Paul Sonne ve Andrew E. Kramer / The New York Times
Ukrayna'nın mühimmatı, personeli ve Batı desteği azalıyor. Altı ay önce başlattığı karşı saldırı başarısız oldu. Bir zamanlar felaketle sonuçlanan bir işgalin suçlamalarıyla çalkalanan Rusya, uzun süreli bir savaşı sürdürme kapasitesini kutluyor.
Ukrayna'daki savaş, aylardır süren acımasız çatışmaların Moskova'yı daha kendinden emin, Kiev'i ise geleceğinden emin olmayan bir hale getirmesiyle kritik bir noktaya ulaştı. Geçtiğimiz hafta Vladimir Putin, altı yıl daha Rusya'nın başkanlığını yürütme planlarını şampanya patlatarak ve Rus ordusunun artan yetkinliğiyle övünerek açıkladığı sırada bu dinamik hissediliyordu. Dış yardıma bağımlı olduğu için Ukrayna'nın bir geleceği olmadığını ilan etti.
ABD'nin desteğini sürdürmesi için mücadele ediyor
Bu kendine güven havası, Ukrayna'ya 50 milyar dolar daha güvenlik yardımı içeren ve durma noktasına gelen bir harcama tasarısını geçirmesi için Kongre'ye baskı yapan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin bu hafta Washington'a yaptığı ziyaretteki aciliyet duygusuyla tezat oluşturdu. Zelenskiy ile birlikte Beyaz Saray'da konuşan Başkan Joe Biden, milletvekillerinin paketi onaylamamasının "Putin'e verebilecekleri en büyük Noel hediyesini vereceğini" söyledi. Ancak Zelenskiy'nin ricaları, Ukrayna'ya ek yardımın ancak ABD'nin güney sınırında göçün durdurulmasıyla mümkün olabileceği konusunda ısrar eden Kongre Cumhuriyetçileri nezdinde en azından şimdilik karşılık bulmadı. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Zelenskiy ile görüştükten sonra şüphelerinin değişmediğini söyledi.
Moskova ve Washington'dan gelen mesajlar, savunma pozisyonuna geçen ve Rusya'nın saldırıları ve enerji kıtlığı ile geçecek sert bir kışa hazırlanan Ukrayna üzerindeki baskının arttığını gösteriyor. Kiev, şu anda Gazze Şeridi'ndeki farklı bir savaşla ve 2024 başkanlık kampanyasıyla meşgul olan en önemli destekçisi ABD'nin desteğini sürdürmek için mücadele ediyor.
Desteği onaylayanlar azaldı
Kiev'in muhtemel engelleri arasında, uzun süredir Ukrayna karşıtı olan ve Putin'i öven, 2019'da askeri yardımı kesen eski Başkan Donald Trump'ın 2025'te göreve dönme ihtimali de var. Savaşın üzerinden neredeyse 22 ay geçmişken yapılan anketler, özellikle Cumhuriyetçiler arasında, Ukrayna'ya fon sağlamaya devam edilmesine yönelik ABD desteğinin azaldığını gösteriyor. Pew Araştırma Merkezi'nin kısa süre önce yaptığı bir ankete göre Amerikalıların yarısından biraz azı ABD'nin Ukrayna'ya doğru miktarda destek verdiğine ya da daha fazla destek vermesi gerektiğine inanıyor.
Johnson, Ukrayna için daha fazla harcama gözetimi ve ABD'nin Meksika sınırındaki güvenlikte dönüştürücü bir değişim gerektiğini söyledi ve "Şimdiye kadar ikisini de elde edemedik" diye ekledi. Ancak Beyaz Saray'ın sınır güvenliğini de içeren bir anlaşma üzerinde çalışmak için hala zamanı var ve Zelenskiy Ukrayna için iki partili destek konusunda iyimser olduğunu söyledi ve ekledi: Bu yılın sonuna kadar saldırgana birlik olduğumuzu gösteren çok güçlü bir sinyal gönderebilmemiz çok önemli.
"Uzun süre dayanacaklarını tahmin ediyordu"
ABD finansmanında yaşanacak bir kopuş, Putin'in uzun süredir Batı'nın küresel siyaset ve çatışmalardaki kararlılığını tüketebileceğine dair inancında haklı olduğunu kanıtlama riskini doğuracak. Hükümeti Şubat 2022'de Ukrayna'nın işgalini becerememiş olsa da Rusya kısmen Putin'in büyük kayıpları kabul etmeye istekli olması nedeniyle yeniden toparlandı.
James Martin Center for Nonproliferation Studies'de Rus dış ve güvenlik politikası uzmanı olan Hanna Notte, "Putin, ilk saldırının Rusya'nın umduğu sonuçları vermemesinden kısa bir süre sonra uzun bir savaşa hazırlandı ve günün sonunda Rusya'nın bu savaşta en uzun dayanma gücüne sahip olacağını tahmin etti" dedi. Notte, Rusya'nın uzun bir savaşı sürdürebilmek amacıyla yerli mühimmat ve silah üretimini arttırarak ve İran ve Kuzey Kore'den kritik malzeme ithal ederek uyum sağladığını söyledi.
Yeni bir karşı saldırıya hazır değil
Silah ve finansman açısından Batı'ya bağımlı olan Ukrayna, Rusya'nın karşılaşmadığı kısa vadeli baskılarla karşı karşıya. Analistler ve ABD'li eski yetkililere göre, Kiev'in müttefikleri başka bir karşı saldırıyı silahlandıracak cephane ve teçhizata sahip değil ve bu da 2024'ün büyük bölümünde yeni ve büyük bir harekâtın gerçekleştirilmesini olası kılmıyor.
ABD, Ukrayna'nın açık ara en önemli destekçisi; bağışlanan silahların yaklaşık yarısını ve dış yardım finansmanının dörtte birini oluşturuyor. Sınır güvenliği konusunda partizan bir anlaşmazlığa saplanan kongre mücadelesi birçok Ukraynalının cesaretini kırdı. Ukrayna dergisi Ukrainsky Tyzhden'in siyasi yorumcusu Yuriy Makarov bir röportajında, "Bugün Ukraynalılar, ABD'nin bizi silahlarımızı bırakmaya ve utanç verici bir ateşkes yapmaya zorlamak istediğinden şüphelenmeye başlıyor. Ukraynalıların, yakın zamana kadar ABD'nin baş düşmanı olan Rusya'nın profesyonel ordusunu fiilen yok ettiği dikkate alınmıyor" ifadelerini kullandı.
Batılı orduların da stokları azalıyor
Çatışma, Rusya'nın topçu mühimmatına daha fazla erişimini destekliyor. Bu yılın başlarında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna'nın günde 4 bin ila 7 bin, Rusya'nın ise 20 bin top mermisi ateşlediğini tahmin ediyordu. Amerika Birleşik Devletleri 2 milyondan fazla 155 mm'lik top mermisi sağladı ve diğer ülkelerden teslimatlara aracılık etti. Ancak büyük bir topçu savaşı yapmayı beklemeyen Batılı orduların stokları azalıyor.
Rusya'nın insansız hava araçları, seyir ve balistik füzelerinin başkentin ve temel altyapının üzerindeki hava savunma örtüsünü aşmaması için Ukrayna'nın hava savunması için de mühimmata ihtiyacı var. Ukrayna aynı zamanda personelinin yıpranmasından kaynaklanan zorluklarla da karşı karşıyadır. Kiev, seferberlik hedeflerini veya kayıpları açıklamıyor ancak eski tabur komutanı Yevhen Dykyi, Ukrayna'nın ordusunu ayakta tutabilmek için hem ölü hem de yaralıları değiştirerek ve rotasyonlara izin vererek gelecek yıla kadar ayda 20 bin asker, askere alması gerekeceğini tahmin ediyor. Dykyi, "Tüm askeri hileler ve teknolojilerle birlikte, bazı şeyler salt rakamlardan başka hiçbir şeyle telafi edilemez" dedi.
© 2023 The New York Times Company
