Edward Wong / The New York Times
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Gazze Şeridi'ndeki savaşın bölgeye yayılma riskini azaltmayı amaçlayan bir haftalık Doğu Akdeniz ve Orta Doğu turunun bir parçası olarak pazar günü Ürdün ve Katar'da liderlerle görüşmelerde bulundu. Blinken Amman'da Kral 2. Abdullah ve Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi ile ayrı ayrı görüştü. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller tarafından yapılan açıklamaya göre Blinken, Ürdün'ün Gazze'ye insani yardım gönderilmesindeki rolü için Kral'a teşekkür etti ve iki lider yardım konusunda koordinasyonu sürdürme konusunda mutabık kaldı.
ABD aylardır Gazze'ye daha fazla yardım girmesine izin vermesi için İsrail'e baskı yapıyor. Blinken, Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı tarafından organize edilen kamyonlarla Gazze'ye götürülmesi planlanan konserve kutularının bulunduğu bir depoyu ziyaret ederek bu mesajı pekiştirdi. Ürdün BM koordinatörü Sheri Ritsema-Anderson gazetecilere yaptığı açıklamada, Orta Doğu'da çalıştığı 15 yıl boyunca Gazze'deki kadar vahim bir insani durum görmediğini söyledi ve bunu destansı bir felaket olarak tanımladı.
"İhtiyaç duyulanın sadece bir kısmı"
Ritsema-Anderson, şu anda Gazze'ye günde yaklaşık 220 kamyon çeşitli türlerde yardım ve yakıt girdiğini, ancak bunun ihtiyaç duyulan miktarın sadece bir kısmı olduğunu söyledi. İsrail'in Gazze'de yaşayan 2,2 milyon Filistinlinin çoğunu evlerini terk etmek zorunda bırakan hava saldırıları ve kara harekatına başlamasına neden olan 7 Ekim Hamas saldırılarından önce, her gün yaklaşık 600 ila 800 kamyon Gazze'ye malzeme taşıyordu. Bölge 16 yılı aşkın bir süredir Mısır'ın da desteğiyle İsrail tarafından fiili abluka altında tutuluyor.
"Filistinlilerin Gazze'den çıkarılmasına karşıyız"
Blinken, BM gıda programını överek ve İsrail hava saldırılarının yarattığı tehlikelere atıfta bulunarak, programın muazzam bir risk altında çalıştığını söyledi. Yardımın "Gazze'nin her yerine" etkin bir şekilde dağıtılması gerektiğini vurguladı. Yardım kamyonları İsrailli yetkililer tarafından denetlendikten sonra güneydeki sınır kapılarından Gazze'ye giriyor. İsrail'in bazı muharip güçlerini Gazze'nin kuzeyinden çekmesine rağmen, yardımların büyük bir kısmı şeridin en harap bölgesi olan kuzeye ulaşmıyor. Miller'a göre Blinken kralla görüşmesinde ABD'nin Filistinlilerin Gazze'den çıkarılmasına karşı olduğunu da yineledi. İsrailli iki aşırı sağcı bakan geçen hafta bu fikri destekleyerek ABD ve diğer ülkelerin sert tepkisini çekmişti.
"Metastaz yapabilecek bir çatışma"
Blinken öğleden sonra Katar'ın başkenti Doha'ya uçarak Emir Şeyh Tamim bin Hamad Al Thani ve aynı zamanda Dışişleri Bakanı olan Başbakan Şeyh Muhammed bin Abdülrahman Al Thani ile görüştü. Yetkililer Hamas'ın daha fazla rehineyi serbest bırakması ve çatışmanın bölgeye yayılmaması için yapılabilecekleri konuştu. Blinken başbakanla birlikte düzenlediği basın toplantısında "Bölgede derin bir gerilim yaşanıyor. Bu kolayca metastaz yapabilecek bir çatışma" dedi.
Blinken, Yemen'deki Husi savaşçılarının Kızıldeniz'de gerçekleştirdiği ve küresel deniz taşımacılığını tehlikeye atan son saldırılara dikkat çekti. Husilerden kaynaklanan tehditle başa çıkmak, Doha'da ABD'li ve Katarlı yetkililer tarafından tartışılan konulardan biriydi. ABD'nin Yemen özel temsilcisi Tim Lenderking de görüşmeler için Doha'da Blinken'in heyetine katıldı. Blinken ayrıca El Cezire'nin Gazze büro şefi Wael Dahdouh'un en büyük oğlu olan serbest gazeteci Hamza Dahdouh'un pazar günü Gazze'de öldürülmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Şeyh Al Thani, Hamas'ın siyasi lider yardımcısı Salih Aruri'ye yönelik Lübnan'da düzenlenen ölümcül bombalı saldırının görüşmeleri sekteye uğratma potansiyeline rağmen Katar'ın rehine görüşmelerini ilerletmeye çalıştığını söyledi. Bombalı saldırı İsrail tarafından üstlenildi. Şeyh rehine görüşmeleri için "Devam ediyor" dedi ve "süreç boyunca zorluklar, inişler ve çıkışlar oldu" diye ekledi.
"Türkiye'nin üretken bir rol oynamaya hazır olduğu anlaşılıyor"
Blinken Doha'daki temaslarının ardından Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki yetkililerle görüşmek üzere Abu Dabi'ye uçtu. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Blinken cumartesi günü Türkiye'deydi ve Türk mevkidaşı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelerek diğer konuların yanı sıra Gazze'deki çatışmanın yayılmasını önleme ihtiyacını ele aldı. Daha sonra Girit adasında Yunanistan başbakanı Kyriakos Mitsotakis ile bir araya geldi.
Gazetecilere konuşan Blinken, Türkiye'nin savaş sonrası Gazze için hazırlanacak bir planda rol oynayabileceğini belirtti. Blinken, "Bugünkü konuşmalarımızdan, Türkiye'nin çatışmanın sona ermesinden sonraki gün yapılması gereken çalışmalarda olumlu ve üretken bir rol oynamaya hazır olduğu anlaşılıyor" dedi.
© 2024 The New York Times Company
