kardinalleri konklav olarak bilinen toplantı için Roma'ya çağıracak.
Bir papanın ölümü ile yeni bir papanın seçilmesi arasında geçen süreye sede vacante, yani “boş koltuk” denir. Bu süre zarfında Kardinaller Meclisi kilisenin genel gözetimini sürdürür, ancak herhangi bir önemli karar alması engellenir.
Kardinaller bir araya geldiklerinde Sistine Şapeli'nde toplanırlar. Tüm kardinal seçmenler gizlilik yemini etmek ve gizli oyla oy kullanmak zorundadır. Sadece 80 yaşından genç kardinaller oy kullanma hakkına sahiptir. Yeni bir papa seçmek için üçte iki çoğunluk gerekir ve siyaset de sürecin bir parçasıdır.
Beyaz duman
Kardinaller üçte iki çoğunluk sağlanana kadar tekrar tekrar oy kullanırlar. Her oylamadan sonra oy pusulaları, renk veren bir katkı maddesiyle birlikte bir sobada yakılır ve duman, genellikle kalabalığın toplandığı Aziz Petrus Meydanı'ndan görülebilen bir bacadan salınır. Eğer bir oylama üçte iki çoğunluk sağlanamadan sona ererse, duman siyah olur. Bir karara varıldığında ise duman beyaz olur.
Vatikan'ın içinde, üniversitenin dekanı seçilen halefe görevi kabul edip etmediğini sorar. Evet cevabını aldıktan sonra dekan ona papa olarak anılmak istediği ismi sorar.
Şapelin kutsal bölümünde yeni papaya beyaz bir cüppe giydirilir. Kardinalleri selamladıktan sonra Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonuna çıkar ve burada kıdemli bir kardinal Latince “Habemus papam” yani “Bir papamız var” diye ilan eder.
© 2025 The New York Times Company
