Peter Eavis / New York Times
Düşük su seviyesi yetkilileri Panama Kanalı'ndan geçmesine izin verilen gemi sayısını azaltmaya zorlayarak küresel tedarik zincirlerini sekteye uğrattı ve nakliye maliyetlerini artırdı. Ancak dikkat çekici bir şekilde gemi trafiğindeki bu büyük düşüş en azından şu ana kadar gelirinin çoğunu Panama hükümetine aktaran kanal için mali bir sıkıntıya yol açmadı. Bunun nedeni kanal yönetiminin su krizi başlamadan önce geçiş ücretlerinde yüklü artışlar yapmış olması. Buna ek olarak, denizcilik şirketleri azalan geçiş sayılarından birini elde etmek için özel açık artırmalarda büyük meblağlar ödemeye razı oldular.
Sevkliyat düşse de geliri arttı
Eylül ayına kadar olan 12 aylık dönemde, kanaldaki sevklerin %1,5 düşmesine rağmen kanalın geliri %15 artarak yaklaşık 5 milyar dolara ulaştı. Panama Kanal İdaresi açık artırmalardan ne kadar para kazandığını açıklamadı. Geçen hafta Stamford, Connecticut'ta düzenlenen bir denizcilik konferansında kanalın yönetici yardımcısı Ilya Espino de Marotta, geçen yıl geçiş başına 4 milyon dolara kadar ulaşan açık artırma ücretlerinin "biraz yardımcı olduğunu" söyledi.
Kullanım maliyetleri 2 katına çıkabilir
Ancak şimdi bile, küresel nakliye için daha sakin bir sezonda, açık artırma ücretleri kanalı kullanma maliyetini iki katına çıkarabilir. Şirketin CEO'su Oystein Kalleklev, bu ay sıvılaştırılmış petrol gazı sevk eden Avance Gas'ın 401.000 dolar açık artırma ücreti ve 400.000 dolar da normal geçiş ücreti ödediğini söyledi. Açık artırma ücretleri nihai olarak malları sevk edilen şirket tarafından karşılanıyor.
Alternatifi yok
Kanalın ciddi bir su sıkıntısı karşısındaki mali istikrarı, iklim değişikliği ticareti sekteye uğratırken küresel tedarik zincirlerinin önemli halkalarını yöneten insanların nasıl uyum sağladığını gösteriyor. Ayrıca, 1914 yılında açılan ve deniz ticaretinin tahmini %5'ini gerçekleştiren bir mühendislik harikası olan kanalın Latin Amerika'da uygulanabilir bir alternatifinin olmaması da yardımcı oluyor.
Maliyetler ve gecikmeler artarsa işler değişebilir
Ancak gecikmeler devam eder ve maliyet artmaya devam ederse, nakliye şirketleri kanaldan kaçınmanın yollarını bulabilir. Geçen yıl kanalın tıkanması üzerine Asya'dan Amerika Birleşik Devletleri'nin doğu kıyısına gitmek isteyen gemiler çok daha uzun bir yolculuk olan ve çok daha fazla yakıt tüketen Süveyş Kanalı'ndan geçmeye başladı. Kızıldeniz'deki Husi saldırıları nakliye şirketlerini Süveyş Kanalı'ndan kaçınmaya ve Afrika'yı dolaşmaya zorladıktan sonra bile pek çok gemi Asya'dan batı rotasını kullanmaya devam ediyor. Kalleklev, gemilerinin yüklerini teslim ettikten ve boşaldıktan sonra artık genellikle Ümit Burnu üzerinden ABD'ye döndüklerini söyledi.
Kanaldaki su seviyesi azaldı,
Panama dünyanın en yağışlı ülkelerinden biri olmasına rağmen, geçen yıl yağış miktarında yaşanan keskin düşüş kanalın Atlantik ve Pasifik okyanusları arasındaki 65 kilometrelik geçide gemileri indirip kaldıran mekanizmalar için ihtiyaç duyduğu sudan mahrum kalmasına neden oldu. İklim uzmanları bu tür su kıtlıklarının daha yaygın hale gelebileceğini söylüyor.
El Nino olarak bilinen hava modeli Panama'da başlangıçta daha sıcak ve kurak koşullara neden olurken, bilim insanları iklim değişikliğinin kurak dönemleri uzatabileceğini söylüyor. Kanal yönetimine göre, geçen yıl Panama Kanalı'nın su havzasında 1,85 metre (6 feet) yağış oldu ve bu da tarihsel yıllık ortalama olan 2,6 metrenin oldukça altında kaldı. Yetkililer 1950'den bu yana en kurak ikinci, üçüncü, altıncı ve yedinci yıllar da dahil olmak üzere son 10 yılın altısında havzadaki yağış miktarının ortalamanın altında olduğunu da sözlerine ekledi. Suyu muhafaza etmek için yetkililer, normalde günde 36 ila 38 damar olan geçişleri aralık ayına kadar kademeli olarak 22'ye düşürdü. Ancak beklenenden daha yüksek yağışlar ve kanalın su önlemleri, o zamandan beri geçişleri günde 27'ye çıkarmasını sağladı.
Mali durumu yine de iyi
Analistler, geçiş sayısı hala normalin altında olmasına rağmen, kanalın mali durumunun iyi olduğunu söyledi. S&P Global Ratings analistlerinden Verónica Améndola, kanalın önümüzdeki eylül ayına kadar olan 12 aylık gelirinin, esas olarak geçiş ücreti artışları nedeniyle, bir önceki yılla aşağı yukarı aynı olmasını bekliyor. S&P Global, kanaldan nakliye maliyetinin ton başına 6 dolardan 10 dolara yükseleceğini tahmin ediyor. Bu da Panama hükümeti için iyi bir haber. Zira ekonomisi büyük ölçüde kanaldan gelen ödemelere dayanıyor ve uluslararası tahvil piyasasındaki yatırımcıların açığı konusunda şüphecilikle karşı karşıya kalıyorlar. Kanal idaresi bu yıl hükümete 2.47 milyar dolar ödeme yapmayı beklerken, bu rakam geçen yıl ödediği 2.54 milyar dolarlık rekor ödemeye kıyasla mütevazı bir düşüşe işaret ediyor.
"Kanalın çok fazla fiyatlandırma gücü var"
Panama'nın hükümet maliyesini analiz eden Fitch Ratings'in Amerika kıtası eş başkanı Todd Martinez, kanal geçiş ücretleri ve temettülerin 2023 yılında hükümet gelirlerinin %24'ünü oluşturduğunu söyledi. Martinez, "İyi haber şu ki, kuraklığın Panama'nın kamu maliyesi üzerinde yakın vadede korkunç bir etkisi yok, çünkü kanalın çok fazla fiyatlandırma gücü var. Ancak daha büyük sorun, hükümetin artık diğer tüm mali sorunlarını çözmek için kanala güvenmeye devam edemeyecek olması" dedi.
İlave su için yeni rezervuar planlanıyor
Yağışların kalıcı olarak azalması ihtimaliyle karşı karşıya kalan kanal idaresi, günde 12 ila 15 geçişi daha idare edebilecek kadar ilave su sağlayacak yeni ve büyük bir rezervuar oluşturmayı planlıyor. Yetkililerin tamamlanması dört ila altı yıl süreceğini tahmin ettiği proje için milletvekillerinin onayı gerekiyor. Panama'da mayıs ayında seçimler var, ancak yönetici yardımcısı Marotta geçen hafta tüm başkan adaylarının kuruma rezervuarı desteklediklerini söyledi. S&P Global Ratings analisti Sebastian Briozzo, "Panama'da kanal olmadan yaşamın çok zor olacağına dair büyük bir anlayış var" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
