Adam Liptak / New York Times
ABD Yüksek Mahkemesi, Trump yönetiminin göçmenleri kendi ülkeleri dışında üçüncü ülkelere sınır dışı etmesine olanak tanıyan uygulamasına yeşil ışık yaktı. Karar, daha önce bu uygulamayı durduran bir federal yargıcın kararını askıya alarak, sürecin temyiz süreci ve mahkemenin nihai değerlendirmesi tamamlanana kadar hükümetin uygulamasını sürdürebilmesinin önünü açtı.
Mahkeme, kararına ilişkin herhangi bir gerekçe açıklamadı. Ancak mahkemenin üç liberal üyesi Yargıç Sonia Sotomayor, Elena Kagan ve Ketanji Brown Jackson karara uzun ve sert bir tepki gösterdi.
‘Gölge Dava Listesi’ne yenisi eklendi
Yüksek Mahkeme’nin kararı, son dönemde sıkça eleştirilen ve gerekçesiz olarak verilen “gölge dosya” kararlarının son halkası oldu. Daha önce benzer şekilde verilen kararlarla, Trump yönetimi yüz binlerce geçici koruma statüsündeki kişinin yasal güvencelerini kaldırabilmişti.
Ancak bazı önceki kararlar, sınır dışı edilmek üzere olan göçmenlere “uyarı ve savunma hakkı” gibi temel adil yargılanma ilkelerini tanımıştı. Bu son karar ise aksi yönde ilerleyerek, göçmenlerin, gönderilecekleri ülkede işkence görme veya öldürülme riskine dair savunma yapmalarını engelledi.
'Uçakları hazırlayın'
ABD İç Güvenlik Bakanlığı (DHS) sözcüsü Tricia McLaughlin, mahkeme kararını “Amerikan halkının güvenliği için bir zafer” olarak nitelendirdi ve “Artık DHS, yasalar çerçevesinde, yasa dışı göçmenleri kendilerini kabul eden ülkelere sınır dışı edebilir. Uçakları hazırlayın,” dedi.
Ancak davayı takip eden Kuzeybatı Göçmen Hakları Projesi’nden avukat Leila Kang, kararın binlerce göçmeni işkence veya ölüm riski taşıyan ülkelere göndermenin önünü açtığını söyledi. Kang, “Yüksek Mahkeme, açıkça hukuka aykırı olan sınır dışı işlemlerine kapı aralayarak insan hayatını riske atıyor,” dedi.
Yargıç Sotomayor: Hukuksuzluk onaylandı
Karara sert muhalefet eden Yargıç Sonia Sotomayor, kararı “hukuksuzluğun onaylanması” olarak değerlendirdi. Sotomayor, “Kongre, açıkça, yabancı uyrukluların işkence ya da ölüm riski olan ülkelere gönderilmemesi hakkını tanımıştır.
Mahkememiz ise bu temel hakkı yok saymaktadır,” ifadelerini kullandı. “İşkence veya öldürülme ihtimali olan bir ülkeye gönderilmek, en ağır kayıplardan biridir. Bu kişilerin dinlenilme hakkı vardır,” diyen Sotomayor, kararın ciddi insan hakları ihlallerine yol açabileceği uyarısında bulundu.
Cibuti'de tutulan 8 kişi
Kararın merkezinde, sınır dışı edilmek üzere ABD dışına çıkarılan sekiz göçmen bulunuyor. Bu kişilerden yalnızca biri Güney Sudan vatandaşı, diğerleri ise farklı ülkelerden geliyor. ABD yönetimi, bu kişileri mayıs ayında Güney Sudan’a göndermek üzere uçağa bindirdi, ancak uçak Doğu Afrika’daki Cibuti’deki Amerikan askeri üssüne indi. O günden bu yana sekiz kişi burada tutuluyor.
Dosyaya bakan Massachusetts Bölge Mahkemesi Yargıcı Brian E. Murphy, bu kişilere avukat erişimi sağlanması ve Güney Sudan’a gönderilmeden önce savunma yapma hakkı tanınması gerektiğine hükmetmişti. Hükümet itiraz etse de karara uyacağını açıklamıştı.
Roket tehditleri
ABD’nin başsavcısı görevindeki D. John Sauer, 5 Haziran’da Yüksek Mahkeme’ye sunduğu belgede, söz konusu göçmenlerin şiddet suçlarından hüküm giydiğini ve bu nedenle ülkelerine iade edilmelerinin zor olduğunu belirtti.
Sauer, ICE (Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza) personelinin Cibuti’de konferans salonundan dönüştürülen geçici bir gözaltı merkezinde çalıştığını ve Yemen’den gelen roket tehditleri altında görev yaptıklarını ifade etti. “Bu durum, askeri üssün faaliyetlerini sekteye uğratmakta, kaynakları tüketmekte ve ulusal güvenliği zedelemektedir,” dedi.
Yargıç Murphy: Koruma kararım devam ediyor
Yüksek Mahkeme kararının ardından göçmen avukatları acil başvuru yaparak sınır dışı işlemlerinin durdurulmasını talep etti. Ancak Yargıç Murphy, pazartesi akşamı verdiği kısa kararda, bu başvurunun gereksiz olduğunu belirtti. Murphy, geçen ay verdiği ve halen yürürlükte olan ayrı bir kararla, Cibuti’deki sekiz kişinin sınır dışı edilmesine geçici olarak engel getirdiğini hatırlattı.
© 2025 The New York Times Company
