Brian X. Chen ve Tripp Mickle / The New York Times
Geçtiğimiz on yıl boyunca, şirketin Titan kod adlı gizli otomobil projesi üzerinde çalışan pek çok Apple çalışanı, bu projeye daha az gurur verici bir isim taktı: Titanik felaketi. Projenin muhtemelen başarısız olacağını biliyorlardı. Proje birkaç kez yeniden başlatıldı ve bu arada yüzlerce çalışan da işten çıkarıldı. Yöneticiler arasında bir Apple otomobilinin nasıl olması gerektiği konusundaki görüş ayrılıklarının bir sonucu olarak, Tesla'ya karşı rekabet edecek bir elektrikli araç olmasına karar verildi ve Google'ın Waymo'suna rakip olacak bir sürücüsüz otomobile dönüştü.
Jobs'ın ardından yeni ürün mücadelesi
Yöneticiler salı günü projenin iptal edildiğini ve ekibin birçok üyesinin yapay zeka üzerinde çalışmak üzere yeniden görevlendirildiğini duyurdu. Geçtiğimiz on yıl boyunca proje üzerinde çalışan yarım düzine kişiye göre Apple projeye 10 milyar dolardan fazla para harcadı. Otomobil projesinin sona ermesi, Apple'ın Steve Jobs'ın 2011'deki ölümünden bu yana yeni ürünler geliştirmek için nasıl mücadele ettiğinin bir göstergesiydi. Bu çabanın dört farklı lideri oldu ve birçok kez işten çıkarmalar yaşandı. Ancak, otonom sürüş özelliklerine sahip bir otomobil için yazılım ve algoritma geliştirmenin çok zor olduğu kanıtlandığından, büyük ölçüde sıkıntılar yaşandı ve nihayetinde fiyaskoyla sonuçlandı. Apple konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.
Apple ile 2015 yılında proje hakkında kısa bir görüşme yapan Güney Carolina Üniversitesi hukuk ve mühendislik fakültelerinde doçent olan Bryant Walker Smith, "Başladığında, Apple'ın tek başına vuruş yapabileceği bir şey için yıldızlar hizalanıyordu. Aradan on yıl geçtikten sonra, yıldızlar bunu çok riskli ve çok kazançsız hale getirecek şekilde yeniden hizalandı" ifadelerini kullandı.
Geride kalmak istemedi
Apple 2014 yılında otomobil projesini başlattığında, sürücüsüz otomobil fikrinin peşinden koşan yatırımcılar, yöneticiler, mühendisler ve şirketler arasında bir izdiham vardı. Google'ın Kaliforniya'da halka açık yollarda prototipleri test etmeye başlamasının ardından, Silikon Vadisi'ndeki sesler otonom araçların yakında yaygınlaşacağı konusunda ısrar ediyordu. Apple geride kalmak istemedi.
Projenin kökenlerini bilen üç kişiye göre, şirket o sırada üst düzey mühendislerinin bir sonraki projesiyle ilgili sorularıyla uğraşıyordu. Apple Watch'u yeni bitirmişti ve birçok mühendis yeni bir şey üzerinde çalışmaya başlamak için huzursuzdu. Apple'ın CEO'su Tim Cook projeyi kısmen mühendislerin Tesla'ya göçünü önlemek için onayladı.
Tesla'yı satın almayı düşündüler
Apple'ın da işini büyütmek için yeni yollar bulması gerekiyordu. Şirket önümüzdeki yıllarda iPhone satışlarının yavaşlayacağını tahmin ediyordu. Otomobiller, o zamana kadar yaklaşık 200 milyar dolarlık bir işletme olan Apple'a yardımcı olabilecek 2 trilyon dolarlık ulaşım endüstrisinin bir parçasıydı. Proje hakkında bilgi sahibi altı çalışana göre Apple'ın CEO'sundan güvenoyu almış olmalarına rağmen, ekip üyeleri zorlu gerçeklerle karşı karşıya olduklarını biliyorlardı. Eğer piyasaya çıkarsa, bir Apple arabası muhtemelen en az 100 bin dolara mal olacak ve akıllı telefonlar ve kulaklıklarla karşılaştırıldığında yine de çok az kar getirecekti. Ayrıca Tesla'nın pazara hakim olmasından yıllar sonra ortaya çıkacaktı.
Görüşmelere aşina olan iki kişiye göre şirket, Elon Musk ile Tesla'yı satın alma konusunda bazı görüşmeler yaptı. Ancak sonuçta, kendi otomobilini üretmenin başka bir işletmeyi satın alıp entegre etmekten daha mantıklı olduğuna karar verdi. Musk yorum talebine yanıt vermedi. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, projenin başlangıcından itibaren ne olması gerektiğine dair farklı görüşler nedeniyle sorunlu olduğunu söyledi. Başlangıçta bu çalışmaları yöneten Steve Zadesky, Tesla ile rekabet edecek bir elektrikli araç üretmek istiyordu. Apple'ın baş tasarım sorumlusu Jony Ive ise yazılım ekibinin üyelerinin yapılabileceğini söylediği sürücüsüz bir otomobilin peşine düşmek istedi.
Cömert harcamalar
O zamana kadar 155 milyar dolar nakit parası olan Apple, bir tür yapay zeka teknolojisi olan makine öğrenimi konusunda deneyimli yüzlerce kişiyi ve sürücüsüz bir araba yapmak için çok önemli olan diğer yetenekleri işe almak için bunu cömertçe harcadı. Bu insan akını, projeyi Apple'ın şirket kültürüne yeni katılan bu kadar çok yabancıyla geliştirdiği ilk projelerden biri haline getirdi. Moral ve rehberliği güçlendirmek için Ive ve Mac mühendisliği başkanı Bob Mansfield gibi yıldız yöneticiler de projeye dahil oldu. Şirket, otomobil ekibine katılmaları için birkaç startup satın aldı. 2021 yılında Apple, projeyi başarıya ulaştırmak için popüler Apple Watch'un arkasındaki yönetici Kevin Lynch'i projenin başına getirdi.
Ive ve tasarımcı ekibi, yarım düzine penceresi ve kıvrımlı tavanı olan Fiat Multipla 600 gibi bir Avrupa minivanına benzeyecek bir otomobil için konseptler çizdi. Direksiyon simidi yoktu ve Apple'ın sanal asistanı Siri kullanılarak kontrol edilecekti. Ancak 2016 yılına gelindiğinde, otomobil çalışmalarının başının dertte olduğu açıktı. Zadesky Apple'dan ayrıldı ve halefi Mansfield, proje üzerinde çalışan ekibe odaklarını bir araba yapmaktan sürücüsüz araba yazılımı yapmaya kaydıracaklarını söyledi.
Apple, sensörler ve bilgisayarlarla donatılmış Lexus spor araçlarını test etmek için Kaliforniya'dan izin aldı. Apple'ın kampüsündeki sürücüsüz servisler için Transporter minibüsleri sağlamak üzere Volkswagen ile bir anlaşma yapmadan önce BMW, Nissan ve Mercedes-Benz gibi otomobil üreticileriyle görüşmeler yaptı. Takip eden yıllarda iki lider daha otomobil çalışmalarını devraldı. Eski bir Tesla yöneticisi olan Doug Field, kendi kendine sürüş sistemini kurma çabalarına ağırlık verirken projedeki 200'den fazla çalışanı işten çıkardı. Ardından, son yıllarda onun yerine geçen Lynch, şirketin planlarını tersine çevirdi ve elektrikli bir araç üretme konusundaki orijinal fikrine geri döndü. Mansfield ve Field yorum taleplerine yanıt vermedi.
Bu yılın başında Apple yöneticileri, şirketin zamanını otomobil yerine üretken yapay zeka üzerinde çalışmanın daha iyi bir kullanım olduğuna karar verdi. Şirket kararını, salı günü bir iç toplantıda çalışanlara söyledi. Şirket, Project Titan ekibinin bazı üyelerinin yapay zeka üzerinde çalışmak üzere yeniden atanacağını belirtti. Proje üzerinde çalışan kişiler çarşamba günü The New York Times'a verdikleri röportajlarda, projeyi durdurma kararından övgüyle bahsederek, üretken yapay zekanın arkasındaki teknolojinin iPhone'ların geleceği için çok değerli olabileceğini söylediler.
© 2024 The New York Times Company
