Emma Bubola / The New York Times
Venedik kırılgan ekosistemini ve nefes kesici mimarisini korumak adına cesur adımlar attı. Son yıllarda yolcu gemilerinin lagüne girmesi yasaklandı. Gelgitlerin önlenmesi için deniz duvarları inşa edildi. Yine de Birleşmiş Milletler uzmanları, şehrin hala ciddi bir tehdit altında olduğunu söylüyor.
"Düzenlemeler yetersiz"
Birleşmiş Milletler’e bağlı kültür ajansı UNESCO, Venedik ve lagününün Tehlike Altındaki Dünya Mirasları Listesi’ne alınması tavsiyesinde bulundu. Raporda kentin kitle turizmi, iklim değişikliği ve altyapı projelerinden kaynaklı hasarı önlemede ilerleme kaydedemediği görüşü paylaşıldı. Bununla birlikte İtalya tarafından zararları azaltmak için belirlenen düzenlemeler de UNESCO’ya göre “hala yetersiz”.
Venedik’in önde gelen bazı isimleri ise UNESCO değerlendirmesine karşı çıkıyor. Şehri dünyanın sürdürülebilirlik merkezi yapmayı hedefleyen bir vakfın başkanı olan eski bakan Renato Brunetta deniz duvarlarının inşası ve yolcu gemilerine getirilen yasak gibi adımlar sonucu Venedik’in bu tehlikelerle yüzleşmek adına birçok başka şehirden daha hazır olduğunu öne sürüyor.
"Venedik bu fırsatı kaçırmamalı"
Venedik'in diğer şehirlere göre daha kırılgan olduğunu belirten Brunetta şehrin paradoksal bir biçimde aynı zamanda en güvenli yer olduğuna dikkat çekiyor. UNESCO’nun büyük gemileri diğer limanlara yönlendirme önerisinin Venedik’in ekonomisine zarar vereceğini belirtiyor. Venedik Belediye Başkanlığı ve İtalya Kültür Bakanlığı ise konu hakkında yorum talebini yanıtsız bıraktı. İklim aktivistlerine göreyse Venedik ve İtalya şehri korumak için bu fırsatı kaçırmamalı.
"Karar gelecek ay verilecek"
Kudüs’ün Eski Şehir bölgesinden Timbuktu’ya tehlike altındaki 55 yeri içeren UNESCO listesi bu bölgeleri korumayı teşvik etmeyi amaçlıyor. Bir şehrin listeye dahil edilmesi Birleşmiş Milletler’in ulusal otoritelerle doğru önlem planları geliştirmesini ve sonrasında uygulamayı izlemesi sürecini başlatıyor. UNESCO’nun Venedik’in tehlike altında şehir sayılmasına yönelik önerisi henüz kesinleşmedi. Gelecek ay aralarında İtalya’nın da olduğu 21 üye devletin temsilcilerinden oluşan Dünya Miras Komitesi’nde bu öneriyle alakalı olarak oylamaya gidilecek.
Daha önce de aday gösterildi
Venedik daha önceden de tehlike altındakiler listesine girmenin eşiğine gelmişti. 2019’da UNESCO, şehir otoritelerini durmaksızın süregiden yolcu gemisi akınının verdiği hasar konusunda uyarmıştı. 2021'de ise İtalya hükümeti şehrin Tehlike Altındaki Dünya Mirası olarak listelenmesinin getireceği 'gerçek risk'ten kaçınmak için gemilerin girişine yasak getirmişti.
"Deniz duvarı sistemi yetersiz"
2020 yılında tamamlanan deniz duvarları faaliyete alındı ve bu sistem Venedik’i sular altında bırakan ve tarihi binalara zarar veren yüksek gelgitlerden korudu. Ancak UNESCO’ya göre deniz duvarı sisteminin kesin bir biçimde tamamlanmadı ve modernizasyonla bakıma ihtiyacı var. UNESCO lagünün ekosistemini iyileştirmek için projelerin tasarlandığını veya faaliyetlerin sürdüğünü bildirse de deniz duvarlarından kaynaklanacak çevresel zararları önlemek için daha çok çalışma gerekiyor. Aynı zamanda şehirde yüksek gelgitler sıklaşırken iklim değişikliğinin modellenmesi ve olası tahribatların engellenmesi de şart.
UNESCO iş birliği tekliflerinin İtalya tarafından yanıtsız bırakıldığına dikkat çekti ve Marghera Sanayi Limanı'ndaki kirliliğin azaltması gerektiğini duyurdu
Venedik geçmişte turist akışını takip ve kontrol etmek için teknolojik aygıtlar kullanmıştı. Şehir ziyaretlerini düzenlemek adına da biletli bir rezervasyon sistemini hayata geçirmeyi vaat etmişti. Ama bu öneri şehir sakinlerinin güçlü muhalefetiyle karşılaştı ve henüz hayata geçmedi. Eski bakan Bay Brunetta küçükken Venedik’teki tren istasyonunun yakınlarında babasına gondol heykelcikleri satmakta yardımcı olduğu günleri yad ediyor. Şimdi şehir turizm yoğunluğundan mustaripken aynı zamanda hayatta kalmak için turistlere gereksinim de duyuyor ona göre. “Turizm daima Venedik’in can damarı olmuştur” diyerek sözlerini bitiriyor.
© 2023 The New York Times Company
