Vivian Yee/The New York Times
Son zamanlarda ölüm cezalarını ve infazları azaltmaya yönelik sözlerine rağmen Suudi Arabistan Cumartesi günü son yılların en büyük toplu infazını gerçekleştirerek 81 kişiyi idam etti.
Suudi Basın Ajansı tarafından yayınlanan bir açıklamada, Suudi İçişleri Bakanlığı, “81 kişinin çok sayıda sivil ve kolluk kuvvetlerini öldüren birçok iğrenç suçtan” idam edildiğini söyledi. İnfazların ne şekilde gerçekleştirildiği açıklanmadı.
İdam edilenlerin yedisinin Yemenli, birinin Suriyeli geri kalanların ise Suudi olduğu belirtildi.
İnsan hakları grupları, Suudi Arabistan'ın fiili hükümdarı Veliaht Prens Muhammed bin Salman'ın, ülkenin adalet sistemini reforme ettiği ve ölüm cezasının kullanımını sınırladığı yönündeki iddialarına rağmen yapılan infazları kınadı.
Avrupa Suudi İnsan Hakları Örgütü'nün direktörü Ali Adubusi, "Bu infazlar adaletli değil” derken pek çok davada sanıklara yöneltilen suçlamaların “bir damla kan içermediğini” ileri sürdü.
Kaşıkçı cinayeti kalıcı lekeler bıraktı
Suudi Arabistan, daha fazla turist ve yabancı yatırım çekmek son yıllarda imajını temizlemeye çalışıyor. Ancak Yemen'deki savaş, 2018'de Washington Post köşe yazarı Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan İstanbul Konsolosluğu’nda öldürülmesi ve muhaliflere yönelik baskı, ülkenin itibarında kalıcı lekeler bıraktı.
Avrupa Suudi İnsan Hakları Örgütü idam edilen 81 kişi arasında izleyip belgeleyebildiği davalar arasında, Suudi Arabistan'ın kamuoyuna açıkladığı kriterlere göre ölüm cezasını hak eden hiçbir suçlama bulunmadığını söyledi. Örgüt, suçlamalardan bazılarının insan hakları gösterilerine katılımla ilgili olduğunu söyledi.
Suudi hükümeti geçen yıl, uyuşturucuyla ilgili suçlar için ölüm cezasını askıya aldığını ve bu kararın 2020'de infazlarda yüzde 85'lik bir düşüşe yol açtığını söylemişti. Ayrıca, suç işlediği sırada kanunen çocuk sayılan kişilerin infazını durdurma sözü verilmişti.
Veliaht prens, bazı suçların cezasını ölüm cezasından ömür boyu hapse indirmek için Suudi yasalarını değiştirmek için çaba gösterdiğini söyledi, ancak İslam kutsal kitabının talep ettiği yerlerde ölüm cezasının yine de uygulanacağını söyledi.
İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, idam edilenlerin suçları arasında cinayetin de yer aldığı belirtildi. Ayrıca IŞİD ve El Kaide dahil olmak üzere yabancı terörist gruplara bağlılık sözü vermek ve bu tür gruplara katılmak için seyahat etmenin yanı sıra belirsiz bir şekilde ifade edilen “Krallık sakinlerini hedef alma” suçundan mahkum olanların da bulunduğu açıklandı.
Bazı mahkumlar da, hükümet çalışanlarını ve “hayati ekonomik birimleri” hedef almak, silah kaçakçılığı yapmak, kolluk kuvvetlerini öldürmek ve polis araçlarına karşı kullanılması amaçlanan kara mayınları yerleştirmekten suçlu bulundu.
Bakanlık, "Krallık, tüm dünyanın istikrarını tehdit eden terörizm ve aşırılık yanlısı ideolojilere karşı katı ve sarsılmaz bir duruş sergilemeye devam edecek" dedi.
Bakanlık, sanıkların avukat hakkı da dahil olmak üzere Suudi mahkemeleri önünde "Suudi yasaları uyarınca tüm haklarını" kullanabildiklerini söyledi. Ancak Avrupa Suudi İnsan Hakları Örgütü, bazı davalarda sanıkların avukata erişiminin engellendiği, işkence gördüğü ve kimseyle görüştürülmediğini belgelediğini söyledi.
Putin'den iğrenip Salman'ı ödüllendirmek
Suudi Arabistan'daki infazları takip eden savunma grubu olan Reprieve'in Müdür Yardımcısı Soraya Bauwens "Dünya şimdiye kadar Muhammed bin Salman reform vaat ettiğinde kan dökülmesinin kaçınılmaz olduğunu bilmeli" dedi.
Bauwens ayrıca, Batılı ülkelerin Putin'in Ukrayna'yı işgali nedeniyle petrol arzındaki açığı kapatmaya yardımcı olmak için dünyanın en büyük petrol üreticilerinden biri olan Suudi Arabistan'ı aradığını kaydederek, “Veliaht prensin vahşetini ödüllendirerek Putin'in vahşetinden iğrendiğimizi gösteremeyiz” ifadelerini kullandı.
İnsan hakları grupları, Cumartesi günü gerçekleştirilen infazların, krallığın en son iki toplu infazında idam edilenleri geride bıraktığını söyledi. Suudi Arabistan 2016’daki toplu infazda 47, 2019’dakinde ise 37 kişiyi idam etmişti.
©️ 2022 The New York Times Company
