Paul Mozur, Adam Satariano / New York Times
Rus birlikleri bu ay Ukrayna'nın kuzey sınırını geçmeden hemen önce, Ukrayna'nın 92. Taarruz Tugayı üyeleri hayati bir kaynağı kaybetti. Askerlerin iletişim kurmak, istihbarat toplamak ve drone saldırıları düzenlemek için kullandıkları Starlink uydu internet hizmeti yavaşladı. Elon Musk'ın SpaceX şirketi tarafından işletilen Starlink, Rusya ile savaşın ilk günlerinden bu yana Ukrayna ordusu için kritik önem taşıyor.
Ukraynalı askerler, tam hizmet olmadan, sürpriz saldırı hakkında hızlı bir şekilde iletişim kuramadıklarını ve bilgi paylaşamadıklarını ve kısa mesaj göndermeye başvurduklarını söyledi. Ukraynalı askerler, yetkililer ve elektronik savaş uzmanlarına göre bu deneyimler yeni kuzey cephesinde de tekrarlandı. Kesintilerin temelinde Rusya'nın artan müdahalesi yatıyor.
Rusya daha güçlü silahlar kullanmaya başladı
Ukraynalı yetkililer, Rus birliklerinin bu ay Ukrayna'nın ikinci büyük şehri Harkiv yakınlarında kazanımlar elde etmesiyle birlikte, Starlink hizmetini bozmak için daha güçlü elektronik silahlar ve daha sofistike araçlar kullandıklarını söyledi. Bu gelişmeler, cephe hattı bağlantısı ve diğer teknolojilerin yardımıyla Rus ordusunu sık sık alt etmeyi başaran, ancak ilerlemeye başlayan Rus birlikleri karşısında savunmaya geçen Ukrauna için büyük bir tehdit oluşturuyor.
İlk geniş çaplı kesintiler
Rusların Starlink'te ilk kez geniş çaplı kesintilere neden olduğu görülüyor. Başarılı olmaya devam ederlerse, Ukrayna'nın savunmasızlığını ve Musk'ın şirketi tarafından sağlanan hizmete olan bağımlılığını vurgulayarak çatışmada taktiksel bir değişime işaret edebilirler. Amerika Birleşik Devletleri ve diğer hükümetler SpaceX ile çalışırken, kesintiler Starlink'in teknik olarak sofistike bir düşmana karşı güvenilirliği hakkında daha geniş soruları gündeme getiriyor.
Starlink, Dünya'nın etrafında dönen uydulardan aşağıya internet bağlantısı göndererek çalışıyor. Sinyaller yerde pizza kutusu büyüklüğündeki terminal çanakları tarafından alınıyor ve bunlar da bağlantıyı bir Wi-Fi yönlendirici gibi dizüstü bilgisayarlara, telefonlara ve yakındaki diğer cihazlara dağıtıyor. Starlink 2022'den bu yana Ukrayna'ya hayati önem taşıyan bir internet hizmeti sunarken, askerler de diğer görevlerinin yanı sıra gözetleme ve silah olarak kullanılan internet bağlantılı insansız hava araçlarını yönlendirmek için Starlink'e güveniyor.
"Rusya farklı mekanizmalar test ediyor"
Ukrayna Dijital Bakanı Mykhailo Fedorov bu hafta verdiği bir röportajda Rusya'nın Starlink'e yönelik son saldırılarında yeni ve daha gelişmiş bir teknoloji kullandığını söyledi. Hizmet daha önce yaygın elektronik savaş, radyo karıştırma ve diğer iletişim kesintilerinin yaşandığı savaş alanlarında müdahaleye karşı oldukça iyi dayanıyordu. "Ruslar şimdi Starlink bağlantılarının kalitesini bozmak için farklı mekanizmalar test ediyorlar çünkü bu bizim için çok önemli" diyen Fedorov, "güçlü" elektronik silah sistemleri hakkında ayrıntı vermedi. Ukrayna'nın sorunları çözmek için SpaceX ile sürekli iletişim halinde olduğunu da sözlerine ekledi. SpaceX yorum taleplerine yanıt vermedi.
Starlink'i hedef listesine koydu
Rusya Savunma Bakanlığı yorum talebine yanıt vermedi. Rusya'nın elektronik savaş çabalarını yöneten bir yetkili geçen ay devlet medyasına yaptığı açıklamada ordunun Starlink'i "hedef listesine" koyduğunu ve hizmete karşı koymak için yetenekler geliştirdiğini söyledi. Fedorov Starlink hizmetinin yakında düzeleceğini söylerken, askerlere ve yetkililere göre bazı kesintiler Rus saldırılarıyla zamanlanmış gibi görünüyor. Yetkililer, savaş alanındaki kritik anlarda yaşanan kesintilerin Ukrayna'nın zaten gergin olan ordusunu daha da dezavantajlı bir duruma soktuğunu söyledi. "Elektronik savaş mücadelesini kaybediyoruz," diyen 92. Achilles saldırı drone taburu komutan yardımcısı Ajax, röportajında Starlink bağlantısının kesilmesinden sonra birliklerinin karşılaştığı zorlukları anlattı. "Saldırılardan bir gün önce birdenbire kapandı. Çok ama çok yavaşladı" diyen Ajax, Ukrayna askeri politikasına uygun olarak sadece takma adıyla anılmak istiyor.
Radyo frekansı ile bağlantıları bozulabilir
Eski bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi ve elektronik savaş uzmanı olan Kari A. Bingen, Starlink ve diğer uydu iletişimlerinin, bağlantılarının yüksek güçlü bir radyo frekansı kullanılarak bozulabileceğini söyledi. Görünmez saldırıların tipik olarak tepesinde büyük bir radyo kulesi bulunan bir araçtan yapıldığını söyledi. Washington'daki bir düşünce kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nde havacılık ve uzay güvenliği projesinin direktörü olan Bingen, "Doğal olarak Rus güçlerinin hedefinde. Bu durum Ukrayna güçlerinin savaş alanında iletişim kurmasını engelliyor" dedi.
Starlink vericilerini saklıyorlar
Çatışma boyunca Ukrayna güçleri Starlink'i saldırılardan korumak için vericilerini toprağa kazılan çukurlara yerleştirmek ve üzerlerine metal ağ örmek gibi çeşitli teknikler denedi. Ordu ile birlikte çalışan ve elektronik savaş araçları yapımında uzmanlaşmış bir Ukrayna şirketi olan Infozahyst, bu tür doğaçlama çözümlerin etkili olduğuna inanmadığını söyledi.
Starlink, Elon Musk'a savaşta çok büyük bir etki sağladı çünkü uydu hizmetinin nerede kullanılabileceğini kontrol ediyor ve erişimi kesmeyi seçebiliyor. Bazı durumlarda Ukraynalı yetkililer askeri operasyonlar sırasında Starlink erişimini açması için doğrudan Musk'a başvurdular, böylece düşman hatlarının ötesinde drone saldırıları gerçekleştirebileceklerdi. Bunlar milyarderin her zaman onaylamadığı talepler. Ukrayna için Starlink terminalleri satın alan ABD hükümeti de zaman zaman müzakerelere dahil oldu.
Starlink doğrudan Rusya'ya satılmıyor. Ancak bu yıl Ukraynalı yetkililer, Rusya'nın üçüncü taraf satıcılardan satın aldığı Starlink terminallerini kullandığı ve Ukrayna'nın bağlantı avantajını potansiyel olarak aşındırdığı konusunda endişelendi.
Uzmanlar Musk konusunda uyarıyor
Uzmanlar Ukrayna'nın böylesine hayati bir kaynak için tek bir şirkete, özellikle de Musk gibi öngörülemez biri tarafından yönetilen bir şirkete aşırı bağımlı olduğu konusunda uyarıda bulundu. Ancak Ukrayna'nın Starlink'e olan bağımlılığının azalması pek mümkün görünmüyor. Böylesine kapsamlı ve güvenilir bir hizmet için çok az alternatif mevcut. Fedorov, Ukrayna hükümetinin sürekli olarak yeni sistemleri test ettiğini söyledi. Ordunun, Karadeniz'de bir dizi Rus gemisini imha eden deniz insansız hava araçları için özel sistemlere sahip olduğunu söyleyerek "Ancak elbette bir eşdeğeri yok" dedi.
Ukraynalı komutan Ajax için Starlink hizmetinin kesilmesi savaştaki kötü anıları geri getirdi. Ajax 2022'de Rusya sınırı yakınlarında savaşırken, birliğinin Starlink ile bağlantısı zaman zaman kesilmiş ve topçuları uzaktan hedeflemek için kullanılan drone video görüntüleri kesintiye uğramıştı. Bunun yerine birlik, düşman mevzilerini gizlice izlemek ve saldırıları yönlendirmek için askerleri görevlendirdi. Ajax "Telsizlerle yapılan eski yöntem geri geldi. '100 adım sola hareket et' demek zorundaydık. Çok garipti" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
