31’inci senesinde TEB Özel Ödülü'ne ilaveten bir özel ödül daha verilecektir. 31 Temmuz 2024 tarihinde kaybettiğimiz, Türkiye tiyatrosunun, bilhassa politik tiyatromuzun eşsiz ve öncü ismi Genco Erkal’ın anısına TEB Genco Erkal Özel Ödülü; politik tiyatro alanında, güncel tiyatro atmosferimize güçlü bir katkı sağlayan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları yapımı Ayak Bacak Fabrikası adlı oyuna verilmiştir.
31. TEB Tiyatro Ödülleri, 10 kişilik TEB jürisi tarafından, geleneksel TEB Onur Ödülü ise her yıl olduğu üzere Tiyatro Eleştirmenleri Birliğinin tüm üyelerinin katılımıyla belirlenmiştir. Bu yıl TEB Onur Ödülü Şahika Tekand ve Esat Tekand’a verilmiştir.
Ödüller şu şekilde:
TEB Onur Ödülü: Şahika Tekand ve Esat Tekand
Yılın Oyunu: Titus Kompleks / DasDas
Yılın Yönetmeni: Naz Erayda ve Kerem Kurdoğlu / Geçen Gün
Yılın Oyuncuları: Pelin Abay (39 Buçuk Basamak), Senan Kara (Sivrisinekler), Onur Berk Arslanoğlu (Çirkin), Onur Ünsal (Dıkşın: Büyük Şans)
Yılın Oyun Metni: Treplev / Başak Kıvılcım Ertanoğlu ve Ümit Erlim
Yılın Genç Ekibi: Reka Kolektif
TEB Özel Ödülü: Hangardz Tiyatro
TEB Genco Erkal Özel Ödülü: Ayak Bacak Fabrikası / Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları
TEB jürisi bu sene şu isimlerden oluştu: Erdoğan Mitrani, Hasibe Kalkan, Tijen Savaşkan, Handan Salta, Tuba Aksu Şener, Mehmet Konuk, Bahar Çuhadar, Gülin Dede Tekin, Öznur Oğraş Çolak, Zeynep Baykal.
Oyun Atölyesinin bazı ödül kategorilerine dahil edilmek istememe kararı uyarınca, topluluk daha önce duyurulan adaylıklardan çıkarılarak değerlendirme dışı tutulmuştur. 31. TEB Tiyatro Ödülleri, TEB tarafından duyurulacak bir tarihte sahiplerini bulacaktır.
TEB 31. Tiyatro Ödülleri gerekçeli kararlar:
TEB Onur Ödülü: Şahika Tekand ve Esat Tekand
1990 yılında birlikte kurdukları Studio Oyuncuları topluluğunda tiyatro oyunları sahnelerken 20 yıllık çalışma sonucunda geliştirdiği, çeşitli araştırmalara konu olmuş Performatif Sahneleme ve Oyunculuk Yöntemi ile sayısız tiyatrocu ve eğitmen yetiştiren, tiyatro ve sinema sanatçısı, oyuncu, yazar, yönetmen, ses ve ışık tasarımcısı Şahika Tekand ile çağdaş Türk resminin ünlü ustalarından resim ve heykel çalışmalarının yanı sıra tiyatro ve sinemada sahne tasarımı ve sanat yönetmenliği yapan Esat Tekand’a verilmesi TEB üyeleri tarafından kararlaştırıldı.
Yılın Oyunu: Titus Kompleks
Görsel işitsel buluşlarla Shakespeare’in dramatik açıdan en zayıf oyunlarından birini, karakterleri buhranlara ve nümayişlere teslim olmuş absürt yüzyılımızın tam ortasında, yeniden canlandırarak başarıyla sert, çağcıl toplumsal ve ekonomik eleştiriye dönüştürmesi; müziği ve hareketi dengeli kullanan bütüncül bir sahneleme anlayışı, ustaca yaratılmış üç boyutlu mekânda kurduğu görkemli dekoru, sahnede teknolojik olanaklardan etkin bir biçimde yararlanan; seyircinin kendini yaşananların tam içinde hissettiği Titus Kompleks, Yılın Oyunu olarak değerlendirilmiştir.
Yılın Yönetmeni: Kerem Kurdoğlu ve Naz Erayda
Geçen Gün oyununda yenilikçi, muzip bir müzik ve ses düzeni, dans tiyatrosuna yakın hareket tasarımı ve iki oyuncunun performansının kusursuz bir uyum ve disiplinler arası bir sentezle harmanlanmış olması; oyunun baş kişisi İstanbul’un yokuşları, genişleyen ve daralan yollarıyla boş bir sahnede, kentin sarıp sarmalayan, alçalıp yükselen, kimi zaman neredeyse sessizliğe dönüşse de hiç susmayan sesiyle farklı biçem ve anlatım katmanları kullanılarak seyirciye aktarmayı başarabilmeleri hasebiyle Kerem Kurdoğlu ve Naz Erayda, Yılın Yönetmeni olarak değerlendirilmişlerdir.
Yılın Oyuncuları: Pelin Abay, Onur Ünsal, Senan Kara, Onur Berk Arslanoğlu
Oğuz Utku Güneş’in yazıp yönettiği 39 Buçuk Basamakta birbirinden oldukça zıt, birden çok karakteri oyunun yüksek enerjili temposunu bir an düşürmeden üzerine kolayca geçirebilmesi, dili, bedeni ve sahneyi kullanımındaki doğallık, deneyimli oyuncu kadrosu içerisinde ensemble ruhun taşıyıcı ögesi olması ve yarattığı ışıltı ile parlayan Pelin Abay...
Koffi Kwahulé tarafından kaleme alınan günümüzde ölümün dahi artık bir tüketici deneyimine dönüştüğünü yansıtan, çılgın bir sirk gösterisi, kapkaranlık hınzır bir güldürü olarak yorumlanan DIKŞIN: Büyük Şansta dur durak bilmeyen, uçuk kaçık, komik ve aynı zamanda ürkütücü işkenceci karakterini, Kwahulé’nin hayranı olduğu caz müziğinden esinlenen, gerçeküstü ve absürtle flört eden, akışkan, doğaçlamaya yatkın bir yorumla ortaya koyan Onur Ünsal…
Genç İngiliz yazar Lucy Kirkwood’un Sivrisinekler metnindeki çok katmanlı Jenny karakterini, dinmeyen acısını baskı altına alan göreceli umursamazlığı ve bir koruyucu maske gibi kullandığı duygusuzluğunun altında yatan fırtınaları, sakince duyumsatan kuvvetli bir yorumla ortaya çıkarmasıyla Senan Kara…
Firuze Engin’in yazdığı, Çirkin'de binlerce yıldır yaşayan çirkin mahlûk Şiva’yla birlikte lanetlenerek ölümsüzlük cezasına çarptırılmış geçmişle bugün arasında gezinen karakterinde, ağır makyajı ve bedensel protezi ile biçim değiştirirken, bu görsel dönüşümü aşan bir yorumla, sesi, gıdaklaması, mimikleri ve benzersiz beden kullanımıyla adeta bir tavuğa dönüşen Onur Berk Arslanoğlu… Yılın Oyuncuları olarak değerlendirilmişlerdir.
Yılın Oyun Metni: Treplev / Başak Kıvılcım Ertanoğlu ve Ümit Erlim
Çehov’un Martı oyununun karakterlerinden Treplev’in hikâyesini kendisinin gözünden kurgulayarak ortaya çıkardıkları, bir uyarlamanın ötesinde karamsar bir hikayeye umutlu bir yorum getiren parlak ve yaratıcı bir yeniden yazım olarak tanımlanabilmesi; bunu yaparken hikayenin -tüm ciddiyetine rağmen- günümüzün iletişim araçları ve diliyle yarattıkları kendini ciddiye almayan tonlamalarının metne, yeni biçim arayışında başarıyla yerleştirilmiş olması ve seyircilerin Treplev’in dünyasının içine dahil olarak onu derinlemesine tanımasını ve anlamasını sağlamasıyla Treplev, Yılın Oyun Metni olarak değerlendirilmiştir.
Yılın Genç Ekibi: Reka Kolektif
Kadir Has Üniversitesi çatısı altında kolektif oyun üretim (devising theatre) metodu araştırmaları üzerine bir araya gelen ve bu araştırmalarının ilk ürünü Aşalım Bunlarında günümüz gençliğinin sorunlarına, neşeli, karakterlerin kendilerini ve dertlerini pek ciddiye almadığı bir tonlamayla bakarken, umursamazlığın perdelediği çok ciddi kaygıları da ustalıkla duyumsatmasıyla Film ve Drama Yüksek Lisans öğrencileri Ceren Kaçar, Görkem Örskıran, Aslı Ekici ve Rıza Efe Reis tarafından kurulan Reka Kolektif Yılın Genç Ekibi olarak değerlendirilmiştir.
TEB Özel Ödülü: Hangardz
Azınlıkların coğrafyamızın tiyatro tarihinde yaşadıkları zorlukların ve görünürlük çabalarının bugünden sesi olan, Garine Maral Çizmeciyan, Lara Narin, Tara Demircioğlu ve Yeğya Akgün tarafından kurulan, sezonda William Saroyan’ın Yüreğim Dağlardadır oyunuyla sahnelerde yer alan Hangardz tiyatro topluluğu, Türkiye tiyatrosunun kuruluşunun temellerinde var olan Ermeni kültür sanatı hakkında ulusal ve uluslararası farkındalık oluşturmaya ve yok olma tehlikesi altındaki Batı Ermenicesini yaşatmaya katkılarından dolayı, bu yılki TEB Özel Ödülü’nün sahibi olmuştur.
TEB Genco Erkal Özel Ödülü: Ayak Bacak Fabrikası / Eskişehir BBŞT
Köy seyirlik oyunlarının soyutlama ögeleriyle groteski ve kara mizahı başarıyla iç içe geçiren, orta oyununun yabancılaştırmasını çağcıllaştıran, izleyiciyle bire bir iletişim kuran, müzikli biçemiyle seyirciye düşünme, yargılama ve karar verme olanağı sağlayan toplumcu gerçekçi konusuyla Türkiye’de epik tiyatronun da öncülü olan; araştırmacı yazar, kuramcı ve uygulamacı tiyatro insanı ve metnin yazarı Sermet Çağan’ın ruhunu şad eden; Murat Karasu’nun kalabalık kadrodan kusursuz bir ekip oyunculuğu çıkararak yönettiği, başarılı dekor, ışık, kostüm tasarımları, koreografisi ve müziğiyle Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları yapımı Ayak Bacak Fabrikası TEB Genco Erkal Özel Ödülü’nün sahibi olmuştur.
