Kim Barker, Michael Schwirtz / New York Times
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna ve Rusya’yı savaşlarını bitirecek bir anlaşmaya zorlamaya çalışırken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yaklaşık 1200 kilometreyi bulan cephe hattı boyunca mümkün olduğunca fazla toprak ele geçirmeye uğraşıyor. Bu mesafe neredeyse Chicago’dan New York’a olan uzaklığa denk geliyor.
Giderek artan keşif dronları nedeniyle cephedeki her hareket tehlikeli hale gelirken, Ruslar tespit edilmesi daha zor olan küçük piyade gruplarını yolluyor. Bu gruplar Ukrayna birliklerinin yanından sessizce geçiyor, yeniden toplanıyor ve saldırıyor; sonra bu döngüyü tekrar ederek yavaş yavaş ilerliyorlar.
Bu birlikler, özellikle doğudaki kritik Donetsk bölgesinde, çatışmaların yoğun yaşandığı Pokrovsk kenti yakınlarında bu ayın başında bazı topraklar kazandı. Daha büyük Rus birlikleri de dronlar ve sayıca üstünlükle bazı Ukrayna savunma hatlarını aşmayı başardı. Bu durum, üç yılın en ciddi barış görüşmeleri başlarken cephe hattının çökebileceği endişelerini artırdı.
Ancak Ukrayna güçleri, son takviyelerle Rusları geri püskürttü ve cephe hattını yeniden istikrara kavuşturdu. Yine de çatışmalar yoğun şekilde sürüyor. Ukrayna’nın en üst düzey askeri komutanı Orgeneral Oleksandr Syrskyi, Çarşamba günü yaptığı açıklamada Rus birliklerinin Donetsk’in kuzeyinde saldırılarını artırdığını ve Pokrovsk’a doğru ilerlemeye devam ettiğini söyledi.
Ruslar anlaşma masasına oturmadan daha fazla toprak almaya çalışıyor
Ukrayna 33. Mekanize Tugayı Komutanı Albay Dmytro Palisa “Politik müzakereler ve anlaşmalar gündeme gelirken, Putin kalan kısa sürede olabildiğince fazla toprak kapmaya çalışıyor” dedi. Tugayı, Rusların bir yıldan fazladır almaya çalıştığı Pokrovsk yakınlarına yeni sevk edildi.
Pazar günü, çatışma hattına yakın bir mevzideki ağlarla çevrili sığınakta Palisa, koyu mavi suni deri bir kanepeye oturmuştu. Uzakta patlayan bombalar duyuluyordu. Oda toprak kokuyordu.
“Putin, kaç Rus askerinin öldüğünü ya da ne kadar ekipman kaybedildiğini umursamıyor” diyen Palisa şöyle devam etti: “Şu an tek önemi olan, Donetsk bölgesinden mümkün olduğunca fazlasını ele geçirmek. Bu da bizim için olumsuz sonuç doğurabilir, çünkü müzakerelere daha zayıf bir konumdan girmemize yol açar”
Rusya Ukrayna topraklarının yüzde 20'sini ele geçirdi
Bu savaşın hızlı ilerlediği zamanlar geride kaldı. Rusya, bugün elinde tuttuğu toprakların çoğunu 2014’te Kırım’ı işgal ettiğinde ve ardından Donbas’ta başlattığı vekalet savaşıyla ele geçirmişti. Bir diğer büyük ilerleme de 2022 Şubat’ında başlayan tam ölçekli işgalin ilk aylarında yaşandı. Rusya, son bir yıldır Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20’sini kontrol ediyor.
Ancak son dönemde Ukrayna’nın doğu ve güneydeki savunma hatları zaman zaman zorlandı. Rus birlikleri, bahar taarruzunu başlattıktan sonra Mayıs ayında, bir önceki aya kıyasla iki kat daha fazla toprak kazandı.
Ukrayna savaşacak yeni asker bulmakta zorlanıyor
Ukrayna ordusu daha fazla kaybı durdurmuş olsa da en tecrübeli tugaylar, sürekli en kritik cephelerde savaştıkları için yorgun düşmüş durumda. Azov Tugayı kısa süre önce 33. ve 59. tugaylarla birlikte Pokrovsk bölgesine gönderildi. Birçok asker 2022’den, bazıları ise 2014’ten beri savaşıyor. 25 ile 60 yaş arasındaki tüm erkeklerin zorunlu askere alımına, dev reklam panolarında askerlerin olduğu kampanyalara rağmen, Ukrayna ordusu yeni asker bulmakta zorlanıyor. Geçen ay çıkarılan yeni yasa, 60 yaş üstü vatandaşların gönüllü olarak orduya katılmasına dahi izin verdi.
Savaşı anlamak için Donetsk’e bakmak yeterli. Hem cephede hem de barış görüşmelerinde odak noktası burası.
Putin, Donbas bölgesinin kalbi Donetsk’in Rusya’ya ait olduğunu iddia ediyor. Cuma günü Alaska’da Trump’la yaptığı görüşmede, görünüşe göre ABD başkanını Ukrayna’nın tüm Donbas’ı Rusya’ya bırakması gerektiğine ikna etti.
Oysa Rusya, Donetsk’in yalnızca dörtte üçünü kontrol ediyor.
Ukrayna’nın elinde olan Delaware eyaleti büyüklüğündeki batı Donetsk, şiddetli çatışmalara sahne oluyor. Rusların ikişer, üçer ya da dörder kişilik küçük grupları, Dobropillia kasabası yakınlarındaki Ukrayna hatlarındaki boşluklardan faydalanıyor.
Bu bölgedeki köylere her gün dron ve füze saldırıları düzenleniyor; postaneler ve okullar yıkılıyor. Rusya, ağır kayıplar vermesine rağmen bu küçük kazanımları fırsata çeviremiyor. Fakat Putin ve Trump, Ukrayna askerlerinin 11 yıllık savaştan sonra buradan çekilmesini ve bunun karşılığında bir barış anlaşmasını istiyor.
Ukrayna ordusuyla bağlantılı DeepState grubunun tuttuğu savaş haritası, Rus ilerlemelerinin ağustos başında Pokrovsk’un yaklaşık 20 kilometre kuzeydoğusunda arttığını, Dobropillia’nın doğusunda batıya ve kuzeye doğru iki çıkıntı oluştuğunu gösteriyor.
Bu alanın stratejik önemi düşük olsa da fırsatlar barındırıyor. 11 Ağustos itibarıyla Ruslar, Dobropillia’nın doğusunda “tavşan kulağı” gibi görünen iki çıkıntıyla yaklaşık 14 kilometre ilerlemişti.
15 Ağustos’ta ise Ukraynalılar bu çıkıntıları keserek oradaki Rus birliklerini fiilen tuzağa düşürdü.
“Onların hedefi olabildiğince ileri atılıp durmak ve bir hat tutmak” diyen Palisa şöyle devam etti: “Ardında stratejik bir plan yok, öylece öne atıldılar ve olduğu yerde kaldılar”
Palisa, son üç günde en az 21 Rus askerin teslim olduğunu, teslim olmayanlarınsa imha edildiğini söyledi.
© 2025 The New York Times Company
