Mike Isaac / New York Times
Milyarlarca kullanıcısı olan büyük bir teknoloji şirketi yeni sosyal ağını hizmete sokuyor. Niyeti mevcut ürünlerinin popülaritesinden ve ölçeğinden hareketle yeni sosyal medya platformunu başarıya götürmek. Böylelikle baş rakibinin aplikasyonunu da alt etmeyi planlıyor. Bu cümleler size Instagram’ın yeni Threads uygulamasını ve onun Twitter’a karşı hamlesini hatırlattıysa bir daha düşünün. 2011 yılında Google “Facebook katili” olmasını amaçladığı Google+ adlı sosyal ağı yeni çıkarmıştı. Yeni siteyi Google arama motoruna ve diğer ürünlerine güvenen çok sayıda kullanıcısına sunmuş, Google+ kullanıcılarının sayısı bir yıl içinde 90 milyonu aşmıştı. Ama 2018’e gelindiğinde Google+ tarihin çöplüğündeki yerini aldı. İnternetin arama devinin muazzam kitlesine karşın kurduğu sosyal iletişim ağı başarısız olmuş, insanlar Facebook’a ve devamında Instagram ve diğer sosyal medya aplikasyonlarına akın etmeyi sürdürmüştü.
Büyüklük tek başına yeterli değil
Silikon Vadisi’nin tarihi büyük teknoloji şirketlerinin büyüklüğünü yapısal bir avantaj olarak kullanıp daha da büyüdüğü örneklerle dolu. Ama Google+ örneğinde görüldüğü üzere değişken ve kararsız sosyal medya piyasasında başarı için büyüklük tek başına yeterli olmayabiliyor. Instagram ve Facebook’un sahibi Meta şirketinin CEO’su Mark Zuckerberg’in bu zorluğu aşmaya çalışacak. Twitter’ı tahtından ederek Threads’i gerçek zamanlı diyalog için baş aplikasyon haline getirmeye uğraşıyor. Teknoloji tarihine bakarsak büyüklüğün ve ölçeğin sağlam temeller sunduğunu ama bundan ötesini belirlemediğini söyleyebiliriz. Sonrası çok daha zorlu oluyor.
Spam ve dolandırıcılara dikkat etmeli
Zuckerberg, Twitter’ın tesadüfen keşfettiği ve bazen tuhaf görünen yöntemleri kullanarak insanların Threads üzerinde arkadaşlarını ve fenomenleri bulmasını, yeni uygulamanın spam ve dolandırıcılarla dolmamasını sağlamalı. İnsanların hazırlık safhasındaki uygulamanın güncellemeleri konusunda sabırlı davranmasına ihtiyacı var. Kısacası kullanıcıları Threads’in geri dönülecek kadar ilgi çekici olduğuna ikna etmeli.
ChatGPT’nin rekorunu kırdı
Meta’nın aplikasyonlarını yakından izleyen mobil uygulamalar uzmanı Eric Seufert “Özellikleri tamamlanmamış uyduruk bir aplikasyonu hizmete sokarsanız ters tepip insanların size kapıyı kapatmasına yol açabilir” diyor. Threads şu an için bir gecede meşhur olan ünlülere benziyor. Aplikasyonun 5 Temmuz’daki sunumundan birkaç saat sonra Zuckerberg 10 milyon kişinin Threads’e kaydolduğunu açıkladı. Pazartesi günü rakam 100 milyona çıkmıştı. Başarısının örneği yok. Similarweb analiz şirketine göre önceki rekor iki ayda 100 milyon kullanıcıya ulaşan sohbet robotu ChatGPT’ye aitti. Seufert’e göre Threads’in ulaştığı rakamlar “etkileyici ve benzeri yok.”
Musk telaşlanmış gibi
Twitter’ın sahibi Elon Musk da Threads’in yakaladığı ivme karşısında telaşlanmış gibi. Threads 100 milyon kişiyle Twitter’ın en son genel kullanıcı rakamlarına yaklaşıyor. Temmuz 2022’de yani Elon Musk tarafından alınıp özelleştirilmeden dört ay önce Twitter günde 237.8 milyon kullanıcısı olduğunu açıklamıştı. Musk vakit kaybetmeden harekete geçti. Geçen hafta Threads’in resmen kullanıma girdiği gün Twitter yeni aplikasyon yüzünden Meta’ya dava açma tehdidinde bulundu. Pazar günü Musk Twitter üzerinden Zuckberg’e (Kavat) hakaretetti. Ardından cetvel emojisiyle süslediği bir çağrı yaparak Zuckerberg’i kimin organının daha büyük olduğunu belirlemek için düelloya davet etti. Zuckerberg cevap vermedi. (Threads duyurulmadan önce Musk Zuckerberg’i kafes dövüşüne de çağırmıştı.)
Musk’ın Twitter’da mahrum olduğu şey Zuckerberg’in Meta’sında fazlasıyla var: Dev kitleler. Zuckerberg’in Facebook, Instagram, WhatsApp ve Messenger’dan oluşan aplikasyon havuzu 3 milyar kullanıcı tarafından düzenli olarak ziyaret ediliyor. Zuckerberg diğer aplikasyonlarını kullanarak milyonlarca insanı bu aplikasyonlara yöneltme konusunda fazlasıyla tecrübeli. Örneğin 2014’te Facebook’un özel mesaj servisini kaldırıp insanları aynı hizmeti kullanmak için Messenger adlı başka bir uygulama indirmek zorunda bırakmıştı. Threads ise Instagram’a yakından bağlı. Kaydolmak için Instagram hesabınızın olması gerekiyor. Ekrana tek dokunuşla Instagram takip listenizi olduğu gibi Threads’e taşımak mümkün. Böylece kimi takip edeceğim diye aranmakla vakit kaybetmiyorsunuz.
Promosyonlar geliyor
Zuckerberg pazartesi günü Threads’in büyümesi için tüm kozlarını oynamadığını söyledi. Threads üzerinden yaptığı paylaşımda aplikasyon için “birçok promosyonu henüz devreye sokmadığını” yazdı. Bazı kullanıcılar Threads’in yola çıkarken halihazırda Instagram’da kullanılan kimi temel özellikleri neden içermediğini merak ediyor. Örneğin trend olmaya başlayan hashtag’leri görmeyi sağlayan arama özelliği yok.
"Uzun vadedeki etkisi önemli"
Teknoloji sektöründe çalışmış yazar Anil Dash “Threads’in başlangıçta markayı korumak ve tartışmaları en aza indirmek adına muhtemelen kasıtlı olarak içermediği birçok özellik var. Bunun yeni ağın uzun vadedeki cazibesine etkisi merak konusu” diyor. Instagram’ın başında bulunan Adam Mosseri pazartesi günkü Threads paylaşımında yeni uygulamaya eklenmesi talep edilen özelliklerden oluşan bir canlı liste yaptıklarını açıkladı. “Bize ‘işe yarasın, harika yapın, büyütün’ diyorlar. Harika bir uygulama haline getireceğimize söz veriyorum.” Ancak yeni bir aplikasyonu şirketin mevcut ürünlerine fazla bağlamak bir süre sonra hevesi söndürebiliyor.
2011’de Google kurucu ortağı ve dönemin CEO’su Larry Page Facebook’u klonlayarak Google+’ı yarattığında kullanıcılar çok geçmeden yeni sosyal ağın yeniliğinden sıkılıp kullanmayı bıraktı. Kimilerine göre Google+ aslında Gmail’e erişmeye çalışırken kendilerine zorla dayatılan bir şeydi. Eski Google çalışanları ürünü “korkuya dayalı” olarak tanımlamıştı. Google+ sadece Facebook’a yanıt olarak geliştirilmiş, neden rakibinin değil de onun tercih edilmesi gerektiğine dair net bir vizyon ortaya konmamıştı. Eski bir Google çalışanı Google+ uygulamasında nelerin yanlış gittiğine dair otopsi niteliğindeki yazısında, uygulamanın kendini “ne olmadığı, yani Facebook olmamak” üzerinden tanımlamasına vurgu yapıyordu.
Bill Gates benzeri bir başarı sağlar mı?
Elbette Zuckerberg’in Threads ile Bill Gates benzeri bir başarı sağlaması da mümkün. Microsoft’un kurucusu Gates imparatorluğunu Windows üzerine inşa etmiş, kişisel bilgisayarlara bir jenerasyon boyunca hayat veren işletim sisteminin büyüklüğünü sonraları rakiplerini ezmek için kullanmıştı. Windows PC’lerde hakimiyet kurunca Gates meşhur hamlesini yaparak bu yazılımla birlikte birçok ürünü bedava vermeye başlamıştı. 1995’te Windows’un yanında verdiği Internet Explorer çok geçmeden milyonlarca bilgisayarda varsayılan tarayıcı haline gelmiş ve dönemin lideri Netscape’i sadece dört yıl içinde geride bırakmıştı. Gerçi Gates’in bu taktikten zarar gördüğü de oldu. 1998’de Adalet Bakanlığı Microsoft’a Windows’un piyasa gücünü rekabeti bitirmek adına hakkaniyetsiz biçimde kullandığı gerekçesiyle dava açtı. 2000 yılında bir federal yargıç Microsoft’un “rekabet yolunu dev bir engelle tıkadığını” söyleyerek Gates’in şirketinin aleyhinde karar verdi. Sonrasında Microsoft hükümetle anlaşmaya varıp bazı tavizler vermeyi kabul etmişti.
©️ 2023 The New York Times Company
