Euan Ward / The New York Times
Dr. Samer al-Sheikh'in ameliyat masasında çekilmiş bir fotoğrafı artık onun için çok uzak bir kareydi. Irak Savaşı'ndan 16 yaşında kaçtıktan sonra Ukrayna'da bir cerrah olarak hayat kuran Samer, Rus mermileri düşmeye başladığında bile Kharkiv'deki Şehir Klinik Hastanesi'nde yaptığı çalışmalarla takdir topladı. Ancak şimdi her şeyini kaybettiğini söyledi.
"Ailemin Irak'ta gördüklerimi görmesini istemedim"
Ancak artık zamanını kalp monitörlerine bakarak değil, iş reddi e-postaları okuyarak geçiriyor. Mart 2022'de Ukrayna'dan ayrılan Samer, bu kez İngiltere'de, ailesiyle birlikte yeni bir başlangıç yapmak için mücadele eden ve becerileriyle orantılı bir tıbbi görev bulamayan bir mülteci. 33 yaşındaki Samer, "İki kez kaybetmek zorunda kaldığınızda, her insan bununla başa çıkamaz. Ama ailemin benim Irak'ta gördüklerimi görmesini istemedim" diye konuştu. Londra'daki bir süpermarkette geçici olarak çalıştı ama şimdi yine işsiz. Bu nedenle Samer, burada işler yolunda gitmezse Ukrayna'ya geri dönmek zorunda kalacaklarını ifade etti.
Birçok doktor dönmeyi düşünüyor
Ukrayna'daki pek çok hastane kemik kadroyla çalışırken, çatışmalardan kaçan bazı doktorlar geri dönmeyi düşünüyor. Ancak ailesi olanlar için bu soru, sevdiklerini tekrar tehlikeye atma korkusuyla karmaşık bir hal alıyor. Al-Sheikh, "Yalnız olsaydım Ukrayna'dan ayrılmazdım. Ama eşim benden kızımızı düşünmemi istedi" dedi.
Mülteci savunucuları, dil engelleri ve yeniden sertifika almanın zahmetli süreci nedeniyle Ukrayna'yı terk eden birçok doktorun tıp alanında çalışmaktan tamamen vazgeçtiğini söylüyor. Bunun yerine, yüksek vasıflı tıp uzmanları genellikle sadece geçinmek için düşük vasıflı işleri kabul ediyor.
İtalya'nın Floransa kentindeki Avrupa Üniversitesi Enstitüsü Göç Politikaları Merkezi Direktörü Andrew Geddes, yüksek nitelikli mültecilerin becerilerine uygun iş bulmakta zorlanmalarının alışılmadık bir durum olmadığını söyledi. Geddes, "Anlamlı bir istihdam olanağı olmadan, boşluklara mahkum oluyorsunuz" dedi. Geddes, "Dunun için bir terim bile var" diye ekledi: Beyin israfı.
"Hastanede temizlikçilik teklif ettiler"
Al-Sheikh, Batı Londra'daki dairesinde, geçmiş yaşamının kalıntılarını saklıyor. Hayatını kurtardığı bir hasta tarafından kendisine verilen oymalı bir kalem, mesleğinde geçirdiği binlerce saati anlatan tıbbi kayıtlar. Bir dolaptan cerrahi aletlerle dolu küçük bir kutu çıkardı, ardından her bir aletin ne olduğunu açıkladı. Ama artık onları pek kullanmadığını söyledi ve kutuyu yerine koydu. İş bulma merkezine gittiğini ve onlara üç ana dalı olduğunu söylediğini anlattı: Beni bir iş fuarına davet ettiler, ben de tüm diplomalarımı alıp gittim. Ama kötü bir şaka gibiydi. Bana hastanede temizlikçi olarak iş teklif ettiler.
Birçok Ukraynalı doktor İngiltere'de tıbbi iş bulmakta zorlanırken, ülkede tedavi için uzun bekleme sürelerine katkıda bulunan ciddi personel eksikliği nedeniyle birçok aksaklık yaşanıyor. Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinin başlamasından sonraki aylarda, Avrupa'daki çevrimiçi iş ilanları Ukraynalı mülteciler için binlerce teklifle dolup taştı. Hükümetler iş bulmayı kolaylaştırmak için vize şartlarından feragat etti. Ancak bir yıl sonra, birçok Ukraynalı profesyonel için entegrasyon bekledikleri için süreç daha uzun ve sinir bozucu bir hal aldı.
Her sabah bir ret
Al-Sheikh günlerini özgeçmiş yollayarak geçiriyor. Sabahları güne neredeyse her zaman bir ret e-postasıyla başladığını söylüyor. Geçenlerde bir gün, bir doktor muayenehanesinde resepsiyonist olarak çalışmak için başvurmuş. Ondan önce de bir oteldekathizmetleri işinde başarısız olmuş. Yeniden akreditasyon için doldurması gereken kalın bir başvuruformu, savaşın ortasında elde edilmesi zor olan hasta isimleri ve iletişim bilgileri de dahil olmak üzere tıbbi kariyerine ilişkin ayrıntılı kanıtlar gerektiriyor.
Dr. Svitlana Sadova Meopham, İngiltere'deki bir kütüphanede CV'si üzerinde çalışıyor. (Fotoğraf: Mary Turner/The New York Times)
Elinden gelenin en iyisini yaptığını anlatan Al-Sheikh, bu durumun kendisini depresyon tedavisi görmeye yönelttiğini de sözlerine ekledi. Şimdilik, kendisi de bir kardiyolog olan eşi, çifte ve 8 yaşındaki kızları Dalia'ya destek olmak için kek pişirip satıyor. Devletten aldıkları haftalık 300 pound, yani yaklaşık 370 doların hayatta kalmak için yeterli olmadığını söylüyor ama yine de İngiltere'ye minnettar.
Yüzde 47'si üniversite mezunu
Balkonunda, Kral 3. Charles'ın taç giyme törenini kutlayan bir bayrak dalgalanıyor. Bir destek grubu olan Birleşik Krallık Ukrayna Tıp Derneği'nin başkanı Dr. Roman Cregg, İngiltere'de doktor olarak kariyerine yeniden başlamanın zor olduğunu kabul etti. Birleşmiş Milletler tahminlerine göre, Ukrayna'dan gelen 8 milyon mültecinin yaklaşık yüzde 47'si bir üniversite ya da başka bir yüksek öğrenim diplomasına sahip.
"Ukrayna'da güzel bir hayatım vardı"
BM İnsan Hakları Konseyi'ne göre aralarında sağlık çalışanlarının da bulunduğu Ukraynalı mültecilerin yüzde 90 gibi ezici bir çoğunluğu kadınlardan oluşuyor. Birçoğuna kendileriyle birlikte kaçan çocuklar da eşlik ediyor. Bir kardiyolog ve 16 yaşındaki ikizlerin bekar annesi olan Dr. Svitlana Sadova, yirmi yılını 1986 Çernobil felaketinden etkilenen hastaları tedavi ederek geçirdi. Londra'nın kenar mahallelerindeki bir restoranın mutfağında saati yaklaşık 12 dolara bulaşık yıkamak gibi mesleğinden çok uzak bir noktada. 45 yaşındaki Sadova, "Kendimi nasıl böyle umutsuz bir durumda bulabildim? Ukrayna'da güzel bir hayatım vardı. Çocuklarımdan sorumlu olmasaydım, muhtemelen çoktan geri dönmüş olurdum" diye konuştu.
"Kimse geri aramıyor"
Çoğu restoran vardiyasının sonunda ellerini hissedemediğini söyledi. Saatlik maaşı, kendisinin, ikizlerinin ve annesinin bir ailenin yanında yaşadığı İngiltere'nin güneydoğusundaki köye taksi çağırmak bir yana, ailesine yiyecek alabilmek için bile zor yetiyordu. Bunun yerine, uygun bir toplu taşıma aracı olmadığından, sık sık karanlıkta 3 km yürüyordu. Sonunda bu işi de bıraktı ve yine işsiz. Bir yıldan uzun bir süredir özgeçmişlerini dağıtmak için hastanelere defalarca gitmiş ama kimsenin onu geri aramadığını anlattı. Sadova, "Bazı insanlar bana güçlü olduğumu söylüyor. Ama ben güçlü olmaktan yoruldum" dedi.
© 2023 The New York Times Company
