Amy Schoenfeld Walker ve Elena Shao / The New York Times
Gazze Şeridi'ne yardım akışı mayıs ayında o kadar azaldı ki, insani yardım yetkilileri operasyonlarının durma riskiyle karşı karşıya olduğunu ve yaygın açlık tehdidinin her zamankinden daha ciddi olduğunu söylüyor. Savaşın başlamasından bu yana en çok yardımın ulaştığı Gazze'nin güney geçişlerinden yardım kamyonlarının girişi, İsrail'in güneydeki Refah kentindeki çatışmaları genişletmesinden bu yana neredeyse durma noktasına geldi. Gazze'nin kuzeyindeki yeni giriş noktaları, aylardır açlık tehlikesiyle karşı karşıya olanlara az miktarda kritik yardımın ulaşmasını sağladı. Ancak bu yardımlar Gazze'deki nüfusu desteklemek için yeterli değil ve çoğu, insanların büyük kısmının savaş nedeniyle yeni yerinden edildiği orta ve güney bölgelere ulaşamıyor.
Uluslararası Adalet Divanı'nın cuma günü aldığı bir karar İsrail'in Refah'taki askeri harekâtını durdurmasını emrediyor gibi görünse de mahkemenin en azından bazı yargıçları karara rağmen sınırlı operasyonların devam edebileceğini söyledi. Kararda Gazze'de kıtlık ve açlığın yayıldığına açıkça dikkat çekildi ve acilen ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insani yardımın ilgili herkes tarafından engelsiz bir şekilde sağlanması gerektiği vurgulandı.
Açlık felaket boyutlarına ulaştı
Geçen ay İsrail güçleri tarafından düzenlenen bir saldırıda yedi World Central Kitchen çalışanının öldürülmesinin ardından İsrail Gazze'ye girmesine izin verdiği yardımı arttırma sözü verdi. İsrail'in yardımlar üzerindeki sıkı kontrolleri ve yardımların yerleşim bölgesi içinde dağıtımının zorluğu zaten felaket boyutlarında bir açlık yarattı. Başkan Joe Biden'ın baskısıyla İsrailli yetkililer Aşdod limanı üzerinden ek yardım getirmeye başladı ve İsrail'in 7 Ekim'deki Hamas saldırılarının ardından kapattığı kuzeydeki Erez sınır kapısını açtı. İsrail'le koordinasyon halinde ABD ordusu, güneydeki kilit kara yollarına ek olarak deniz yoluyla yardım getirmek için geçici bir iskele inşa etti.
Ancak ay başında Hamas'ın Kerem Şalom geçidi yakınlarında dört askerini öldürdüğü roket saldırısının ardından İsrail Gazze'nin güneyindeki askeri operasyonunu genişletti. İsrail bu geçidin yanı sıra yardımların büyük bir kısmının geçtiği Refah sınırını da kapattı. Saldırıdan hemen önce bir gün içinde yaklaşık 300 yardım kamyonu buradan geçiş yapmıştı. Refah'taki Birleşmiş Milletler yardım ofisinin başkanı Georgios Petropoulos, “Bu bizim için savaşın patlak vermesinden bu yana bir rekordu. Bir nevi ‘Tamam, belki de olmamız gereken yere geliyoruz’ diyorduk. Sonra birdenbire her şey yok oldu" dedi.
Biden Sisi'yle görüştü
İsrail Kerem Şalom'u 8 Mayıs'ta yeniden açtı ancak birçok kuruluştan yardım görevlileri bu hayati giriş noktasının işlevsel olarak kapalı kaldığını ve günde ortalama sadece sekiz yardım kamyonunun giriş yaptığını söyledi. Bunun bir nedeni de Mısır'ın kapalı Refah sınır kapısından gelen kamyonların Kerem Şalom'a devam etmesine izin vermemesi.
Biden ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi cuma günü Refah sınır kapısı yeniden açılana kadar Kerem Şalom'a yardım ve yakıt gönderilmesi konusunda anlaştı. İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamaya göre pazar günü Mısır'dan gıda ve diğer yardımları taşıyan 126 kamyon bu sınır kapısına ulaştı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) sözcüsü Sam Rose, Mısır'dan gelen yardımları almak üzere Kerem Şalom'a ulaşan BM dağıtım kamyonlarının güvenlik sorunu nedeniyle sınır kapısını boşaltmak zorunda kaldığını söyledi. Rose'un da aralarında bulunduğu yetkililer yardımın pazar günü itibariyle sınırdan geçemediğini söyledi.
UNRWA'da üst düzey bir yetkili olan Scott Anderson ve Petropoulos, geçiş bölgesinin hala aktif bir askeri bölge olduğunu ve güvenlik ve lojistik zorlukların geçide ulaşan yardımların hemen toplanmasını ve dağıtılmasını engelleyebileceğini söyledi. Gazze sağlık bakanlığına göre İsrail'in pazar gecesi Refah'ta derme çatma bir çadır kampına düzenlediği hava saldırısında en az 45 kişi öldü. İsrail ordusu saldırının bir Hamas yerleşkesini hedef aldığını söyledi.
Gelen yardımları dağıtmak da zor
Kerem Şalom'a yardım yüklemek üzere Gazze'nin içinden gelen boş kamyonlar, Gazze'de satılmak üzere mal taşıyan ticari kamyonların arkasında saatlerce beklemek zorunda kalıyorlar ve yetkililer bu kamyonların sayısının günde 100 ya da 200'den fazla olduğunu söylüyor. İnsani yardım grupları ticari malzemelerin gelişini memnuniyetle karşıladıklarını söyleseler de Gazze'deki insanların çoğu bunları karşılayamıyor ve sevkiyatlar temel ihtiyaç maddelerini içermeyebiliyor. Gazze'deki insanlara yardım ulaştırmak da zor çünkü İsrail'in güney ve kuzeydeki genişletilmiş operasyonları yaklaşık 1 milyon insanı kıyıda ya da daha merkezi bölgelerdeki molozların arasında barınak, yiyecek ve suyun az olduğu bölgelere kaçmak zorunda bıraktı.
Refah operasyonundan önce insanların çoğu yardımların büyük kısmının geldiği bölgelerde barınıyordu. Ancak şimdi, kuzeydeki yeni giriş noktaları sorunlarla dolu. Herkese yetmeyecek kadar az yardım getiriyorlar ve kalabalık gruplardan çok uzaktalar. Yardım dağıtımını koordine eden İsrail askeri kurumu COGAT, Gazze'ye giden yardım miktarını arttırmanın öncelikli olduğunu söyledi. Her gün yüzlerce kamyonu denetlediğini ve sınır kapılarına transferlerini koordine ettiğini bildiren COGAT'ın rakamları, Gazze'ye girmek üzere mal toplayan kamyonların sayısını takip eden ve ticari mal taşıyan kamyonları hariç tutan yardım kuruluşlarının bildirdiklerinden genellikle daha yüksek.
İki tarafta birbirini suçluyor
Her iki rakam grubu da yardımların sivillere ulaşmasını engelleyebilecek dağıtım zorluklarını hesaba katmıyor. İsrail Gazze'ye yeterince yardım girdiğini söylüyor ve yardım gruplarını sivillere daha hızlı dağıtmamakla suçluyor, yardım grupları buna itiraz ediyor ve İsrail güçlerinin dağıtımı son derece zorlaştırdığını ifade ediyor.
Yardım kuruluşları da yakıtın bitmesi halinde kimseye malzeme ulaştıramayacakları ve zaten yetersiz olan güvenli su kaynaklarının da yok olacağı uyarısında bulundu. UNRWA'dan Anderson'a göre günde en az 200 bin litre yakıta ihtiyaç var. Ancak BM verilerine göre Refah sınır kapısının kapatılmasından bu yana her gün ortalama olarak bu miktarın sadece dörtte biri geliyor. Anderson, “Yakıt sınırlaması sık sık seçim yapmamız gerektiği anlamına geliyor: Jeneratörleri hastanede mi, fırında mı yoksa kanalizasyon tesisinde mi çalıştıracağız?” dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
