Liam Stack, Aaron Boxerman, Eric Nagourney / New York Times
İsrail ordusu Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki son kalesi olarak nitelendirdiği bölgeye yönelik baskısını artırırken, pazar günü Filistin yerleşim bölgesinin çevresindeki çatışmalar grubun uzun bir süre daha bir güçlü kalabileceği uyarılarına yol açtı.
Dünyanın dikkati büyük ölçüde İsrail'in geçen hafta askeri operasyonlarını artırdığı Refah kentine odaklanmışken her iki taraftan da yapılan açıklamada, Hamas savaşçıları ile İsrail birlikleri arasında hafta sonu boyunca kuzey Gazze'nin bazı bölgelerinde yakın mesafeli kara çatışmalarının devam ettiği söylendi.
Aylardır devam eden tanıdık senaryo
Yedi aydır süren savaş boyunca Gazze'de yaşananlar tanıdık bir senaryo haline geldi: Çatışmaların ardından İsrail bir bölgeyi Hamas'tan temizlediğini ilan ediyor, ancak savaşçılar güçlerini yeniden topladıktan sonra geri dönüyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken pazar günü, İsrail'in Gazze'nin yönetimi için bir şablon belirlememesi nedeniyle zaferlerinin sürdürülebilir olmayacağı, "kaos, anarşi ve nihayetinde Hamas'ın yeniden ortaya çıkacağı" anlamına geldiğinden endişe duyduğunu söyledi.
İsrail ve Hamas'tan çatışma açıklaması
Blinken'in uyarısı, İsrail askerlerinin Gazze Şehri'nin Zeitoun mahallesinde "bir dizi savaşçıyı ortadan kaldırdığını" söylediği sırada geldi. Ordu, sivillerin cumartesi günü tahliye edilmesinin emredildiği yakınlardaki Jabalia'da, savaş uçaklarının iki düzineden fazla hedefi vurmasının ardından askerlerin gece boyunca içeri girdiğini söyledi. Operasyonun "Hamas'ın yeniden toplanma girişimlerine ilişkin istihbarat bilgilerine dayandığı" belirtildi. Hamas yaptığı açıklamada savaşçılarının Jabalia yakınlarında İsrail askerleriyle "şiddetli çatışmalara" girdiğini ve savaşçıların Zeitoun'daki İsrail güçlerine ağır kalibreli havan mermileri attığını söyledi. Her iki iddia da bağımsız olarak doğrulanamadı.
Siviller bölgeden uzaklaşıyor
İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da bulunan Hamas'ın rakibi Filistin Yönetimi'ne bağlı bir kanal olan Palestine TV, Gazze'nin kuzeyinden kaçan çoğu kadın ve çocuk sivilleri gösteren video yayınladı. Bazıları yaya, bazıları ise bisikletli, arabalı ya da eşeklerin çektiği arabalara binmiş haldeydi.
Birleşmiş Milletler'in insan hakları şefi Volker Türk kuzeydeki çatışmalarla ilgili yaptığı açıklamada "Gazze'de hızla kötüleşen koşullardan derin üzüntü duyuyorum" dedi. Savaşın başladığı ekim ayından bu yana 1 milyondan fazla Filistinlinin güvenlik için kaçtığı en güneydeki Refah'ta, İsrail'in tüm gücüyle şehre girmek üzere olmasından korkan Gazzeli siviller bir kez daha hareket halindeydi.
Refah operasyonu baskısı
İsrail, Refah'a geniş çaplı bir saldırı düzenlememesi için en yakın müttefiki ABD de dahil olmak üzere yoğun bir uluslararası baskı altında. İsrailliler 7 Ekim'de İsrail'e yönelik saldırıları düzenleyen savaşçıları ortadan kaldırmaya kararlı olduklarını söylüyor. Ancak ABD'li yetkililere göre aralarında Yahya Sinvar'ın da bulunduğu Hamas'ın Gazze'deki üst düzey liderleri Refah'ta saklanmıyor ve bu istihbarat İsrail'in kente yönelik büyük askeri operasyon gerekçesini zayıflatabilir.
ABD'li yetkililer İsrail istihbarat kurumlarının da ABD'nin değerlendirmesine katıldığını söylüyor. ABD'li yetkililere göre iki ülkenin istihbarat teşkilatları Sinvar'ın büyük olasılıkla kuzeydeki büyük şehir Han Yunus'un altındaki tünel ağından hiç çıkmadığına inanıyor. ABD'li yetkililer hassas istihbarat değerlendirmeleri konusunda isimlerinin gizli kalması koşuluyla konuştular.
Yaklaşık 300 bin kişi Refah'tan kaçtı
İsrail yine de Refah üzerindeki baskısını artırıyor. Gazze'deki Filistinlilere yardım eden ana Birleşmiş Milletler kuruluşu pazar günü erken saatlerde yaptığı açıklamada geçtiğimiz hafta yaklaşık 300.000 kişinin Refah'tan kaçtığını söyledi. Bir başka kuruluş olan Dünya Gıda Programı ise kente yönelik geniş çaplı bir işgalin "felaket" olacağı uyarısında bulundu. Blinken, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile yaptığı telefon görüşmesinde ABD'nin böyle bir operasyona karşı olduğunu yineledi.
Gazze'nin en büyük telekomünikasyon şirketi yaptığı açıklamada İsrail'in askeri operasyonları nedeniyle Gazze'nin güneyindeki bazı bölgelerde internet hizmetinin kesildiğini söyledi. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü de Refah Endonezya Sahra Hastanesi'ndeki son 22 hastayı "güvenliklerini artık garanti edemediği" için başka tesislere sevk etmeye başladığını açıkladı.
Anma Günü
Pazar günü İsrail vatandaşları, bu yıl daha da dokunaklı bir hal alan ulusal yas günü olan Anma Günü'nü kutladı. Saat 20:00'de ülke genelinde dakikalarca süren siren sesleri sokaklarda yayaların durmasına ve trafiğin durmasına neden oldu. On yıllardır süren İsrail-Filistin çatışması sonucunda pek çok kişinin bir yakınının öldüğü ya da yaralandığı küçük bir ülke olan İsrail'de normal bir yılda bile askerler ve terör saldırılarının kurbanları için yapılan anma törenleri kutsaldır.
İsrailli yetkililer, 7 Ekim'de yaklaşık 1.200 kişinin öldürüldüğünü ve 250 kişinin rehin alındığını söylüyor. Ordu, İsrail'in Gazze işgalini başlatmasından bu yana en az 272 askerin öldürüldüğünü söylüyor. Gazzeli yetkililer savaşta 34,000'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve Gazzeli sivillerin çoğunun evlerini terk etmek zorunda kaldığını söylüyor.
©️ 2024 The New York Times Company
