Adam Rasgon, Vivian Yee, Gaya Gupta ve David Segal / The New York Times
İsrail ile en yakın müttefiki ABD arasında Gazze Şeridi'ndeki savaş nedeniyle yaşanan anlaşmazlık pazar günü İsrail Başbakanının üst düzey bir ABD yetkilisini ülkesine muz cumhuriyeti gibi davranmakla suçlamasıyla daha da derinleşti. Ateşkes müzakereleri için giderek artan bir baskıyla karşı karşıya olan Başbakan Binyamin Netanyahu, savaş sona erdiğinde İsrail'de seçimlerin yapılması çağrısında bulunan Senatör Chuck Schumer'e sert tepki gösterdi.
"Hükümeti devirmeye çalışıyor"
CNN'de yayınlanan State of the Union programına verdiği mülakatta Netanyahu, çoğunluk lideri Schumer'in hükümetini devirmeye çalıştığını öne sürdü ve seçim çağrısının tamamen uygunsuz olduğunu söyledi. Netanyahu, "Bu İsrail'in, İsrail halkının kendi başına yapacağı bir şeydir. Biz bir muz cumhuriyeti değiliz" dedi.
Perşembe günü, ABD'de seçilmiş en üst düzey Yahudi yetkili olan Schumer, Senato kürsüsünde sert bir konuşma yaparak Netanyahu'yu siyasi hayatta kalmasının İsrail'in çıkarlarının önüne geçmesine izin vermekle ve Gazze'deki sivil katliamına göz yummakla suçladı. Konuşma, İsrail ile ABD arasında savaş konusunda giderek açılan uçurumun ve Washington'da Netanyahu'nun politikalarına karşı artan hayal kırıklığının bir göstergesiydi. ABD Başkanı Joe Biden Schumer'in konuşmasını övdü ancak yeni bir seçim çağrısını desteklemekten kaçındı.
En tartışmalı konulardan biri de Gazze'ye nasıl gıda ve yardım ulaştırılacağı. İnsani krizin giderek kötüleşmesi üzerine ABD bu ay Gazze'ye havadan gıda ve su yardımı yapmaya başladı. Cuma günü, yaklaşık yirmi yıldır ilk kez deniz yoluyla yapılan bir yardım sevkiyatı Gazze'nin kuzey kıyılarına ulaştı. Temel ihtiyaç maddelerinden oluşan bir başka sevkiyatın da yakında Kıbrıs'tan Gazze'ye doğru yola çıkması bekleniyor. Amerika Birleşik Devletleri önümüzdeki birkaç hafta içinde Gazze kıyılarında, Beyaz Saray'ın Gazze'ye her gün 2 milyon öğün yemek ulaştırılmasına yardımcı olabileceğini söylediği bir liman inşa etmeyi planlıyor.
Kıtlığı önlemenin en kesin yolu ateşkes
Tüm bu çabalar, Birleşmiş Milletler'in şiddetli açlık ve yetersiz beslenmenin endişe verici derecede yaygın olduğunu söylediği Gazze'ye daha fazla yardım ulaştırmak için tasarlandı. Ancak bu girişimler ne kadar memnuniyet verici olursa olsun, uzmanlar ve insani yardım grupları kıtlığı önlemenin en iyi yolunun 7 Ekim'de İsrail'e saldırarak savaşı başlatan Hamas ile İsrailliler arasında ateşkes sağlanması olduğunu söylüyor.
Finlandiya'daki Hanken Ekonomi Okulu'nda insani yardım lojistiği ve tedarik zincirleri konusunda uzman olan Sarah Schiffling, "Aktif bir savaş devam ettiği sürece yardımları ihtiyaç duyulan seviyeye çıkaramayız ve hem yardımı ulaştıran hem de alan insanlar için güvende tutamayız" dedi. Ateşkes görüşmelerinin önümüzdeki günlerde hız kazanması bekleniyor. Pazar günü, yardım taşıyan ikinci bir gemi Gazze'ye doğru yola çıkmaya hazırlanırken, geminin arkasındaki gıda yardım kuruluşunun kurucusu José Andrés ateşkes çağrısında bulundu ve İsrail'in kuşatma altındaki bölgede açlığı önlemek için daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi. Andrés, grubunun operasyonlarını "Gazze kıyılarına her gün büyük miktarlarda gıda" getirecek şekilde büyütmeyi umduğunu belirtti.
Andrés'in yardım kuruluşu World Central Kitchen tarafından gönderilen gemiler son günlerde tüm dünyanın dikkatini çekmiş olsa da, deniz yoluyla yapılan teslimatlar şimdiye kadar Birleşmiş Milletler'in kıtlığı önlemek için gerekli olduğunu söylediği yardımın sadece küçük bir kısmını sağladı. Kuşkusuz karadan sevkiyata ihtiyaç olduğunu, ancak grubunun mümkün olanı yaptığını anlattı.
Cuma günü bir mavnayı Gazze açıklarındaki derme çatma bir iskeleye çeken Open Arms adlı ilk gemi, bölgeye yaklaşık 10 kamyon dolusu gıdaya eşdeğer gıda getirdi. Bu oran bile yardım gruplarının ihtiyaç olduğunu söylediği günde 500 kamyondan çok daha az. Yardım grupları İsrail'den Gazze'ye daha fazla kara geçişi yoluyla daha fazla kamyon girmesine izin vermesini talep ederek, Gazze'nin nüfusunun hava indirme ya da gemiler gibi daha dikkat çekici yöntemlerle değil ancak kamyon akışıyla ayakta tutulabileceğini söylüyor. World Central Kitchen, Gazze'ye karadan bin 400'den fazla yardım kamyonu gönderdiğini ve sıcak yemek servisi için Gazze'de 60'tan fazla toplum mutfağı açtığını söyledi.
Her gün sadece 150 kamyon geçebiliyor
Ancak BM verilerine göre İsrail'in Gazze'ye neyin girebileceğine dair sıkı kısıtlamaları uygulamak için yaptığı uzun denetimler de dahil olmak üzere bir dizi faktör nedeniyle her gün sadece 150 kamyon açık olan iki kara geçişinden Gazze'ye giriyor. Bu giriş noktalarındaki kısıtlamalar, Kıbrıs-Gazze deniz rotasının oluşturulmasına yardımcı olan Avrupa Birliği ve gemilerle daha fazla teslimat yapılabilmesi için Gazze kıyılarında geçici bir yüzer iskele inşa etme çabalarına öncülük eden ABD gibi bağışçılar arasında yaratıcı çözümler için bir mücadele başlattı.
"Tam zafere kadar savaşmaya devam edeceğiz"
Amerika Birleşik Devletleri de havadan yardım atıyor. Pazar günü ABD ordusu sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada Gazze'nin kuzeyine yaklaşık 29 bin öğün yemek ve 34 bin 500 şişe su bıraktığını duyurdu. Savaşın başlarında İsrail'in Gazze'ye saldırarak bölgeyi güneyden koparmasından bu yana kuzeye çok az yardım ulaştı. Netanyahu pazar günü hükümetine yaptığı açıklamada İsrail'in Gazze'de tam zafere kadar savaşmaya devam edeceğini vurguladı ve ordunun 1 milyondan fazla Filistinlinin kalabalık barınaklarda, çadır kamplarında ve arkadaş ve akrabalarının evlerinde toplandığı Refah'ı işgal edeceği sözünü verdi. Netanyahu, "Refah'ta operasyon yapacağız. Hamas'ın geri kalan katil tugaylarını ortadan kaldırmanın ve rehinelerimizi serbest bırakmak için gerekli askeri baskıyı uygulamanın tek yolu bu" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
