Brooks Barnes / The New York Times
Hollywood'un film fabrikaları ne tür filmlerin gişede patlama yapacağına dair geçmişten edindikleri tecrübelere güvenir ancak izleyiciler 2023'te bu sözde kuralların çoğunu tersyüz etti. Süper kahramanlar uzun zamandır koltukları doldurmanın en güvenilir yolu olarak görülüyordu, artık öyle değiller. Captain Marvel, Flash, Ant-Man, Shazam ve Blue Beetle gibi karakterler sinemaseverleri heyecanlandırmayı başaramadı. Geçen hafta sonu gösterime giren Aquaman and the Lost Kingdom, 200 milyon dolarlık bütçesine ve on milyonlarca dolarlık pazarlama stratejisine rağmen ABD ve Kanada'da 28 milyon dolarlık bilet satışıyla korkunç bir sonuç elde etti. ABD dışında da ancak 80 milyon dolarlık bilet satabildi.
Yaygın inançları çürüttüler
Dünya çapında 1.44 milyar dolarlık bilet satışıyla gişede yılın en büyük filmi olan Barbie ise çoğu stüdyonun uzun zamandır izleyicilerin rağbet göstermeyeceğine inandığı bileşenlerden oluşuyordu: Kadın bir yönetmen, fazlasıyla kadınsı bir oyuncak ve pembelere boyanmış bir evren.
The Super Mario Bros. Movie 1.36 milyar dolar hasılatla Hollywood'u şaşkına çevirerek ikinci sırada yer aldı. Bir fizikçiyi konu alan 3 saatlik dönem draması Oppenheimer 952 milyon dolarlık bilet satarak yılı ilk üçte tamamlarken, bu çağda yetişkinlere yönelik filmlerin sinemalarda yerinin olmadığı yönündeki yaygın inancı çürüttü.
Gişe rakamları üzerinden analizler yapan film danışmanı David A. Gross sektörde bir değişim yaşanıyor ve izleyiciler artık farklı bir ruh halinde. Gross "Ülkemiz ve dünya aynı yerde değil. Yedi yıldır bölücü siyaset, ciddi bir pandemi, iki ciddi savaş, iklim değişikliği ve enflasyon sorunu yaşadık. Bu ortamda sinemaseverler şova boğulmak istemiyor. Evreni kurtarmakla daha az ilgileniyorlar" diyor.
Yılın gişe sürprizleri
Yılın en büyük gişe sürprizleri ise belirli bir kitleyi hedef alan yapımlardan geldi. 15 milyon dolara mal olan ve Hollywood'un görmezden geldiği aşırı sağcı kitleye hitap eden suç draması Sound of Freedom, yine 15 milyon dolara mal olan Taylor Swift'in The Eras Tour'u ile aynı seviyede, 248 milyon dolarlık bilet sattı. Bu arada Sound of Freedom'ıun Utah'ta faaliyet gösteren bağımsız bir stüdyo olan Angel Studios tarafından askıda bilet türünden bir kampanyayla desteklendiğini ve maddi imkanı kısıtlı olanların da bilet edinmesinin sağlandığını hatırlatalım.
Gişe verilerini derleyen Comscore son raporunda ABD'de bilet satışlarının 2022'ye göre yüzde 20'lik artışla 9 milyar dolara ulaşacağını öngördü. Pandemiden önce yılda yaklaşık 11 milyar dolarlık bilet satılıyordu. Dünya çapında bilet satışlarının ise yüzde 27'lik artışla 33 milyar doları aşması bekleniyor. Pandemi öncesi bu rakam 40 milyar doların üzerindeydi.
Rakamlardaki iyileşmeye rağmen yeni yıldan beklentiler farklı. Hollywood'un pandemiden çıkışının 2024'te durması bekleniyor. Gişe araştırma şirketi Gower Street Analytics'in tahminlerine göre, bilet satışları gelecek yıl yüzde 5 ila 11 oranında düşecek. Bunda Hollywood'daki grevler nedeniyle vizyona daha az sayıda filmin girmesi de etkili olacak. Milyar dolarlık sektörde taşlar yerinden oynarken, elbette Hollywood'daki stüdyolar kendilerine yeni yollar arayacak. Gelecek sezonlar için büyük kararlar verirken de bu yılın gişe verilerini masaya yatıracaklar. Biz de bunu yaptık, işte 2023'ten çıkardığımız 5 ders:
1- Sinemaseverler rahatlık ister
İnsanlar stres altında olduklarında, nostaljik ve izleyiciye geçmişi hatırlatırken aynı zamanda taze hissettirmeyi başaran filmler başarılı olur. Barbie, The Super Mario Bros. Movie, The Little Mermaid, Wonka ve Teenage Mutant Ninja Turtles: Mutant Mayhem insanlara çocukluklarını yeniden yaşama imkanı sağladı. Insidious: The Red Door, serinin orijinal yıldızlarını beyazperdeye geri getirerek büyük bir başarıya imza attı.
Indiana Jones and the Dial of Destiny nostaljiden yararlanarak gişe rekortmeni olabilirdi. Bunun yerine 81 yaşındaki Harrison Ford film boyunca oflayıp puflayarak, Indy hayranlarına kendilerinin de yaşlandığını hatırlattı. Film Disney'e 295 milyon dolara mal oldu ve 384 milyon dolar hasılat elde etti.
2- Sanat filmlerinin nabzı hala atıyor
Mütevazı bütçeli ve orta yaşlı seyircileri hedefleyen dramalar, yoğun bakımda geçirdikleri iki yılın ardından yaşam belirtileri gösteriyor. Analistler streaming çağının prestijli film izleme işini sonsuza dek evlerin için kaydırdığını söylüyor. Ancak 2023'te Korece diyaloglar içeren hüzünlü bir drama olan Past Lives ve Hayao Miyazaki'nin animasyonu The Boy and the Heron gibi yapımlar bir nebze de olsa başarı yakaladı. Asteroid City 54 milyon dolar hasılat elde etti. Romantik bir bilim-kurgu olan Poor Things ve ırksal klişeleri konu alan sahte bir anı kitabı hazırlayan yazarı hicveden American Fiction gibi Oscar odaklı filmlerin ilk gişe sonuçları da umut vericiydi.
3- Daha 'büyük' daha 'iyi' değildir
Hollywood son 10 yıldır, her bir filmi öncekinden daha da şişirerek ve genellikle saçma sapan bir hale getirerek izleyicilerin devam filmlerine ilgi göstermesini sağladı: Daha büyü, daha hızlı, daha fazla! Analistlere göre bu stratejiyi gözden geçirmenin vakti gelmiş olabilir. Özellikle Çinli sinemaseverler gişe rekortmeni Amerikan filmlerinden sıkılmışken, bu strateji oldukça pahalıya patlıyor. Fast and Furius serisinin 10'uncu filmi olan Fast X 340 milyon dolara mal oldu ve 140 milyon doları Çin'de olmak üzere küresel çapta 705 milyon dolar hasılat elde etti. Karşılaştırmak gerekirse, 2015'teki Furious 7 190 milyon dolara mal olmuş ve 391 milyon doları Çin'de olmak üzere 1.5 milyar dolarlık hasılat elde etmişti.
Tom Cruise'un yedinci Mission Impossible'ı 290 milyon dolara mal oldu, temmuzda gösterime giren film 49 milyon doları Çin'de, toplam 568 milyon dolarlık hasılat yaptı. Serinin altıncısı 2018'de 178 milyon dolarlık maliyetine karşılık 792 milyon dolar kazandırmıştı.
4- Bazı izleyici kalıpları değişmedi
Korku filmleri belli bir standardı tutturmaya devam etti. Universal'in toplamda 32 milyon dolara mal ettiği iki film, Five Nights at Freddy's ve M3gan 469 milyon dolarlık hasılatla göz doldurdu. Warner Bros'un yaklaşık 38 milyon dolara çıkarttığı The Nun II de 268 milyon dolarlık hasılatıyla dikkat çekti. Süper kahramanlar azalmış olabilirler ama bitmiş değiller. Marvel'ın eğlenceli Guardians of the Galaxy serisinin üçüncüsü 250 milyon dolarlık bütçesine karşılık 846 milyon dolarlık hasılat yarattı. Sony'nin anime etkisindeki cesur filmi Spider-Man: Across the Spider-Verse 150 milyon dolarlık maliyetini, 691 milyon dolarlık hasılatla kat kat çıkardı.
5- Yıldızlar önemlidir
Hollywod'daki geleneksel inanışlardan biri de büyük yıldızların aslında geçmişin bir parçası olduğu yönünde. "İnsanlar Barbie'yi görmek için para ödüyor, Margo Robbie için değil" cümlesi de bugünlerde kulaklara takılan cümlelerden... Ancak Mattel ve çeşitli stüdyolar, en az 20 yıl boyunca bir oyuncağı bir film yıldızına dönüştürmeye çabaladılar. Bunun gerçekleşebilmesi için ise Robbie'nin ve Ken rolündeki Ryan Gosling'in filmde rol alması gerekti.
2023'te yıldız gücünden destek alan filmler arasında Timothée Chalamet'li Wonka ve Michael B. Jordan'ın başrolünü üstlendiği Creed III de yer aldı. "Yıldızların film üzerinde bir ağırlığı yok mu?" sorusunu bir de Gran Turismo, Haunted Mansion, Dumb Money ve Strays'in yapımcılarına yöneltmeyi deneyin. Hepsi de gişede hayal kırıklığına uğradı...
© 2023 The New York Times Company
