19 Aralık 2024, Perşembe Gazete Oksijen
Haber Giriş: 18.01.2024 08:24 | Son Güncelleme: 18.01.2024 08:25

Sohbet robotları çocukların yeni öğretmenleri olabilir mi?

Yapay zeka en çok eğitim alanında gelişme göstermeye başladı. Teknoloji devleri geliştirdikleri yazılımlarla her öğrencinin bireysel sanal bir öğretmene sahip olmasının peşinde. New York Times, ABD'ninn bazı eyaletlerinde sohbet robotu öğretmenlerinin test edildiğini yazdı
Kaliforniya'daki Khan Lab School'dan öğrenciler. (Mike Kai Chen/New York Times)
Kaliforniya'daki Khan Lab School'dan öğrenciler. (Mike Kai Chen/New York Times)

Natasha Singer / New York Times

Milyonlarca öğrenciye çevrimiçi ders sağlayan kâr amacı gütmeyen eğitim kurumu Khan Academy'nin CEO'su Sal Khan, geçtiğimiz ilkbaharda yaptığı TED konuşmasında yapay zekalı sohbet robotlarının yakında eğitimde devrim yaratacağını öngördü. Khan, "Yapay zekâyı muhtemelen eğitimin gördüğü en büyük olumlu dönüşüm için kullanmanın eşiğindeyiz. Ve bunu yapmanın yolu da gezegendeki her öğrenciye yapay olarak zeki ama harika bir kişisel öğretmen vermekten geçiyor” dedi.

Khan'ın özel ders veren bot konuşmasının videoları milyonlarca kez izlendi. Kısa süre içinde Google'ın CEO'su Sundar Pichai de dahil olmak üzere önde gelen teknoloji yöneticileri benzer eğitim tahminlerinde bulunmaya başladı. Khan'ın konuşmasından birkaç hafta sonra Harvard Business Review podcast'inde konuşan Pichai, "Bence zaman içinde dünyadaki her çocuğa ve her insana, nerede olduklarına ve nereden geldiklerine bakılmaksızın en güçlü yapay zeka öğretmenine erişim sağlayabiliriz" dedi.

Google geçen yıl Bard adlı bir yapay zeka sohbet robotunu tanıttı. Ayrıca Khan Academy'ye 10 milyon dolardan fazla bağışta bulundu.

Khan'ın özel ders botları hayali, Silikon Vadisi'nin onlarca yıllık hayaline dayanıyor: Dersleri her öğrenci için anında özelleştiren otomatik öğretim platformları. Bu tür sistemlerin geliştirilmesiyle çocuklara insanların verebileceğinden daha hızlı ve daha verimli bir şekilde eğitim sunarak okullardaki başarı farklarını kapatmaya yardımcı olacağı savunuluyor.

Henüz yeterince kanıt yok

Bu idealler doğrultusunda, teknoloji şirketleri ve hayırseverler yıllar boyunca okulları her çocuk için bir dizüstü bilgisayar satın almaya teşvik etti, video eğitim platformlarını destekledi ve öğrencilerin derslerini özelleştiren öğrenme uygulamalarını finanse etti. Bazı çevrimiçi matematik ve okuryazarlık müdahalelerinin olumlu etkileri olduğu bildirilse de akademik başarı farklarını kapattığına ya da mezuniyet oranlarını iyileştirdiğine dair kanıt bulunamadı.

Eleştirmenler, özel ders veren botların eğitimi daha iyi hale getireceği fikrini destekleyecek kanıtların henüz bulunmadığı konusunda uyarıda bulunsa da ChatGPT gibi üretken yapay zeka araçları eğitim konusunda heyecanlandırıyor. Khan Academy ve Duolingo gibi çevrimiçi öğrenme platformları GPT-4'e dayalı yapay zekalı chatbot eğitmenlerini tanıttı. OpenAI tarafından geliştirilen bu platform kullanıcı istemlerine yanıt olarak cevaplar üretebilen büyük bir dil modeli.

Khan Lab Okulu'nda yeni bir yapay zeka olan Khanmigo'yu kullanan bir öğrenci. (Mike Kai Chen/New York Times)

Bazı teknoloji liderleri zamanla bot öğretmenlerin insan öğretmenler gibi öğrencilere özel yanıt verebileceğini öngörüyor. OpenAI başkanı Greg Brockman "Bu tür bir öğretmeni her öğrenciye 7/24 istedikleri zaman ücretsiz olarak verebileceğinizi hayal edin. Bu hala biraz bilim kurgu ama eskiden olduğundan daha az bilimkurgu” dedi.

Beyaz Saray da bot öğretmenlere ikna olmuş görünüyor. Başkan Joe Biden, yapay zeka ile ilgili yakın tarihli bir idari emirde, hükümeti okullarda kişiselleştirilmiş özel ders gibi yapay zeka destekli eğitim araçlarını kullanan eğitimcileri desteklemek için kaynaklar yaratarak yapay zekanın eğitimi dönüştürme potansiyelini şekillendirmeye yönlendirdi.

Bazı araştırmacıların endişesi var

Yine de bazı araştırmacılar okulların yapay zeka destekli eğitim konusundaki aşırılıklara karşı dikkatli olması gerektiğini söylüyor. Araştırmacılar yapay zeka sohbet robotlarının özgürce bir şeyler uydurduğuna ve öğrencileri yanlış bilgilerle besleyebileceğine dikkat çekiyorlar. Yapay zeka araçlarını eğitimin temel dayanağı haline getirmek, güvenilmez kaynakların tutumunu yükseltebilir. Eleştirmenler ayrıca yapay zeka sistemlerinin önyargılı olabileceğini ve genellikle şeffaf olmadığını, öğretmenlerin ve öğrencilerin sohbet robotlarının cevaplarını tam olarak nasıl tasarladıklarını anlamalarını engellediğini söylüyor.

Edinburgh Üniversitesi Dijital Eğitim Araştırma Merkezi'nde rektör yardımcısı olarak görev yapan Ben Williamson, üretken yapay zeka araçlarının öğrenci üzerinde zararlı etkileri olabileceğini söyledi. Williamson, "Bu tür chatbot arayüzlerinin ve bunlara güç veren temel dil modellerinin otoritesini ve yararlılığını ilan etmek için acele ediliyor. Yapay zekalı chatbotların bu etkileri sağlayabileceğine dair kanıtlar henüz mevcut değil” dedi.

Sendikalı öğretmenler için sorun yaratabilir

Bir başka endişe daha: Kanıtlanmamış yapay zekalı chatbot eğitmenlerinin yarattığı heyecan insan merkezli müdahalelerin dikkatini dağıtabilir. Ayrıca gizlilik ve fikri mülkiyet sorunları da var. Birçok büyük dil modeli, yaratıcılarına herhangi bir ödeme yapılmaksızın internetten toplanan metinlerden oluşan geniş veri tabanları üzerinde eğitiliyor. Bu durum, adil iş gücü tazminatı konusunda endişe duyan sendikalı öğretmenler için bir sorun olabilir.

Bazı yapay zeka şirketlerinin, eğitimcilerin girdiği materyalleri veya öğrencilerin yaptığı yorumları, sohbet robotlarını geliştirmek gibi kendi ticari amaçları için kullanabileceğine dair endişeler de var. 1,7 milyondan fazla üyesi olan Amerikan Öğretmenler Federasyonu Başkanı Randi Weingarten, sendikasının yapay zeka araçlarının adil ve güvenli olmasını sağlamaya yardımcı olmak için Kongre ile birlikte düzenleme üzerinde çalıştığını söyledi. Weingarten, "Eğitimciler her gün eğitim teknolojisini kullanıyor ve teknolojinin sınıflarda nasıl kullanılacağı konusunda daha fazla söz sahibi olmak istiyorlar. Buradaki amaç, yapay zekanın potansiyelini teşvik etmek ve ciddi risklere karşı koruma sağlamaktır” dedi.

Teknoloji devleri eğitim sektörüne kaydı

Bazı kişiler özel ders botlarının öğrencilerin utanmadan sessizce danışabilecekleri çalışma arkadaşları haline gelmesini öngörüyor. Okullar bu tür araçları geniş çapta benimserse, çocukların öğrenme şeklini derinden değiştirebilirler. Bu durum teknoloji devlerine eğitim sektörüne geçmeleri için ilham verdi. Meta'nın eski yapay zeka başkan yardımcısı Jerome Pesenti, kısa bir süre önce Sizzle AI adlı bir özel ders hizmeti kurdu. Uygulamanın yapay zekalı sohbet robotu, öğrencilerin matematik ve fen sorularını çözmelerine yardımcı olmak için çoktan seçmeli bir format kullanıyor.

Sosyal medya şirketi Snap'in eski strateji müdürü Jared Grusd ise Ethiqly adlı bir makale girişiminin kurucu ortağı oldu. Uygulamanın yapay zekalı sohbet robotu, öğrencilerin kompozisyonlarını düzenlemelerine ve yapılandırmalarına yardımcı olmanın yanı sıra yazıları hakkında geri bildirimde bulunabiliyor.

ABD'de testlere başlandı

Khan, özel ders botlarının en görünür savunucularından biri. Khan Academy, geçen yıl özellikle okul kullanımı için Khanmigo adlı bir yapay zeka sohbet robotu tanıttı. Sohbet robotu, ödev yapmak için değil, öğrencilerin matematik ve diğer derslerdeki problemleri düşünmelerine yardımcı olmak için tasarlandı. Sistem ayrıca öğrencilerin Khanmigo ile yaptıkları konuşmaları öğretmenlerin inceleyebilmesi için saklıyor. Ayrıca kullanıcıları “Khanmigo bazen hata yapabilir” diyerek uyarıyor. Indiana, New Jersey ve diğer eyaletlerdeki okullar şu anda sohbet robotu öğretmenini pilot olarak test ediyor.

© 2024 The New York Times Company