Neil MacFarquhar / New York Times
Büyük Amerikan sosyal medya şirketleri, devlet aktörleri tarafından internette yayılan dezenformasyon ya da diğer kötü niyetli materyalleri tespit etme görevini bazen bitmek bilmeyen bir kedi-fare oyunu olarak tanımlıyor. Medya analistlerine göre geçtiğimiz hafta bu şirketlerden birçoğu RT ve Rus devletine ait medya ağını platformlarından çıkararak bu oyunda önemli bir hamle yaptı. Bu hamle kısa vadede ağın izleyici sayısını keskin bir şekilde azaltacak. Ancak Kremlin'in geçmişte engellendiğinde, mesajını iletmek için hızla yeni yollar geliştirdiğini ve RT'nin dağıtım için başka mecralara geçebileceğini belirttiler.
Sadece iki yıl önce Kanada ve Avrupa Birliği RT'yi tamamen yasakladığında yaşananları ele alalım. Uzmanlar, RT Deutsch ve RT France gibi kanalların farklı ülkelerdeki izlenme oranlarının hemen düştüğünü, ancak birkaç gün içinde RT'yi farklı, ilgisiz isimler altında aynen yansıtan ve engellenmeyen yeni sayfaların internet arama sonuçlarında ortaya çıktığını belirtti. German Marshall Fund'da kıdemli bir araştırmacı olan Bret Schafer yeni yasağa atıfta bulunarak “Bu onların izleyici kitlesini daraltmıyor” dedi. Schafer, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından gelen bir önceki yasağın ardından RT içeriğinin yayılmaya devam etmesini inceleyen bir raporun ortak yazarı. Schafer "Eğer gerçekten sıkı bir RT takipçisiyseniz, ona erişmenin bir yolunu bulursunuz. Bunun asıl zarar verdiği şey, platformları yayma, yeni kitlelere ulaşma ve aktif olarak RT'yi aramayan insanların önüne geçme becerileridir" dedi.
Özgür medya Rusya'dan kaçtı
Son on yılda Kremlin bağımsız yerel medyayı boğmak için harekete geçti ve medyanın büyük bir kısmını ülke dışına sürdü. Ancak aynı zamanda Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Batı'nın küresel bilgi üzerindeki “tekeli” olarak adlandırdığı durumu sona erdirmek için devlet tarafından işletilen uluslararası bir yayın ağı oluşturmak için çalıştı. RT bu ağın temel direği.
Bu yılın başlarında CrowdTangle'da yayınlanan verilere göre RT ve Sputnik gibi diğer ilgili kuruluşların çevrimiçi sayfaları Facebook'ta 88 milyondan fazla takipçiye sahip dünya çapında bir izleyici kitlesi oluşturdu. RT'nin Batı'nın emperyalist bir saldırgan olduğu yönündeki temel mesajı, ABD ve Avrupa'ya yönelik yaygın güvensizlikle örtüşüyordu. Hafta başında, Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın ana şirketi Meta ve YouTube'un sahibi Alphabet, RT'yi ve Rus devlet medyasının bir çatı kuruluşu olan Rossiya Segodnya tarafından kontrol edilen ilgili kuruluşları yasakladı. Yasak, ağların izleyicilerine doğrudan erişiminin birden fazla arterini kopardı.
'Bir gecede yeniden yaratamazsınız'
Uzmanlara göre Rus ağlarının takipçilerinin önemli bir kısmını kaybedeceklerine şüphe yok; örneğin 88 milyon kişinin ilgisini çeken Facebook sayfaları kapatıldı. Atlantik Konseyi Dijital Adli Araştırma Laboratuarı'nda görevli Emerson T. Brooking, “Bu devasa sosyal medya platformlarından birini bir gecede yeniden yaratamazsınız” dedi. Ancak RT ve ilgili ağlar mesajlarını yaymak için pek çok başka seçeneğe sahipler, özellikle de Latin Amerika, Orta Doğu ve Afrika'da son derece popüler oldukları için. Yansıtılmış sayfaların kullanımı sayesinde sadece arama sonuçlarında görünmekle kalmıyor, aynı zamanda içerikleri Reddit ya da WhatsApp gibi yerlerde de alarm zillerinin çalmasına gerek kalmadan paylaşılabiliyor. Buna ek olarak, Telegram ve X de dahil olmak üzere, bunları yasaklamayan başka platformlar da çoğaldı.
Siyasetçilerin söylemleri daha etkili
ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre RT, Afrika'da African Stream adlı bir online yayın organını çok çeşitli platformlarda gizlice yönetiyor. African Stream, Afrika meselelerine odaklanan bağımsız bir medya kuruluşu olduğunu söylüyor ve RT ile herhangi bir bağlantısı olduğunu reddeden bir açıklama yayınladı. Ancak Stanford Üniversitesi İnternet Gözlemevi tarafından yapılan bir analize göre bu ağ sıklıkla Rusya yanlısı ve Batı karşıtı söylemleri öne çıkarıyor. Amerika Birleşik Devletleri söz konusu olduğunda, uzmanlar Infowars gibi bazı çevrimiçi medya kuruluşlarının makalelerini yeniden yayınladığını söylese de, bir yayın ağı olarak RT hiçbir zaman geniş bir izleyici kitlesinin ilgisini çekmedi. Rus propagandasına dair kitap yazan Sarah Ann Oates, büyük ölçüde eski başkan Donald Trump ve destekçilerinin söylemleri nedeniyle "Amerikan demokrasisinin kargaşa içinde olduğu iddiası gibi birçok Rus söylemi her halükarda ABD'de yayılmaya devam edecektir. “Bu, herhangi bir platformdan çok daha etkili" dedi.
Kararsız eyaletlere odaklanıyor
ABD Senatosu İstihbarat Seçilmiş Komitesi, mevcut ABD seçimlerine yönelik dış tehditlere odaklanan bir oturum düzenledi. Oturumda komite başkanı Senatör Mark Warner Rusya'nın yasakları ne kadar aşabileceğini sorguladı. Warner "Bence gösterilenden çok daha fazla yolla ulaşıyorlar" dedi ve Rusya'nın tıpkı başkan adayları gibi çabalarını ana kararsız eyaletlere odakladığını belirtti.
'Bir başını kesiyorsunuz, diğeri çıkıyor'
Pek çok Rus yorumcu sosyal medya şirketlerinin bu hamlesini ifade özgürlüğüne bir saldırı olarak değerlendirirken, ABD'li yetkililer Rusya'da böyle bir özgürlüğün bulunmamasını gülünç olarak nitelendirdi. Warner duruşma sırasında “Rusya ya da Çin'in sosyal medyalarında bu tür bir manipülasyona izin vereceği fikri akla ziyan” dedi. Uzmanlar, sonuçta Rus medyasının denizaşırı ülkelerdeki güçlü yanlarından birinin sürekli yeni kılıklarda ortaya çıkma becerisi olduğunu söylüyor. Oates, “Farklı kültürlere çok iyi adapte oldular. RT bir Hidra (Oksijen'in notu: Hidra, Yunan mitolojisinde anlatılan çok başlı bir yaratık) gibi, bir başını kesiyorsunuz ve bir diğeri ortaya çıkıyor" dedi.
© 2024 The New York Times Company
