Patrick Kingsley, Johnatan Reiss, Ronen Bergman / New York Times
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yıllardır yolsuzluk suçlamalarıyla yargılanıyor; bu süreçte Gazze Şeridi, Lübnan ve Suriye’deki çatışmaları da yönetmeye devam ediyor. Şimdi ise, İsrail’in emniyet yetkilileriyle yeni bir kriz içinde. Hakkındaki yeni bir polis soruşturması, muhalefetin istifa çağrılarını yeniden gündeme taşıdı.
“Katargate” olarak adlandırılan bu dava, Netanyahu’nun medya danışmanlarının Katar adına çalışan bir temsilciden ödeme aldığı ve Katar çıkarlarını İsrail medyasında teşvik ettiği iddiasına dayanıyor. Bu iddia, Hamas liderlerini yıllardır barındıran Katar ile ilgili çıkar çatışması algısı yarattığı için birçok İsraillinin tepkisini çekti.
Netanyahu’nun İsrail iç güvenlik servisi Şin Bet’in başkanını görevden alma girişimi, tepkileri daha da artırdı. Soruşturmaları başlatan kurumun Şin Bet olduğu biliniyor.
Netanyahu, davayı kendisini iktidardan indirmeye yönelik bir “siyasi cadı avı” olarak niteleyerek reddetti. Katar hükümeti ise yaptığı açıklamada suçlamaların asılsız olduğunu bildirdi.
İddialar ne?
Mahkeme kayıtlarına göre, polis, Netanyahu’nun iki danışmanı Jonatan Urich ve Eli Feldstein’in İsrail medyasında Katar hakkında olumlu bir imaj yaratmaya çalışıp çalışmadığını araştırıyor. Bu iki kişinin, kayıtlarda adı geçmeyen üçüncü bir kişiyle birlikte hareket ettiği belirtiliyor.
2023 sonlarından bu yana, hem Mısır hem de Katar, Hamas ile İsrail arasında arabuluculuk yapıyor. Ancak bu iki ülke her zaman uyum içinde hareket etmiyor. Mahkeme belgeleri, söz konusu üç kişinin Katar’ın Gazze’de ateşkese yönelik diplomatik çabalarda Mısır’dan daha önemli bir rol oynadığı algısını yaratmaya çalıştıklarını ortaya koyuyor.
Katar hükümeti bu iddiayı reddederek, Mısır’ın “kilit rolünü” övdü ve iki ülkenin “yakın iş birliği içinde” olduğunu belirtti.
Urich ve Feldstein pazartesi günü gözaltına alındı. Bir yargıç, salı günü gözaltı sürelerini üç gün uzattı. Her iki kişinin avukatları da yorum yapmayı reddetti.
Danışmanlar kim?
Urich, daha önce İsrail ordusunda medya görevlisi olarak çalıştı ve Netanyahu’nun en güvendiği stratejistlerden biri haline geldi. Son yıllarda yapılan birçok seçimin iletişim stratejisini şekillendiren isimdi. Netanyahu, otobiyografisinde onu “bir nevi aileden” diye tanımlamıştı.
Urich, hükümetteki görevinin yanı sıra, Netanyahu’ya danışmanlık yapan bir diğer isim olan Srulik Einhorn’a ait Perception adlı halkla ilişkiler firmasında da çalışıyor. Einhorn, Perception firmasının Katar için hiçbir zaman çalışmadığını söyledi.
Feldstein de ordu basın biriminde görev yaptıktan sonra, savaşın başında başbakanlık ile askeri muhabirler arasında irtibat kurmak üzere görevlendirildi. Sonbaharda başka bir soruşturmada, yabancı bir gazeteye gizli bilgi sızdırmakla suçlanarak gözaltına alınmıştı.
Katar’ın rolü ne?
Mahkeme belgelerinde, Katar’ın doğrudan Netanyahu’nun danışmanlarıyla çalıştığına dair bir bilgi yok.
Bunun yerine, danışmanların, Katar’ı çeşitli ülkelerde temsil eden ABD merkezli bir lobi firması olan ThirdCircle tarafından yönlendirildiği belirtiliyor. Belgeler, ThirdCircle’ın Feldstein’e İsrailli bir aracı üzerinden ödeme yaptığını gösteriyor. Urich’in herhangi bir ödeme alıp almadığı ise belirsiz.
ThirdCircle’ın kurucusu ve eski Başkan Bill Clinton’ın danışmanlarından Jay Footlik, yorum yapmayı reddetti.
Katar hükümeti, suçlamaların “sadece arabuluculuk çabalarını baltalamak ve ülkeler arası ilişkileri zedelemek isteyenlerin gündemine hizmet ettiğini” belirtti.
Netanyahu’nun rolü ne?
Başbakan, soruşturmada şüpheli olarak yer almıyor. Ancak pazartesi akşamı polis tarafından bir saatten uzun süre sorgulandı.
Bu görüşme için Netanyahu, başka bir yolsuzluk davasındaki duruşmasından erken ayrılmak zorunda kaldı. Bu davada, iş insanları ve medya yöneticilerine düzenlemelerde kolaylık sağlamak ve olumlu haber yaptırmak karşılığında rüşvet almakla suçlanıyor. Suçlamaları reddediyor.
Şin Bet’in rolü nedir?
İsrail’in iç istihbarat teşkilatı Şin Bet, danışmanlarla ilgili soruşturmalarda aktif rol oynadı.
Netanyahu’nun geçen ay Şin Bet Başkanı Ronen Bar’ı görevden alma girişimi, bu girişimin Bar’a cezalandırma niteliği taşıdığı suçlamalarına yol açtı.
Netanyahu bu iddiayı reddetti. Gerekçe olarak, Bar ile aralarındaki güven sorunu ve Şin Bet’in Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısından önceki saatlerdeki güvenlik açıklarını gösterdi.
Neden bu dava hassasiyet yarattı?
Katar, uzun süredir Hamas’ın üst düzey yöneticilerini barındırıyor. 2018’den bu yana Katar, Gazze’deki sivillere 1 milyar dolardan fazla yardımda bulundu.
ABD yetkilileri bu yardımları sessizce destekledi; İsrail hükümeti de doğrudan bu yardımı talep etti. Buna rağmen, Netanyahu’nun devlet sırlarına vakıf danışmanlarının, İsrail’in düşmanı sayılan bir ülkenin çıkarlarını da temsil edebileceği ihtimali, muhalifleri öfkelendirdi.
Netanyahu’nun Şin Bet ile çatışması da çıkar çatışması algısını pekiştirdi. Genel olarak, bu dava Netanyahu’nun çok sayıda kişisel mücadele yürüttüğü ve ülkeyi etkin biçimde yönetemediği yönündeki eleştirileri artırdı. Ayrıca, yargı sistemini dönüştürme çabasının kişisel nedenlere dayandığına dair endişeleri de derinleştirdi.
© 2025 The New York Times Company
