25 Eylül 2024, Çarşamba Gazete Oksijen
Haber Giriş: 25.09.2024 11:31 | Son Güncelleme: 25.09.2024 12:58

New York Times yazdı: Dünya Liderleri BM'de küresel karmaşayla yüzleşti

79. BM Genel Kurulu dün başladı. Liderler yaptıkları açılış konuşmalarında Ukrayna, Orta Doğu, Sudan'daki savaşlar ile iklim değişikliğinden yapay zekaya birçok konuyu dile getirdi. New York Times kuruldan öne çıkanları yazdı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 24 Eylül Salı günü New York'ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 79. oturumuna hitap etti (Fotoğraf: Graham Dickie/The New York Times)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 24 Eylül Salı günü New York'ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 79. oturumuna hitap etti (Fotoğraf: Graham Dickie/The New York Times)

Farnaz Fassihi, Sheryl Gay Stolberg ve Zolan Kanno-Youngs / The New York Times

ABD Başkan Joe Biden, BM Genel Kurulu'na yaptığı dördüncü ve son konuşmasında, kamu hizmeti kariyeri boyunca tanık olduğu çatışmaları değerlendirdi ve salı günü dünyanın bir kez daha bir “dönüm noktası” ile karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu. Dünya liderleri, Avrupa, Afrika ve Orta Doğu'daki savaş ve kargaşanın gölgesinde, Biden ve diğer konuşmacıların 79. Genel Kurul toplantısına hitap etmelerini dinlemek üzere New York'ta bir araya geldi.

Pezeşkiyan: İran'ı yeni bir çağa taşımayı hedefliyorum

İran'ın yeni seçilen cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da salı günü öğleden sonra yaptığı konuşmada dünya liderlerine reform ve dünyayla ilişki üzerine kampanya yürüttüğünü ve İran'ı “yeni bir çağa” taşımayı hedeflediğini söyledi. Pezeşkiyan ayrıca İsrail'i “insanlığa karşı işlediği suçlar” nedeniyle eleştirdi ve İran'ın vekil gruplardan oluşan bir ağa verdiği desteği özgürlük savaşçılarına destek olarak sundu. 

Salı günkü diğer birçok konuşmacı da İsrail'i, yerel sağlık yetkililerine göre ölü sayısının 41 bini aştığı ve 11 ayı aşkın süredir devam eden çatışmaların ardından görünürde bir ateşkesin olmadığı Gazze Şeridi'nde Hamas ile yürüttüğü savaş nedeniyle eleştirdi. Şimdi de İsrail ve Lübnan'daki Hizbullah'ın sınır ötesi füze atışları Orta Doğu'da çok cepheli bir savaş tehdidini arttırdı.

Orta Doğu'daki çatışmalar ile Ukrayna ve Sudan'daki savaşların sona erdirilmesine yönelik çağrıların bir hafta sürecek Genel Kurul oturumuna damgasını vurması bekleniyordu ancak şu anda bu üç çatışma için de herhangi bir karara ulaşılamayacak gibi görünüyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali üçüncü yılına girerken görünürde bir son yok. Biden, Sudan'daki acımasız savaşın “dünyanın en kötü insani krizlerinden birini ortaya çıkardığını” söyledi. Biden, “Görevimiz, sınavımız, bizi bir arada tutan güçlerin bizi ayıranlardan daha güçlü olmasını sağlamaktır. Dünya tarihinin bir başka dönüm noktasında olduğumuza gerçekten inanıyorum. Çünkü bugün yapacağımız seçimler önümüzdeki on yıllar boyunca geleceğimizi belirleyecek" ifadelerini kullandı. 

İşte BM Genel Kurulu'ndan öne çıkanlar:

Son konuşma: Biden'ın konuşmasında ayrıca iklim krizi, çatışmaların yaşandığı bölgelere acil yardım ihtiyacı ve yapay zeka sorunu da ele alındı. Ve bir tür veda niteliğindeydi. Uzun zamandır diplomasinin bir aracı olarak kişisel ilişkilerin gücünden bahseden Biden'ın yardımcıları, zirve dışında da dünya liderleriyle bire bir görüşmeler yapmasının muhtemel olduğunu söylüyor. Konuşma aynı zamanda başkanlık seçimlerine altı hafta kala belirsizliğin hakim olduğu bir döneme denk geldi ve Biden “Bazı şeyler iktidarda kalmaktan daha önemlidir” diyerek başkanlık adaylığından çekilme kararını dünya liderleri için daha büyük bir ders olarak nitelendirdi.

Ukrayna için bir öneri: BM Güvenlik Konseyi salı günü, Ukraynalı diplomatların dikkatlerin Orta Doğu'ya yoğunlaşması nedeniyle savaşlarının gündemden düşebileceği endişelerini dile getirmelerinin ardından son dakikada eklenen Ukrayna konulu bir oturum düzenledi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy 15 üyeye ülkesinin Rusya'ya karşı savunmasını desteklemeye devam etmeleri çağrısında bulundu. Zelenskiy konseye, “Rusya uluslararası bir suç işliyor. Bu savaş öylece yok olup gidemez, bu savaş görüşmelerle yatıştırılamaz. Eylemlere ihtiyaç var. Rusya barışa ancak zorlanabilir" dedi.

Genel Sekreter'in konuşması: BM Genel Sekreteri António Guterres açılış konuşmasında “dünyayı bir barut fıçısının yutabileceği” uyarısında bulundu. Güvenlik Konseyi ve Dünya Bankası gibi BM kurumlarının modernleştirilmesi çağrısında bulundu. “Yaşanmakta olan destansı dönüşümleri yönetmek, istediğimiz geleceği seçmek ve dünyamızı ona doğru yönlendirmek hepimizin çıkarınadır” dedi.

Katılmayanlar kimler?: İsrail ile İran destekli Lübnanlı silahlı grup Hizbullah arasında son dönemde tırmanan saldırılar Lübnan Başbakanı Necip Mikati'nin ziyaretini iptal etmesine neden oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise gezisini çarşamba gününe erteledi. Netanyahu'nun perşembe günü bir konuşma yapması planlanıyor.

© 2024 The New York Times Company