Adam Rasgon, Iyad Abuheweila / New York Times
İsrail ordusu, cuma günü Gazze kentinin doğusundaki bazı bölgeler için yeni tahliye emirleri yayımladı. Askeri harekâtın sürdüğü bölgelerde yaşayan siviller, bölgede kalmaya devam edip etmeme konusunda kararsız.
Tahliye emri verilen mahalleler, geçen hafta da boşaltılması istenen alanları kapsıyor. Bu da bazı sivillerin önceki uyarılara rağmen evlerini terk etmediğini gösteriyor.
Mart ayında İsrail ile Hamas arasındaki iki aylık ateşkesin sona ermesinden bu yana, İsrail Gazze'nin yaklaşık yarısını kapsayan birçok tahliye emri yayımladı. Özellikle kuzey Gazze’de daha önce defalarca yerinden edilen ve ateşkes sırasında evlerine dönen siviller, yeniden tahliye edilip edilmemesi gerektiğini tartışıyor.
Birleşmiş Milletler’e göre son haftalarda 390 binden fazla kişi yerinden edildi. Ancak hâlâ tahliye bölgelerinde kaç kişinin kaldığı net değil.
Kuzey Gazze’nin Beyt Lahya kentinde yaşayan 26 yaşındaki Ahmed el-Masri, tahliye emrine rağmen evini terk etmeyenlerden. El-Masri “Gitmek istemiyoruz. Gidecek yer yok, çok yorucu” dedi.
Gazze’nin bazı bölgelerinde tahliye emrinin ardından kara harekâtı başlatıldı. Diğer yerlerde ise sadece tahliye çağrısı yapıldı. Bazı siviller, İsrail tanklarının mahallelerine girmesi halinde ayrılabileceklerini söylüyor.
Cuma günü tahliye emri verilen mahallelerden birinde yaşayan 30 yaşındaki Ahmed el-Ecla ise İsrail saldırılarının ardından eşi ve üç çocuğuyla batı Gazze’ye kaçtıklarını belirterek, “Kendimizi çaresiz hissediyoruz. Sığınacak yer bulmak çok zor” dedi.
18 Mart’tan bu yana İsrail, hava saldırılarını artırdı ve bazı bölgeleri kontrol altına aldı. Yetkililer, bu operasyonların Hamas’ı rehine takasına zorlamak amacıyla yapıldığını söylüyor.
Ancak bu süreçte Arap arabulucular ve ABD, yeni bir ateşkes sağlamak ve rehine-mahkum takası konusunda İsrail ile Hamas arasındaki anlaşmazlıkları giderme çabalarında ilerleme sağlayamadı.
ABD Başkanı Donald Trump, perşembe günü kabine toplantısında bir anlaşmanın yakın olduğunu söyleyerek “Onları geri getirmeye yaklaşıyoruz" dedi. Ancak detay vermedi. Hamas ve İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ofisi ise yorum yapmadı.
İsrail ordusu, son operasyonlarda silah altyapısını yok ettiğini ve militanları öldürdüğünü iddia ediyor. Perşembe günü yapılan açıklamada, önceki gün Şucaiyye mahallesinde 7 Ekim 2023 saldırısına katılan bir Hamas komutanının öldürüldüğü belirtildi. Hamas ise bu iddiaya yanıt vermedi.
Hamas'a bağlı İçişleri Bakanlığı bünyesindeki Sivil Savunma Birimi, çarşamba günü Şucaiyye’de düzenlenen saldırılarda 23 kişinin öldüğünü açıkladı. Ölenler arasında siviller ve militanlar ayrımı yapılmadı. İsrail ise Hamas’ın sivil alanlarda konuşlandığını savunuyor. Ancak uluslararası hukuk uzmanları, buna rağmen sivillerin korunması gerektiğini vurguluyor.
Cuma günü tahliye emrini Arapça olarak duyuran İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, “İsrail Savunma Kuvvetleri bölgede terör altyapısını yok etmek amacıyla güçlü şekilde hareket ediyor” dedi.
Gazze'nin yarısına tahliye emri
New York Times’ın analizine göre, İsrail’in bugüne kadar yayımladığı tahliye emirleri Gazze’nin yaklaşık yarısını kapsıyor. Uydu görüntüleri, İsrail’in Gazze’nin en güneyindeki Refah kentine iki yönden yaklaşarak kenti kontrol altına almaya çalıştığını gösteriyor.
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre, ateşkesin sona ermesinden bu yana 1.500’den fazla kişi öldü. Savaşın başından bu yana ölü sayısı 50 bini aştı. Bakanlık, ölümler arasında sivil ve militan ayrımı yapmıyor. Hastane doktorları, son haftalarda yaralanan ve ölenler arasında çok sayıda çocuğun olduğunu belirtiyor.
Birleşmiş Milletler, İsrail’in Gazze’deki saldırılarının Filistinlilerin bölgede yaşama koşullarını ciddi biçimde tehdit ettiğini açıkladı. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri sözcüsü Ravina Shamdasani, cuma günü yaptığı açıklamada, “Ölüm, yıkım, yerinden edilme, temel ihtiyaçlara erişimin engellenmesi ve Gazze’yi tamamen terk etme çağrıları, Filistinlilerin burada bir halk olarak varlığını sürdürmesine dair ciddi endişeler yaratıyor” dedi.
© 2025 The New York Times Company
