Jeffrey Gettleman / The New York Times
Cumartesi günü Rusya-Ukrayna sınırı boyunca çatışmalar devam ederken, canlarını kurtarmak için kaçan siviller tahliye minibüslerinden teker teker yurtlarını terk etti. Natasha Radchenko adlı kadın, bu kasvetli ortamun tek rengi olan evdeki kuşun bile bombardımandan kaçmak için çaresiz göründüğünü söyledi ve "Titriyordu, saklanıyordu" ifadelerini kullandı.
İki uzun yılın ardından Ukrayna'daki savaşın yarattığı sefalet yeni bölgelere yayılmaya devam ediyor. Geçtiğimiz iki gün içinde, çok zor şartlarda hayata tutunan binlerce sivil, Rusların yeni bir cephe açmasının ardından Ukrayna'nın kuzeydoğusundaki evlerini terk etti.
Cuma günü şafak vakti Rus birlikleri Ukrayna'nın ikinci büyük şehri Harkiv yakınlarındaki sınırı geçerek uçak, topçu, piyade birlikleri ve zırhlılarla yeni bir saldırı başlattı. Tüm hesaplara göre iki taraf şu anda Ukrayna topraklarının sadece birkaç km içindeki bir dizi köy için ağır çatışmalara kilitlenmiş durumda.
Cumartesi akşamına gelindiğinde kimin kazandığı belli değildi. Rusya Savunma Bakanlığı beş sınır yerleşimini ele geçirdiğini iddia etti, Ukrayna bunu yalanladı, ancak bağımsız bir askeri analist, uydu görüntülerinin gerçekten de sınırı geçtiği varsayılan Rus zırhlılarına yönelik Ukrayna drone saldırılarını gösterdiğini söyledi. Ukraynalı yetkililer karşı saldırıya geçtiklerini ve Rusların sınırın en fazla 3 km ötesine ilerlediklerini söylediler.
Amaç Ukrayna'nın gücünü dağıtmak mı?
Askeri analistler bu saldırının kurnaz bir Rus stratejisinin parçası olabileceğini, Harkiv'e yeni bir saldırı hattı açmak için olmasa da Ukraynalıların zaten yıpranmış ve zayıf olduğu diğer savaş alanlarından Ukrayna güçlerini çekmek için yapıldığını düşünüyorlar.
Sidney merkezli bir araştırma grubu olan Lowy Enstitüsü'nde çalışan emekli Avustralyalı general Mick Ryan, taarruzla ilgili ilk değerlendirmesinde "Önümüzdeki haftaların doğudaki Ukrayna kara kuvvetleri için çok acımasız geçmesi muhtemel" dedi ve ekledi:
"Şu anda saldırılar küçük çaplı gibi görünse de amaç hem sivil hem de askeri olarak Ukrayna'nın moralini bozmak"
Ukrayna çok daha fazlasını kaybedebilir
Ryan sözlerini şöyle sürdürdü: "Ukraynalılar her ne pahasına olursa olsun topraklarını korumaya karar verirlerse, giderek küçülen ordularından daha fazlasını kaybedecekler"
Bölgedeki savaşın sonucunun iki taraf üzerinde belirleyici olabileceğine dikkat çeken Ryan, Ukrayna'nın savaşta şimdiye kadarki en zor anlardan biriyle yüz yüze olduğunu söyledi.
Askeri analistler yeni taarruzun Harkiv sokaklarına ulaşmasının pek mümkün olmadığını söylüyor. Ukrayna ordusu şehrin etrafına kilometrelerce siper kazarak ve araziyi parlak jiletli teller, mayınlar ve tankları engelleyen sayısız küçük çimento piramitleriyle (ejderha dişleri) donatarak sağlam bir savunma inşa etti. Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dahil diğer tüm Ukraynalı yetkililer de takviye kuvvetler göndermekte acele ettiklerini belirttiler.
Ukrayna savunması zayıf
Yine de Ukrayna, tükenmiş ordusu göz önüne alındığında nasıl karşılık vereceği konusunda dikkatli olmalı. Uzun süredir ertelenen ABD yardım paketinden gelen malzemeler cepheye ancak ulaşmaya başladı ve bu da Ukraynalıları aylardır olduğundan daha savunmasız bırakıyor.
Rus güçleri yavaş ama istikrarlı bir şekilde Harkiv'in 240 km güneyindeki Ukrayna savunmasını aşarak küçük ama stratejik bir konuma sahip eski fabrika kenti Chasiv Yar'a doğru ilerliyor. Son raporlar Rus birliklerinin Ukrayna'nın ikmal hatlarını neredeyse kesecek kadar önem arz eden önemli bir otoyola yaklaştığını gösteriyor. Ukraynalı askeri yetkililer, Rusların kuzey sınır bölgesine tam da bu bölgedeki Ukrayna güçlerinin dikkatini dağıtmak için saldırdığını söyledi ancak bunun işe yaramadığında ısrar ettiler.
Şu anda çatışmaların sürdüğü kuzey sınır köyleri daha önce de savaşa sahne oldu. Küçük Vovchansk kasabası tüm savaş döngüsünü yaşadı - Şubat 2022'deki tam ölçekli işgalin ardından Rus birlikleri tarafından işgal edildi, Eylül ayında kurtarıldı ve o zamandan beri ara sıra bombalandı.
Ukrayna medya kanallarında yaygın olarak dolaşıma sokulan video görüntüleri, son iki gündür aralıksız devam eden bombardımanın sonuçlarını gözler önüne serdi: Vovchansk'ın sokaklarında yanan ateşler, parçalanmış ağaçlar, terk edilmiş çatısız evler...
İnsanların kaçtığı saldırıya uğramış şehirde manzara bu. En az üç kişi öldürüldü ve bölge sakinleri daha fazlasının ölmemesinin bir mucize olduğunu söyledi. Tetiana Novikova, 55 yılının tamamını Vovchansk'ta geçirmişti. Orada doğmuş, orada evlenmiş, orada bir fabrikada çalışmış ve iki çocuğunu orada büyütmüştü.
Ancak bombardıman o kadar korkunç bir hal aldı ki, o ve ailesi on yıllardır yaşadıkları evlerine sırtlarını dönmek ve gönüllü bir tahliye ekibinin kullandığı bir minibüse atlamak gibi acı bir karar aldılar. Cuma akşamı, yaşlı anne ve babasıyla birlikte, sarsılmış, aç ve biraz da kaybolmuş bir halde, yerinden edilmiş insanlar için bir kabul merkezine dönüştürülen Harkiv'deki bir okula vardı.
Yaşlılar ve engelliler savaşın ortasında kaldı
Novikova, "Vovchansk'ta sadece yaşlılar ve engelliler kaldı ve onlar da hareket edemiyor" dedi ve şöyle devam etti: "Eğer yaşadıkları yere bir füze isabet ederse sokaklar cesetlerle dolacak"
Son günlerde Novikova'nın kasabasında yaşam sürdürülemez hale gelmişti: Telefon hizmeti, elektrik, internet ve fazla yiyecek yoktu. Açık hava pazarı gibi tüm süpermarketler de kapalıydı. Kasaba sakinleri, Ukraynalı askerlerin bile kasabayı terk ettiğini söylerken, Ukraynalı yetkililer askerlerin hala Vovchansk'ı, belki de dış mahallelerden savunduğunu belirtiyor.
Novikova, "Geri dönmek mümkün değil. Ruslar her şeyi yok ediyor. Sokakları dümdüz ediyorlar" şeklinde konuştu.
Novikova, ailesi yakın zamanda gerçekleşen bir hava saldırısı sırasında saklanırken bir Rus bombasının yakındaki bir okulu yerle bir ettiğini söyledi. Patlama dalgası o kadar büyükmüş ki camları kırmış ve bloklar ötedeki evleri sarsmış.
Novikova sözlerini şöyle tamamladı:
"Ve bu sadece bir bomba. Oysa düzinelerce bomba atıyorlar"
©️ 2024 The New York Times Company
